Fractal

Η γλώσσα είναι η πατρίδα μας

Γράφει η Μαρία Βρέντζου //

 

«Ο Πρίγκιπας με το φλιτζανάκι» της Εμιλί ντε Τυρκέμ, Μετάφραση Ρούλα Γεωργακοπούλου, Γαλλία, εκδόσεις Πόλις, 2020, σελ. 232

 

Πόσος χρόνος χρειάζεται για να εμπιστευτείς μέσα στο ίδιο σου το σπίτι έναν άγνωστο σου άνθρωπο; Την απάντηση μας δίνει η Εμιλί ντε Τυρκέμ μέσα από το ημερολογιακό μυθιστόρημά της «Ο Πρίγκιπας με το φλιτζανάκι» όπου περιγράφεται η φιλοξενία που πρόσφερε η ίδια, ο σύντροφός της και τα δύο της παιδιά στον Ρεζά, έναν εικοσιδυάχρονο Αφγανό πρόσφυγα που έψαχνε στέγη στο Παρίσι με τη βοήθεια ενός προγράμματος της Κοινωνικής Πρόνοιας.

Έτσι ο ήρωας, σε ηλικία δώδεκα ετών, έφυγε από τη χώρα του, διέσχισε το Ιράν, την Τουρκία, την Ελλάδα, την Αλβανία και άλλα μέρη της Ευρώπης, έφτασε αρχικά στην Νορβηγία, έχτισε μια ζωή εκεί, έμαθε τη γλώσσα και απελάθηκε εν τέλει στη Γαλλία, όπου τον συναντάμε σήμερα να δουλεύει εικοσιοκτώ ώρες την εβδομάδα στην καθαριότητα ενός κέντρου επανένταξης και με δεκτή την αίτησή του για άσυλο.

Ο Ρεζά, πίσω στην πατρίδα, έχει έναν δολοφονημένο πατέρα και μια μητέρα με την οποία έχασε επαφή κάπου στη διάρκεια του δύσκολου ταξιδιού. Μιλάει λίγα γαλλικά και είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικός στην πραγματικά φιλόξενη και ανοικτή οικογένεια της Εμιλί, αφού γνωρίζει τι σημαίνει να είσαι ξένος. Όμως μέσα από φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλουν και τα δύο μέρη, την αρχική αμηχανία διαδέχεται μία ζεστή συγκατοίκηση, που διαρκεί εννέα μήνες. Ο διακριτικός και ήσυχος φιλοξενούμενος προσαρμόζεται στο κλίμα του σπιτιού, του οποίου οι ιδιοκτήτες προσφέρουν ένα περιβάλλον ασφάλειας και ελευθερίας, διαθέτοντας οι ίδιοι βαθιά πίστη στην ιδέα της αδερφοσύνης.

Είναι μάλιστα απορίας άξιο πως αυτός ο νέος πρόσφυγας που έχει ζήσει μέσα στη βρόμα των δρόμων, στις καταλήψεις, στα άσυλα και στους καταυλισμούς, είναι τέτοιος μεγάλος λάτρης της καθαριότητας, ενώ τώρα πια απολαμβάνει το τελετουργικό του τσαγιού, μέσα σε φλιτζάνι από φίνα πορσελάνη, σαν ένας αληθινός πρίγκιπας, παρέα με τη συγγραφέα, δείχνοντάς της πραγματικό ενδιαφέρον για το γράψιμό της. Είναι δε φιλεύσπλαχνος αφού πολλές φορές δίνει ακόμη και ολόκληρο το μισθό του για φαΐ και φάρμακα σε μετανάστες αλλά και γενναιόδωρος αφού κάνει δώρα στην Εμιλί, τον άντρα της και στους γιους τους, σαν ένα μεγάλο ευχαριστώ στην εμπιστοσύνη που του δείχνουν.

 

Émilie de Turckheim

 

Η γλώσσα είναι η πατρίδα μας. Άρα, προϋπόθεση ενσωμάτωσης και νέου ξεκινήματος είναι η εκμάθηση της γλώσσας της χώρας φιλοξενίας. Τι συμβαίνει όμως όταν χάσεις τη μητρική σου γλώσσα; Θα επικοινωνείς με τον ίδιο τρόπο; Βλέπουμε πως ο Ρεζά αρχικά ούτε θέλει ούτε μπορεί να μάθει γαλλικά, σαν να μην του το επιτρέπει η ψυχολογία του, ίσως γιατί δεν αντέχει πλέον να ξεκινάει από το μηδέν. Ο θάνατος, η βία, η εξορία, ο φόβος, ο ρατσισμός είναι τραύματα που τον έχουν σημαδέψει αλλά με τη βοήθεια των νέων του συγκατοίκων θα ξαναβρεί την ελπίδα, θα ξαναβρεί την αγάπη που τόσο χρειάζεται, θα ξαναβρεί το όνειρο της οικογένειας. Και έτσι θα κάνει το άλμα για μια νέα αρχή.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top