Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Σπουδή στο αλλόκοτο
29/06/2022, 12:26 πμ

Σπουδή στο αλλόκοτο

Γράφει ο Αντώνης Πάσχος // *

 

Ηφαιστίων Χριστόπουλος «Οι φάλαινες στο φεγγάρι», εκδ. Ενύπνιο, σελ. 146

 

Η πρώτη συλλογή του Ηφαιστίωνα Χριστόπουλου ήταν τόσο ξεχωριστή, που κάτω απ’ τη στενή ομπρέλα του ελληνικού φανταστικού, αποτελούσε μια κατηγορία από μόνη της. Στη δεύτερη προσπάθειά του, ο συγγραφέας επιχειρεί να διαφοροποιηθεί, παραδίδοντας ιστορίες που φαντάζουν λιγότερο εξειδικευμένες, δίχως να παύουν να είναι ιδιαίτερες.

Καταρχάς, η ατμόσφαιρα που κυριαρχεί δεν είναι τόσο βαριά όσο στην «Κενή Διαθήκη». Όχι ότι είναι ανάλαφρη, εξάλλου υπάρχει το γραμμένο σε προηγούμενη περίοδο «Ataxia Blues», όπως και κείμενα στα οποία ο πολιτισμός δύει κι οι φυσικοί πόροι εξαντλούνται. Υπάρχουν όμως και διηγήματα που διαδραματίζονται σε ένα παρελθόν γνώριμο – όχι στα πιο ευχάριστα μέρη, για παράδειγμα στα μπουρδέλα που εξυπηρετούσαν τον αμερικάνικο στόλο ή στη ναζιστική Γερμανία. Το ομώνυμο διήγημα είναι ονειρικό, ενώ κάπου στις σελίδες του βιβλίου συναντάμε και ένα –σχεδόν– αισιόδοξο τέλος. Θα έλεγε κανείς ότι αν η «Κενή Διαθήκη» ήταν ένα μαύρο βιβλίο, εδώ υπάρχουν πολλές κλίμακες του γκρι.

Η ενασχόληση του συγγραφέα με τη μετάφραση δείχνει να τον έχει ωφελήσει. Η φωνή είναι χαρακτηριστική, η οπτική γωνία διεισδυτική, ενώ το γράψιμο έχει τέτοια δύναμη που θα μπορούσε να λειτουργήσει ως όχημα για κείμενο οποιουδήποτε είδους, φανταστικού ή ρεαλιστικού. Ευχάριστη έκπληξη είναι το έντονο ελληνικό χρώμα, που υπάρχει σε διαφορετική δοσολογία κάθε φορά, ανάλογα με τον χωροχρόνο του κάθε διηγήματος. Σε μερικά μάλιστα παίρνει τη μορφή ντοπιολαλιάς.

Μεγάλο είναι και το εύρος των αφηγηματικών τεχνικών που επιστρατεύει ο συγγραφέας. Συχνά αντιπαραβάλει χρόνους και διαφορετικές οπτικές, κρατάει την πληροφορία ή τη δίνει αποσπασματικά. Άλλοτε πάλι επιλέγει κομπάρσους για αφηγητές και ασχολείται με τη δική τους, απρόβλεπτη ιστορία. Ενδιαφέρουσα και πιστή στο πνεύμα είναι και η ελεύθερη, speculative διασκευή σε μονόπρακτο του –αγαπημένου– Μπέκετ.

Η παρουσία του φανταστικού στοιχείου είναι διακριτική. Είναι παρόν σε όλα τα διηγήματα, είτε ως υπόβαθρο είτε ως πινελιά αλλόκοτου είτε ως ανατροπή κατά την κορύφωση. Δίχως να αποτελεί κεντρικό άξονα ή αυτοσκοπό των ιστοριών, εναρμονίζεται με τον χρόνο και τον τόπο τους.

Αυτά τα τρία στοιχεία, η πρόζα, οι τεχνικές και ο τρόπος που το φανταστικό δένει με την κοσμοπλασία, έχουν ως αποτέλεσμα η συλλογή να φαντάζει ρεαλιστική κι ας μην είναι είναι. Παρασύρει τον αναγνώστη, κάνοντάς τον να αναρωτηθεί τι είναι τελικά πιο προσγειωμένο· ο πραγματικός κόσμος ή ο κόσμος του συγγραφέα.

Δεν ξέρω αν ο Χριστόπουλος, έχοντας κερδίσει τους λάτρεις του είδους, αποφάσισε τώρα να παραδώσει ένα βιβλίο που να είναι φιλικό προς όσους διατηρούν μικρή επαφή με το φανταστικό, όμως σίγουρα το έχει πετύχει. «Οι φάλαινες στο Φεγγάρι» είναι από τις συλλογές που αξίζουν να διαβαστούν από όσους αγαπούν την τέχνη στη λογοτεχνία, σε οποιοδήποτε είδος κι αν ανήκει αυτή.

 

Ηφαιστίων Χριστόπουλος

 

Ο Ηφαιστίων Χριστόπουλος είναι μπερδεμένος: λίγο μηχανικός, λίγο μεταφραστής, λίγο ντεμέκ γλωσσολόγος και λίγο άθλιος μπασίστας. Επίσης γράφει. Ζει στην Αθήνα με πέντε γυναίκες, μόνο τρεις εκ των οποίων έχουν γούνα. Αυτό είναι το δεύτερο βιβλίο του.

 

 

 

* Ο Αντώνης Πάσχος γεννήθηκε το 1979. Διηγήματά του έχουν δημοσιευτεί στα ελληνικά και στα αγγλικά. Το δεύτερο μυθιστόρημά του, με τίτλο «Μετά Βίας», κυκλοφόρησε το 2019 από τις εκδόσεις Bell.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top