Fractal

Οικογενειακά πάθη παρέα με ιστορικά σικελικά γεγονότα

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

 

 

 

Stefania Auci, «Οι λέοντες της Σικελίας». Εκδόσεις Κλειδάριθμος. Μετάφραση: Δήμητρα Δότση. Αθήνα, 2021

 

Στους ‘Λέοντες της Σικελίας’, η Στεφάνια Άουτσι, μας συνοδεύει σε ένα ενδιαφέρον οδοιπορικό, πάνω στα χνάρια συγκεκριμένα μιας  ισχυρής αληθινής οικογένειας της Σικελίας του 19ου αιώνα, και για ένα διάστημα κάπου εβδομήντα ετών. Το μυθιστόρημα  ξεκινά το 1799 με έναν ακόμη σεισμό να ταρακουνάει την πόλη Μπανιάρα, στη νότια Ιταλία, μέσα στη νύχτα. Τα δύο αδέλφια της οικογένειας Φλόριο, οι Πάολο και Ινιάτσιο, ζούσαν σε εκείνο το σπίτι μαζί με τη Τζουζεπίνα, σύζυγο του Πάολο, προίκα της οποίας ήταν το σπίτι, και τον Βιντσέντζο, τον μόλις λίγων μηνών  γιό τους. Μαζί τους η μικρή Βιτόρια, ορφανή κόρη του θανόντος αδελφού τους Φραντσκέσκο. Ο Πάολο Φλόριο έχει βαρεθεί τη δύσκολη καθημερινότητα της ζωής του στην περιοχή εκείνη και τις συνεχείς ανησυχίες του, κυρίως επαγγελματικού χαρακτήρα, κι’ έτσι παίρνει την απόφαση να μετακομίσει στο Παλέρμο της Σικελίας με τη νεαρή σύζυγό του, Τζουζεπίνα, τον αδελφό του Ινιάτσιο,  και τον γιο τους, Βιντσέντζο. Το Παλέρμο εκείνης της εποχής είναι πολυπληθές, σκονισμένο, δύσοσμο, με τους δικούς του γραπτούς και άγραφους νόμους και σε γενικές γραμμές αποδεικνύεται αρκετά ακριβό γι’ αυτούς τους παρείσακτους της χαμηλής κοινωνικής τάξης. Αλλά και η  Σικελία ολόκληρη, εκείνη την χρονική περίοδο ήταν ένα μέρος διαφορετικό, σε πολλούς τομείς και νοοτροπίες, που ουδεμία σχέση είχε με την υπόλοιπη Ιταλία.  Η Τζουζεπίνα, έχει έναν λόγο επιπλέον να μισεί αυτή τη μετακίνηση, αφού αναγκάζεται να αφήσει πίσω της ένα άνετο εξοχικό σπίτι και να ακολουθήσει αναγκαστικά τον σύζυγό της κάτω στη Σικελία. Ο γάμος τους, άλλωστε, στην πραγματικότητα υπήρξε αποτέλεσμα απόφασης των οικογενειών τους και για λόγους καθαρά συμφέροντος. Δουλεύοντας μέρα και νύχτα στο μικρό κατάστημα μπαχαρικών που άνοιξαν στην αρχή της πορείας τους στο Παλέρμο, τα αδέλφια Φλόριο ξεκινούν μια σταδιακά ανοδική πορεία. Μετά τον πολύ πρόωρο θάνατο του Πάολο, ο αδελφός του, Ινιάτσιο και ο γιος του, Βιντσέντζο, αναλαμβάνουν από κοινού τα ηνία για να χτίσουν το δικό τους εμπόριο μπαχαρικών. Όμως τότε, μετά από εκείνο  το δραματικό γεγονός «… όλα είναι αληθινά, κανείς δεν θα βρει γαλήνη και τα πάντα θα μείνουν άλυτα, αφημένα στη μέση, κομματιασμένα». Κι αυτό ισχύει για όλους αλλά περισσότερο σκληρό αποδεικνύεται για ένα μικρό παιδί. Ο Βιντσέντζο, μεγαλώνει γρήγορα και πετυχαίνει και σε πολλές άλλες επιχειρήσεις, όπως στην επεξεργασία τόνου, ναυτιλία, ασφάλειες, τραπεζικό κλάδο.

 

Χαρακτηριστικά ιστορικά κτίρια στο κέντρο του Παλέρμο που παραπέμπουν στην εποχή που περιγράφει το βιβλίο.

 

Οι εξεγέρσεις των φτωχών ντόπιων ενάντια στους εξωτερικούς και απαιτητικούς άρχοντες, μια επιδημία χολέρας, εμπορικοί πόλεμοι, ζηλόφθονοι ανταγωνιστές και πειρατές απειλούν πάντα ό,τι έχουν καταφέρει με αγώνες να  πετύχουν οι Φλόριο. Μέσα σε αυτή την οικογενειακή περισσότερο εξιστόρηση, υπάρχουν δύο συγκλονιστικά ρομάντζα που καταλαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας. Η χήρα Τζουζεπίνα και ο γαμπρός της Ινιάτσιο μοιράζονται χρόνια βαθιάς αλλά απραγματοποίητης αγάπης, μέχρις ότου έρχεται η στιγμή στον Ινιάτσιο κατά την οποία «…Αυτό που νιώθει για την Τζουζεπίνα, δεν έχει πια τη γεύση του πάθους. Είναι κάτι που του θυμίζει τις γλυκές βραδιές του φθινοπώρου, ξέροντας ότι το καλοκαίρι έχει πια περάσει για τα καλά και ο χειμώνας περιμένει πίσω από την πόρτα…»!

