Για τη χαμένη τιμή του Μενελάου
Γράφει η Ελένη Γκίκα //
Χ.Α. Χωμενίδης: «Ο βασιλιάς της», εκδ. Πατάκη, σελ. 413
«Μπορούσα πανεύκολα να το σταματήσω. Να σημάνω συναγερμό, να στείλω λέμβους να το περικυκλώσουν και να μου τους φέρουν δεμένους πίσω. Ή – κι αν τα κατάφερνε, με το ξαφνικό φύσημα του ανέμου να ξεφύγει- να ανάψω στη στέγη του παλατιού μου φωτιά, να ειδοποιήσω με φρακτωρίες όλες τις σύμμαχές μας χώρες, όλο το αρχιπέλαγος, ότι ο πρίγκιπας της Τροίας είχε αρπάξει το πολυτιμότερο κόσμημα της Ελλάδας, κι όπου σταματήσει για ανεφοδιασμό, αυθωρεί να συλληφθεί. Θα είχαμε αποφύγει τα χειρότερα.
»Για ποιο λόγο δεν το έκανα; Γιατί παρατηρούσα γαλήνιος, χαμογελαστός σχεδόν, το πλοίο να ξεμακραίνει, λίγο ακόμα και θα τους κουνούσα το μαντήλι; Διότι η καρδιά μου είχε γιορτή».
Στο καινούργιο του μυθιστόρημα ο Χρήστος Χωμενίδης αποφασίζει να αποκαταστήσει το όνομα και την τιμή του Μενελάου. Με γενικό τίτλο «Ο βασιλιάς της» και επί μέρους τίτλους κεφαλαίων «Βασιλιάς του εαυτού του», «Βασιλιάς της Ελένης», «Βασιλιάς της χώρας», «Βασιλιάς της συμφοράς», πρωτοπρόσωπα, δίνει φωνή στο πιο παρεξηγημένο ήρωα του Τρωικού πολέμου, και ξεκινώντας από την αρχή, τη γέννησή του, την ορφάνια του, την εξορία του, την ελευθερία του, δίνει μιαν άλλη εκδοχή ενός μυθικού πολέμου.
Συνθέτοντας με την ευστροφία και το ιδιαίτερο χιούμορ του, με την γνωστή μεγάλη αφηγηματική του ευκολία, την δική του Ιλιάδα, ο Χωμενίδης παρασύρει τα πάντα: ιστορικά ψεύδη, εθνικές ψευδαισθήσεις και μύθους, ξεσκεπάζει προσωπικές φιλοδοξίες και αποκαλύπτει χαρακτήρες, ξεφλουδίζει την εξουσία, τον έρωτα και την ελευθερία, αποδεικνύοντας ότι η ιστορία μπορεί και να ήταν αλλιώς. «Εσύ κι εγώ, Ελένη, σταθήκαμε απλώς το πρόσχημα!» Ο ήρωάς του, αντήρωας μέχρι σήμερα, μη ξεχνάμε ότι είναι «ο μεγάλος κερατάς της ιστορίας», θα αποδεχτεί στο τέλος του μακελειού στωικά. Και θα αρθεί στον ύψος των περιστάσεων: ο δικός του Μενέλαος είναι η επιτομή του ελεύθερου, επικούρειου ανθρώπου, ο άνδρας που, τελικά, ξέρει να αγαπά.
«Την άφησα να φύγει επειδή την αγαπούσα. Και ήξερα, ένιωθα, λαχταρούσα να ξαναρχίσει τη ζωή της αλλιώς». «Αγαπάω σημαίνει γίνομαι εκείνη που αγαπάω. Η μοίρα της δική μου μοίρα. Αν πέθαινε η Ελένη, θα θαβόταν η καρδιά μου. Όταν την είδα να σαλπάρει με τον Πάρη, φρέσκος αέρας, δροσερός, φύσηξε εντός μου». Εξάλλου η Ελένη, φύση ανεξάρτητη και ελεύθερη, ήταν εκείνη που δεκαεφταετής μαζί του κλέφτηκε για πρώτη φορά. Περιπλανήθηκε κι άντεξε, άνοιξε ταβέρνα για να επιβιώσει, γύρισε κι έγινε η πιο προσιτή βασίλισσα, δυστυχώς σε ένα λαό που έχει μάθει να φοβάται και να προσκυνά τον βασιλιά. Κι όταν επί τέλους, πιάστηκε και πάλι από έναν έρωτα για να νικήσει το πένθος και την κατάθλιψη, έγινε «το- άδειο- πουκάμισο», εκείνο το γνωστό και διφορούμενο «για την Ελένη», για να καλύψει την δίψα για λάφυρα κι εξουσία, τον πολεμόχαρο του Αγαμέμνονος εαυτό. Φάνηκε ότι τα πάντα παρέσυρε στο διάβα της. Με πρώτο τον Μενέλαο ο οποίος, όμως, της άνοιγε την πόρτα για την σωτηρία και την ελευθερία διαρκώς.
