Fractal

Η Αμερική του Σαλμάν Ρουσντί

Γράφει ο Γιάννης Παπαγιάννης //

 

Σαλμάν Ρουσντί «Ο χρυσός οίκος» Μετάφραση: Γιώργος Μπλάνας, Εκδόσεις Ψυχογιός

 

Ομολογουμένως, ο γεννημένος στην Βομβάη Αγγλόφωνος πλέον Ρουσντί είναι ένας μεγάλος συγγραφέας, ένας από τους κορυφαίους αυτή τη στιγμή στο παγκόσμιο λογοτεχνικό στερέωμα. Αναφέρεται γιατί θα μπορούσε και να μην είναι. Ο σκανδαλοθηρικός τρόπος με τον οποίο έγινε γνωστός παγκοσμίως, η καταδίκη του σε θάνατο από τους Ισλαμιστές για το μυθιστόρημά του «Σατανικοί Στίχοι» και η για πολλά χρόνια διαβίωσή του υπό επικίνδυνες αν όχι δύσκολες συνθήκες, δεν ήταν εγγύηση για την λογοτεχνική του ποιότητα. Ωστόσο ο Σαλμάν Ρουστντί απέδειξε στη συνέχεια ότι δεν ήταν τυχαίος. Η μαγική πληθωρικότητα του λόγου του, η εφευρετικότητα, η φαντασία και το αστείρευτο χιούμορ του, δικαίως τον καταξίωσαν ως έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς της εποχής μας. Επηρεασμένος από τον μαγικό ρεαλισμό και τα έργα του Μάρκες, όπως πολλοί συγγραφείς που εμφανίστηκαν εκείνη την περίοδο, κατόρθωσε ωστόσο να μην γίνει μιμητής αλλά δημιουργός και να αξιοποιήσει με προσωπικό τρόπο την κληρονομιά του Καρπιεντέρ και του Μάρκες. Το τελευταίο του μυθιστόρημα, ο Χρυσός Οίκος, είναι, θεωρητικά, ένα ρεαλιστικό έργο. Όλοι οι χαρακτήρες θα μπορούσαν και να υπάρχουν, όλα τα δρώμενα θα μπορούσαν και να συμβούν. Ωστόσο ο υπερβατικός τρόπος περιγραφής και το χιούμορ που διαρκώς υπονομεύει την σοβαρότητα και τη βαρύτητα των γεγονότων, οδηγούν σε ένα αποτέλεσμα το ίδιο μαγικό και δροσερό όπως τα προηγούμενα έργα του. Στόχος του συγγραφέα φαίνεται να είναι η σε «πραγματικό χρόνο» αποτύπωση της σύγχρονης Αμερικής, ένα μυθιστόρημα για το τώρα των Ηνωμένων Πολιτειών, μια προσπάθεια πολιτικής και πολιτιστικής καταγραφής. Κεντρικός ήρωας ο δισεκατομμυριούχος με το δηλωτικό ρωμαϊκό όνομα Νέρων και το επίσης δηλωτικό επίθετο Γκόλντεν (χρυσός) και η οικογένειά του. Αν και ο συγγραφέας δηλώνει σε συνέντευξή του ότι κάθε ομοιότητα με πραγματικά πρόσωπα είναι συμπτωματική κι ότι έγραψε το έργο πριν τις τελευταίες εκλογές, ο Νέρωνας Γκόλντεν έχει πολλά κοινά σημεία με τον νυν πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόλαντ Τράμπ, όσον αφορά στον πλούτο, στις επιχειρήσεις που επεκτείνονται επί παντός επιστητού, στην όμορφη ξένη σύντροφο, στις πολιτικές ιδέες κτλ. Αφηγητής και εισηγητής, ένας νεαρός κινηματογραφιστής ο οποίος συλλέγει υλικό για μια ταινία που αφορά στην οικογένεια Γκόλντεν. Το εύρημα του σκηνοθέτη – αφηγητή δίνει πολλαπλές αφηγηματικές δυνατότητες στον συγγραφέα, καθώς εναλλάσσει την αφήγηση του μερικώς παντογνώστη αφηγητή με σεναριακή – κινηματογραφική αφήγηση. Το μυθιστόρημα αφήνει ως καταστάλαγμα μια μαγική αίσθηση που προέρχεται από πραγματικά γεγονότα κι έναν πλούτο ιδεών κι εικόνων. Προσεγμένη η μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα, αναπαράγει επιτυχώς τον ρέοντα λόγο και το υπαινικτικό χιούμορ του συγγραφέα.

 

Σαλμάν Ρουσντί

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top