 

Στενοσόκακο του Παλέρμο στην παλιά πόλη.

 

Ο νεαρός Βιντσέντζο, από τη μεριά του,  ερωτεύεται σφόδρα την όμορφη Τζούλια, κάποια στιγμή καταφέρνει και την κερδίζει, την κάνει ερωμένη του και την παντρεύεται, αλλά μόνο μετά τη γέννηση του τρίτου τους παιδιού και κυρίως του πρώτου τους γιου. «Πριν ήταν μια νεαρή έντιμη γυναίκα, μια σκιά που ζούσε για να υπηρετεί τη μητέρα της, την οικογένειά της. Τώρα είναι η ερωμένη ενός από τους πλούσιους εμπόρους… είναι κάτι παραπάνω από μια πόρνη… και τίποτα δεν μπορεί να τους προστατεύσει από την περιφρόνηση των ανθρώπων…», μας λέει η Άουτσι κάπου προς το μέσο του βιβλίου της, πριν φυσικά ο Βιντσέντζο και η Τζούλια, παντρευτούν. Η Τζούλια όλο εκείνο το χρονικό διάστημα παρουσιάζεται ως εξίσου αποφασιστική και έξυπνη με τον Βιντσέντζο, εμμένει στην αγάπη της για εκείνον, αλλά αντιμετωπίζεται ως απόβλητη πόρνη σε έναν ανδροκρατούμενο εν πολλοίς κόσμο, όπως ήταν η Σικελία τότε, όπου η ταξική κατηγοριοποίηση και η γυναικεία αρετή μετρούσαν πάρα πολύ.

 

Από το κέντρο του Παλέρμο, το πλημμυρισμένο από ιστορία όπως το σκιαγραφεί η φαντασία της Στεφάνια Άουτσι.

 

Η Στεφάνια Άουτσι, πλέκει με δεξιοτεχνία τις λεπτομέρειες της εποχής και των τοποθεσιών μέσα από τα διάφορα ιστορικά γεγονότα. Οι πιο πολλοί χαρακτήρες της ακούγονται  και παρουσιάζονται αρκετά  αληθινοί. Οι αληθινές αλληλεπιδράσεις τους, τα συναισθήματα και οι διάλογοι ανάμεσά τους αναγκάζουν τους αναγνώστες να ενδιαφερθούν για την πορεία και την τύχη τους. Η πεζογραφία της είναι καθαρή, ελάχιστα βαρετή και συμπερασματικά αυτή η επική ιστορία είναι μια αναγνωστική απόλαυση.

 

Πλατεία στο κέντρο της πόλης του Τράπανι, γενέτειρα της συγγραφέως Στεφάνια Άουτσι, με το άγαλμα της μεγάλης προσωπικότητας του Τζουζέπε Γκαριμπάλντι (1807-1882), μιας σημαντικής στρατιωτικής και πολιτική φυσιογνωμίας της Ιταλίας, η οποία συχνά αναφέρεται στο βιβλίο.

 

Η συγγραφέας δεν παραλείπει συνεχόμενα να μας κάνει κοινωνούς της ιστορίας της περήφανης και ιδιόρρυθμης Σικελίας, η οποία βίωσε πολλαπλές εισβολές και κατακτήσεις από φιλόδοξους βασιλείς. Όμως, τονίζει, εκείνοι, οι κάτοικοί της, «…ζούσαν στη Σικελία εδώ και γενιές, ορισμένοι μάλιστα από την εποχή των Αράβων και των Νορμανδών. Εκείνοι είχαν δημιουργήσει αυτό το νησί με την  ισχύ τους, τις τελετουργίες τους, το αίμα και τους γάμους τους, σε συνδυασμό με το αλάτι, τη γη και το θαλασσινό νερό του τόπου τους. Και ήξεραν πολύ καλά πώς να κινητοποιούν ολόκληρες μάζες από χωριάτες και φουκαράδες κατά πως τους άρεσε. Εκείνοι άναβαν τη φωτιά, αλλά το έκαναν χειραγωγώντας τον φτωχό λαό που, αναπόφευκτα, καιγόταν».

Τελειώνοντας την ανάγνωση ετούτου του επικού μυθιστορήματος, με την αλλαγή προσώπων και γενεών στην αυτοκρατορία που δημιούργησαν οι Φλόριο και το σπουδαιότερο διαφόρων νοοτροπιών,  η Άουτσι μας υπενθυμίζει μέσω ενός κεντρικού της χαρακτήρα, πως «…κάποιες αναμνήσεις κατακάθονται, ζυμώνονται στη μνήμη, μα δεν εξαφανίζονται ποτέ ολοκληρωτικά και βρίσκουν πάντα τον τρόπο να αναδυθούν και πάλι και να πονέσουν. Γιατί κάποιες οδύνες δεν έχουν τελειωμό…»!

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top