Χρήστος Χωμενίδης
«Με την Ελένη μας συνέβαινε ουσιαστικά το ίδιο. Αναζητούσαμε κι οι δυο την παιδική μας ηλικία». «Η αλήθεια σκεφτόμουν είναι βράχος. Το ψέμα κύμα και την τρώει». «Δεν το ‘κανα. Διότι, αν άφηνα εκεί, στο λιβάδι με τον βώλακα, τον Πάρη νεκρό, η Ελένη θα τον αγαπούσε για πάντα. Κι εμένα θα με μισούσε».
Αναδεικνύοντας έναν Μενέλαο γενναιόψυχο, ελεύθερο, έναν άνδρα που ξέρει να αγαπά: «Ένδοξος – το πιστεύω ακράδαντα- δεν είναι αυτός που κατακτά. Αλλά εκείνος που απελευθερώνει» «Είμαι ο βασιλιάς του εαυτού μου. Και τούτο μου αρκεί». «Δεν μας ανήκει παρά ό,τι μπορούμε να σφίξουμε στην αγκαλιά μας ή να κουβαλήσουμε στην πλάτη μας- πολλές φορές μάλιστα ούτε καν εκείνο…» Σχεδόν σοφό: «Περαστικός είσαι. Περαστικός πρέπει να ‘σαι…» «Μέχρι να συναντήσω την Ελένη, ανήκα αποκλειστικά στην περιέργεια».
Θα μπορούσε να είναι μια ιστορία αγάπης αν δεν ήταν ένα μυθιστόρημα χαρακτήρων. Θα μπορούσε να ήταν μια άλλη εκδοχή του Τρωικού πολέμου αν δεν ήταν ένα αποκαλυπτικό βιβλίο για την απληστία και την εξουσία. Όπως και να ΄χει είναι ένα βιβλίο απολαυστικό.
Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Με εμμονή στον πολύπαθο Αμερικάνικο Νότο
Γράφει ο Γιώργος Ι. Παναγιωτάκης // * Γεώργιος Νικ. Σχορετσανίτης, «Επιβιώνοντας στον αμερικάνικο νότο». Εκδόσεις Οδός Πανός – Σιγαρέτα. Αθήνα, 2022 «Η δημιουργία είναι ένα μεθυστικό αλκοόλ στη χαμηλή τούτη ταβέρνα του κόσμου», έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης, ενώ
Περισσότερα -
“Πάρε με στο τηλέφωνο” – Μια δωρεάν (θεατρική) τηλεφωνική δράση
«Δεν είναι η φωνή που κυριαρχεί σε μια ιστορία. Το αυτί είναι.» Italo Calvino Με σύνθημά μας αυτήν τη φράση, σας προ(σ)καλούμε να μιλήσουμε στο τηλέφωνο και να μοιραστούμε ιστορίες! Επιλέξτε ανάμεσα στις προτεινόμενες μέρες &
Περισσότερα -
Ο Οδυσσέας Ιωάννου και το «9:05» του.
Από την Αντιγόνη Καράλη // Φωνή-σήμα κατατεθέν στα ερτζιανά για πάνω από δύο δεκαετίες, στιχουργός που συνομιλεί με τον ακροατή και την εποχή του, γραφιάς με καίριες και εμπεριστατωμένες απόψεις, ο Οδυσσέας Ιωάννου υπογράφει τα κείμενα στην παράσταση «9:05»
Περισσότερα -
Ο Σκαμπαρδώνης με επίκεντρο τον άνθρωπο
Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας // Γιώργος Σκαμπαρδώνης «Προσοχή εποχιακή διέλευση βατράχων», εκδ. Πατάκη Δεν αποτελεί προσωπικό ‘’πιστεύω’’ αλλά μια καθολική εκτίμηση για το έργο του Γιώργου Σκαμπαρδώνη που εντοπίζεται σε δύο επίπεδα: Ο Θεσσαλονικιός συγγραφέας είναι μακράν του
Περισσότερα -
Ποίηση: “Συγκρούσεις”
Του Νίκου Ρούπα // * Πάντα βρίσκομαι σε μια διαρκή πάλη. Είμαι μοιρασμένος στα δύο. Απ’ τη μια είναι το σώμα, η σάρκα που κουβαλάει τις αισθήσεις κι απ’ την άλλη η ψυχή σε μια ακατανόητη
Περισσότερα -
Ποίημα: “Nαταλία”
Της Σταυρούλας Ηλία // ΝΑΤΑΛΙΑ ΣΑΝ ΝΑ ΗΜΟΥΝ ΕΣΥ Σαν να ήμουν εσύ σ’ ονειρεύτηκα σαν να ήμουν εσύ ένιωθα το δάκρυ σου και τον κόμπο στον λαιμό σου Σαν να ήμουν εσύ
Περισσότερα -
Ο τελευταίος για τον οποίο θες να μάθεις είναι ο Μοντάρτ: Μια αναγνωστική εμπειρία.
Γράφει ο Γιώργος Πάνος // Γιάννης Λειβαδάς «Μοντάρτ», alloglotta, 2015 «“Ο τελευταίος για τον οποίο θες να μάθεις είναι ο Μοντάρτ»”. Το πεζό ποίημα «Μοντάρτ» του Γιάννη Λειβαδά είναι ενέργεια συμπυκνωμένη σε λέξεις που διαβιβάζεται με
Περισσότερα
