Προσωπική μυθολογία
Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα // *
Άρης Γεράρδης, «Ο τρυφερός παλαιστής», εκδόσεις Κέφαλος, Αθήνα 2021, σελ. 198
Επτά ρεαλιστικότατα αφηγήματα αφιερωμένα «Στη μνήμη τού Μένη Κουμανταρέα», που τον γνώρισε στο Βερολίνο και τους συνέδεσε «δια βίου φιλία».
«Το Ριτσάκι», «Ο τρυφερός παλαιστής», «Ο ασυμμόρφωτος Τσιφ», «Οι μαγικοί καθρέφτες», «Οι χειροπέδες», «Το καναρίνι και οι μετάνθρωποι», «Το φάντασμα του συγγραφέα».
Η μακροδομή αυτού του βιβλίου διαφαίνεται χαρακτηριστικά στα Περιεχόμενα.
Θα αρχίσουμε από το τέλος προκειμένου να ακτινογραφήσουμε το αυτό-είδωλο τού συγγραφέα Άρη Γεράρδη, όπως καθρεφτίζεται στο alter ego του Μένη Κουμανταρέα. Ποιητική αναδημιουργία των στιγμών που ζήσανε και μαζί και χώρια με τον εκλιπόντα φίλο και νονό των δύο γιών του, από την πρώτη συνάντησή τους στην Γερμανία επί Χούντας και μετά στην ατέλειωτη Ελλάδα των μεταπλασμένων αδικημένων ηρώων τής ζωής που καταξιώθηκαν μέσα από μια τέχνη υψηλή. Έμμεση λογοτεχνική κριτική αποτελεί αυτό το στερνό σπονδυλωτό αφήγημα στη μνήμη ενός καρδιακού φίλου και διακεκριμένου ομότεχνου. Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η αναφορά στην ιδιαίτερη έγνοια τού πεζογράφου Κουμανταρέα για τον ποιητικό ρυθμό, ειδικά στο σύντομο κείμενό του για την Μαρία Κάλλας. Εδώ αποδεικνύεται περίτρανα, αμέσως και σαφώς, πως κανείς λογοτέχνης δεν δρέπει δάφνες όντας άμουσος και άμοιρος τής όποιας ποιητικότητας. Χαρακτηριστική επίσης η αφηρημάδα του παρατηρητικού πεζογράφου μπροστά από έναν μουχλιασμένο τοίχο διάτρητο από σφαίρες ή το Φως όπως πέφτει σαν άνεμος στην θάλασσα πέρα από τα Λιμανάκια τής Βάρκιζας.
Σίγουρα αποτελεί σημαντική μαρτυρία, υλικό για μελλοντικούς ερευνητές μιας τέχνης «λογιστικής» ως προς την προμελετημένη γεωμετρία της, αν υποθέσουμε πως η αισθητική τού μετά-ανθρώπου θα επιτρέπει τέτοιες λεπτομερείς αισθητικές συγκινήσεις και δεν θα επικεντρωθεί στο δραματικό «δια ταύτα». Ακόμα κι έτσι όμως, οι καλά μελετημένοι και κοπτοραμμένοι διάλογοι στο έργο τού Μένη Κουμανταρέα επιδέχονται πολλαπλών δραματοποιήσεων όπως έχει ήδη φανεί μέχρι τώρα.
Ο Άρης Γεράρδης, σπουδαγμένος φωτογράφος, αναγεννησιακός καλλιτέχνης και προσεκτικός γραφιάς ανασυνθέτει μιαν εποχή της μνήμης πριν βουλιάξουμε όλοι μαζί στην κατάθλιψη τής ψευδαισθητικής «Κοινωνίας της Αφθονίας» κατά Μαρκούζε.
Κι αυτή η θλίψη είναι ευεργετική, γονιμοποιός, αδιατάρακτος κλαυθμός, ακατάπαυστος σπαραγμός, γονυπετείς προσερχόμεθα στους αόρατους τής Τέχνης ναούς προκειμένου να ξορκίσουμε το σαράκι τής ανείπωτης πίκρας εντός μας.
Πολυτεχνίτες και νοσταλγοί τού Πρώτου Φωτός, του Πρωταρχικού Πυρός των προσωκρατικών, βουλιάζουμε στο τοπίο, όπως οι άλλοι στην κουβέρτα τους κι αυτό είναι το μόνο που μπορεί η Ελλάδα να μας προσφέρει.
