Fractal

Ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία με ήρωα τον Μαιγκρέ

Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //

 

Georges Simenon «Ο Μαιγκρέ στήνει παγίδα», Μετάφραση: Αργυρώ Μακάρωφ, εκδόσεις Άγρα

 

Το αστυνομικό μυθιστόρημα Ο Μαιγκρέ στήνει παγίδα είναι μία από τις εβδομήντα δύο ιστορίες με κεντρικό πρωταγωνιστή τον διάσημο επιθεωρητή που επινόησε ο Βέλγος γαλλόφωνος συγγραφέας Georges Simenon. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα σε μετάφραση της Αργυρώς Μακάρωφ.

Πέντε γυναίκες δολοφονούνται στο Παρίσι συγκεκριμένα στην περιοχή της Μονμάρτης, μέσα σε διάστημα έξι μηνών. Ο δολοφόνος θα μπορούσε να είναι ο οποιοδήποτε. Όταν πέσει το σκοτάδι, επιλέγει τα θύματά του στα στενά σοκάκια της παρισινής συνοικίας του 18ου διαμερίσματος. Ο τρόπος του είναι πανομοιότυπος, θυμίζοντας τελετουργικό, και τα χαρακτηριστικά των γυναικών ίδια ή σχεδόν ίδια: Καστανές, μεσαίου ύψους, με λίγα παραπάνω κιλά.  Το όπλο του εγκλήματος δεν αλλάζει, τα ρούχα των γυναικών σχισμένα με τον ίδιο τρόπο, χωρίς κανένα σημάδι σεξουαλικής κακοποίησης.

Ο δαιμόνιος επιθεωρητής καταλαβαίνει πως έχει να κάνει με έναν καθ΄ έξιν δολοφόνο, ενδεχομένως ψυχικά ασθενή.  Μια υπόθεση που ξεφεύγει από τις συνηθισμένες για τον επιθεωρητή.

Η συνομιλία του Μαιγκρέ με τον ψυχίατρο Τισσό είναι κομβική για την εξέλιξη της πλοκής. Η σχεδόν πλήρης ταύτιση των απόψεων τους, δίνει  εκείνην την απαραίτητη ώθηση, την ανανέωση της εμπιστοσύνης στον εαυτό του, ώστε να συνεχίσει τον αγώνα που δίνει για τον εντοπισμό του δολοφόνου.

Ο επιθεωρητής είναι φιλικός με τους δημοσιογράφους και ας του προκαλεί αυτή η συμπεριφορά φορές φορές τα μύρια όσα προβλήματα. Μολοντούτο τους καταλαβαίνει, τους κατανοεί και εν μέρει τους συμπονεί. Πέρα και πάνω από τη συμπάθεια είναι ένα απαραίτητο όπλο στη φαρέτρα του, τους χρησιμοποιεί για να πετύχει τον σκοπό του. Αυτή η ετερόκλιτη σχέση τους, διαπνέει το σύνολο του συγκεκριμένου μυθιστορήματος.

Ο Σιμενόν, εκπρόσωπος της σχολής whodunit, εφευρίσκει τους τρόπους που θα κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Το εύρημα της παγίδας είναι αριστοτεχνικό, και είναι αυτό που οδηγεί τον δολοφόνο στο να γίνει λιγότερο προσεκτικός. Οι σκηνές που περιγράφονται,  και η ανάλυση των στοιχείων που οδηγούν στην αποκάλυψη της ταυτότητας του δολοφόνου είναι αριστοτεχνικά δοσμένες από την πένα του Simenon.

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου, ο Μαιγκρέ έχει θέσει υπό προσωρινή κράτηση τον ύποπτο για τις δολοφονίες, τον κομψό, κάπως μαλθακό και σίγουρα ντελικάτο Μαρσέλ Μονσέν. Έναν νεαρό δανδή ο οποίος εν πολλοίς διεκδικείται από δύο γυναίκες, τη μητέρα του και τη γυναίκα του, καταντώντας −με τη δική του ανοχή ασφαλώς− ένα παιχνιδάκι στα χέρια τους.

Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα βλέπουμε μια στροφή του επιθεωρητή Μαιγκρέ προς μια πιο ανθρωποκεντρική θεώρηση, μια προσπάθειά του να κατανοήσει τον δολοφόνο. Δίνοντας μια δεύτερη ανατροπή, εξαιρετικός σ’ αυτό ο Simenon, αφήνει τον αναγνώστη με ένα μεγάλο «αν», ένα αν που μπορεί να οδηγήσει σε μια άλλη εξέλιξη την ιστορία.

Ο Σιμενόν στήνει στο παρόν μυθιστόρημα μία από τις συγκλονιστικότερες και πιο λεπτές περιγραφές της συμπεριφοράς ενός σήριαλ κίλλερ στο Παρίσι του 1955. Πέντε νέες γυναίκες δολοφονούνται σε διάστημα ενός εξαμήνου, στην ίδια γειτονιά της Μονμάρτρης. Πραγματικός εφιάλτης για τον επιθεωρητή Μαιγκρέ και τους συνεργάτες του στο Εγκληματολογικό. Οι άνθρωποι ζουν αναστατωμένοι, μέσα στον τρόμο, ανήσυχοι με τα δημοσιεύματα και τις εικασίες του Τύπου.

Ο Simenon είναι μετρ στο είδος του, με τη βασίλισσα Agatha βέβαια να κρατάει τα σκήπτρα. Είναι ένας κύριος εκπρόσωπος του ποιος-το-έκανε και αναντίρρητα ο ήρωας  που έχει δημιουργήσει, ο επιθεωρητής Μαιγκρέ, διαθέτει όλα εκείνα τα στοιχεία που τον κάνουν αξιομνημόνευτο. Ευφυΐα, παρατηρητικότητα, διορατικότητα είναι μερικά γνωρίσματά του. Αναλυτική και δημιουργική σκέψη, ταχύτητα αντίδρασης, τόλμη και φαντασία συνθέτουν την προσωπικότητα του επιθεωρητή.

Ένα από τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία με ήρωα τον Μαιγκρέ, το Ο Μαιγκρέ στήνει παγίδα έγινε ταινία το 1958 από τον Jean Delannoy με τον Jean Gabin στον ρόλο του επιθεωρητή, ενώ μεταφέρθηκε ξανά στον κινηματογράφο το 2016 με πρωταγωνιστή τον Rowan Atkinson. Η ιστορία αυτή μπορεί να διαβαστεί παράλληλα με τους Δαίμονες του πιλοποιού, ένα από τα σπουδαία «σκληρά μυθιστορήματα» του Σιμενόν, χωρίς τον Μαιγκρέ, που πραγματεύεται και αυτό έναν κατά συρροή δολοφόνο.

 

Ζωρζ Σιμενόν

 

 

Από το οπισθόφυλλο

«Τις φορές που έτυχε να προσπεράσει γυναίκες μόνες, παρατήρησε πώς, εκτός του ότι προχωρούσαν ξυστά στους τοίχους, έτρεμαν και είχαν την επιθυμία να το βάλουν στα πόδια στην παραμικρότερη ύποπτη κίνηση ή και να καλέσουν βοήθεια.
Μέσα σε έξι μήνες, πέντε γυναίκες που, όπως αυτές, επέστρεφαν σπίτι τους ή πήγαιναν σε μια φίλη, πέντε γυναίκες που περπατούσαν στους δρόμους του Παρισιού, έπεσαν θύματα του ίδιου δολοφόνου.
Και πράγμα περίεργο, τα πέντε εγκλήματα έγιναν σε ένα μόνο Διαμέρισμα από τα είκοσι του Παρισιού, στο 18ο, στη Μονμάρτρη, και όχι απλώς στο ίδιο Διαμέρισμα αλλά και στην ίδια γειτονιά, σε μία πολύ περιορισμένη περιοχή που θα μπορούσε να οριοθετηθεί από τις τέσσερις στάσεις του μετρό: Λαμάρκ, Αμπές, Πλας Μπλανς και Πλας Κλισύ.
Τα ονόματα των θυμάτων, των οδών που έγιναν οι δολοφονίες, οι ώρες επίσης, είχαν γίνει γνωστά στους αναγνώστες των εφημερίδων και για τον Μαιγκρέ κατάντησαν πραγματικός εφιάλτης».

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top