Άρης Γεράρδης
Η Ελλάδα όπως την αντίκρισε έκθαμβος ο Κουμανταρέας και ο Γεράρδης που δεν υπέκυψαν στα θέλγητρα τής Γερμανίας αλλά γύρισαν στην φτωχική τους Ιθάκη, της έμπνευσης και των ανικανοποίητων πόθων που – ενίοτε – τραγικώς καταλήγουν…
Ο Καβάφης είναι η κρυμμένη εικόνα πίσω από τόσες αντανακλάσεις. Ένας Καβάφης όμως συγκρατημένος, μυστικός…
Στην υπόθαλψη η Τέχνη. Τα ιερά και τα όσια δεν εκποιούνται στο παζάρι. Κι αυτό το ξέρουν οι μεγάλοι ποιητές που καταλήγουν στη σιωπή πριν τον προσωρινό θάνατο.
«Νοσταλγώντας την Λήθη», θα μπορούσε να είναι ένας υπότιτλος αυτού του μυθολογικού βιβλίου.
Μια προσωπική μυθολογία με «τοπικό» ήρωα και άγιο τον Μένη Κουμανταρέα.
* O Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, Επισκέπτης Καθηγητής Θεατρικής Κριτικής στο ΕΚΠΑ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Επίσκεψη στην Ενδοχώρα ενός έργου σε εξέλιξη
Γράφει ο Κώστας Τσιάχρης // * Ασημίνα Ξηρογιάννη: «23 ΜΕΡΕΣ», εκδ. Γαβριηλίδης «Συχνά με ερεθίζουν οι άλλες λέξεις. Κείμενα άλλων που διαβάζω και μου μιλάνε δημιουργούν μια διάθεση μέσα μου που μπορεί να αποτελέσει τον οδηγό για τη
Περισσότερα -
Ποίηση: “Το μεγάλο τραπέζι”
Γράφει ο Άγγελος Ερατεινός // * Το μεγάλο τραπέζι Εδώ το μεγάλο τραπέζι οι καρέκλες του διπλωμένο το τραπεζομάντηλο στο συρτάρι μαχαιροπήρουνα πιάτα, ποτήρια κλεισμένα σιωπούν κρασιού ακούν το άνοιγμα μυρωδιά φαγητού Κυριακάτικου θυμούνται, οσφραίνονται
Περισσότερα -
Το παράδοξο Άλλο
Γράφει η Χριστίνα Οικονομίδου // Κώστας Μαυρακάκης, «Μακριά από τον κόσμο», Εκδόσεις Κέδρος Ήδη από το πρώτο του βιβλίο, ο Κώστας Μαυρακάκης υπαινίσσεται μια σκιώδη παρουσία, έναν παράδοξο Άλλο πίσω από τα συμφραζόμενα της ζωής. Μ’ αυτό το
Περισσότερα -
Ποίηση: “Της ξενιτιάς ο πόνος”
Της Σοφίας Αγραπίδη // * Την άμμο πλάι στη γαλάζια θάλασσα μετρούσε με συντροφιά τον ήλιο πριν το μούχρωμα του δειλινού απλώσει. Νανούρισμα ακούγονταν ο παφλασμός απ’ του θέρους τα απαλά κυματάκια, που οι γλάροι ανεξευμένιστα λούζονταν
Περισσότερα -
Δεύτερη παρουσίαση υποψηφίων για το Βραβείο Νέου Λογοτέχνη ΚΛΕΨΥΔΡΑ – ΕΝΑΣΤΡΟΝ 2015
Στο πλαίσιο της παρουσίασης των υποψήφιων για το Βραβείο Νέου Λογοτέχνη Έναστρον-Κλεψύδρα, την Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2015 και ώρα 20:00 θα πραγματοποιηθεί η δεύτερη συνάντηση της σαιζόν, με προσκεκλημένους τους Βάσια Τζανακάρη και Νικόλα Περδικάρη, που θα παρουσιάσουν τα
Περισσότερα -
Ποίημα: “Μονόλογος”
Γράφει η Έμμα Τσιβρά // Μονόλογος Πού να κρύβεται -τάχα- ο θεός; Στα μήκη και στα πλάτη τ’ουρανού Στα βάθη των ωκεανών Στις εκρήξεις των ηφαιστείων Στο πέταγμα του άλμπατρος Σε αρχαίους ναούς
Περισσότερα -
✩ Editorial: “Πώς γίνεται τελικά το Τραύμα, Τέχνη.”
Zωγράφος του μήνα Joan Miró Ο Ζουάν Μιρό (στα καταλανικά αποδίδεται Ζουάν ή Zοάν Μιρό) (Joan Mirói Ferrá, Βαρκελώνη, 20 Απριλίου 1893 – Πάλμα (Μαγιόρκα), 25 Δεκεμβρίου 1983. Καταλανός ζωγράφος και γλύπτης. Το ξέρω, έχουμε
Περισσότερα
