Fractal

Ο έρωτας στα χρόνια της επανάστασης

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

 «Ανεξέλεγκτα στοιχεία», Στεφάν Οσμόν, Μετάφραση: Αριάδνη Μοσχονά, εκδ. Πόλις, σελ. 464

 

Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιος ακριβώς θα είναι ο κύκλος ζωής ενός βιβλίου ή αν θα έχει δεύτερη και Τρίτη ευκαιρία στην ‘’αγορά’’. Η συγκεκριμένη αναφορά έχει να κάνει με την πιθανότητα (πολύ ισχυρή μάλιστα στις μέρες) της ‘’ανακάλυψης’’ ενός βιβλίου αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την επίσημη κυκλοφορία του. Πρόσφατα έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο του Στεφάν Οσμόν ‘’Ανεξέλεγκτα στοιχεία’’ (εκδόσεις ΠΟΛΙΣ) αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την κυκλοφορία του στην ελληνική αγορά.

Ένα βιβλίο με ξεκάθαρα αυτοβιογραφικά στοιχεία από τη διαδρομή του συγγραφέα σε διάφορα παρακλάδια της Γαλλικής και Ιταλικής αριστεράς, του υποκόσμου και αργότερα στα πρώτα σχήματα του λεγόμενου αντάρτικου των πόλεων. Το μυθιστόρημα ξεκινάει με ένα τηλεφώνημα που δέχεται πολλά χρόνια μετά την εμπλοκή του με τα επαναστατικά σχήματα ο συγγραφέας από τον παιδικό του έρωτα και μια γυναίκα που σημάδεψε την εφηβεία αλλά και την ενηλικίωση του. Σε σχέση με τον ίδιο η διαφορά είναι ότι η τραγική Ιταλίδα έκανε ένα βήμα παραπάνω από τον συγγραφέα και πάτησε τη σκανδάλη. Ενώ εκείνος κατάφερε να γλιτώσει οριακά τη φυλάκιση και ‘’έφτιαξε’’ τη ζωή του εκείνη κατέληξε να εκτίει μια πολυετή κάθειρξη και να βρίσκεται πια στις τελευταίες εβδομάδες της ζωής της. Το τηλεφώνημα ξεδιπλώνει μια σειρά αναμνήσεων που στην ουσία αποτελούν τον πυρήνα της εξιστόρησης. Το μυθιστόρημα χαρτογραφεί με το πέρασμα ή όχι του συγγραφέα μέσα από τα γεγονότα και τους κεντρικούς επαναστατικούς πυρήνες όλες τις τάσεις που κυριάρχησαν στην Ευρώπη και κυρίως σε Ιταλία και Γαλλία.

 

Στεφάν Οσμόν

 

Από τον Μάη του ’68 μέχρι στην ουσία το ‘’τέλος’’ του ένοπλου επαναστατικού αγώνα με τη δολοφονία του Άλντο Μόρο. Προφανώς και δεν είναι το μοναδικό βιβλίο που γράφεται με βάση όλη αυτή την πολυσχιδή θεματογραφία και ενδεχόμενα υπάρχουν αρκετά ακόμη που προσεγγίζουν το όλο θέμα με μεγαλύτερη επιτυχία. Στην προκειμένη περίπτωση όμως η αξία του βιβλίου είναι σε όλα τα παράπλευρα γεγονότα. Πρόκειται για μια ιστορία ενηλικίωσης και ένα θυελλώδη έρωτα με φόντο διαδηλώσεις, τσαμπουκάδες στους δρόμους και τρομοκρατικές ενέργειες στο όνομα της επανάστασης. Ο Οσμόν καταγράφει τα πεπραγμένα των παλιών συντρόφων του, την κατάληξη τους και οδηγεί την όλη εξιστόρηση σε ένα πικρό φινάλε. Ένα φινάλε που δεν έχει να κάνει μόνο με ένα καταδικασμένο, σχεδόν καταραμένο έρωτα αλλά κυρίως με τις ματαιωμένες προσδοκίες μιας ολόκληρης γενιάς που όπως τραγουδούσαν την ίδια εποχή οι Doors και ο Τζιμ Μόρισον ‘’ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο και ήθελαν να τον αλλάξουν τώρα’’. Ο κόσμος δεν άλλαξε, η επανάσταση δεν έγινε ποτέ και με γκρουπ όπως η Ιταλική Prima Linea στην οποία καταλήγουν να συνυπάρξουν ο συγγραφέας και η περιστασιακή ερωμένη του εκφυλίστηκε σε μια πορεία όπου χύθηκε πολύ και άσκοπο αίμα. Είναι όλη η διαδρομή της γενιάς που βίωσε στην προεφηβεία της τα γεγονότα του Μάη του ’68 μέχρι το τέλος των ένοπλων ομάδων στην Ιταλία με όλα τα ενδιάμεσα σημαντικά γεγονότα σε δεύτερο φόντο: Το πραξικόπημα στη Χιλή, η χούντα της Αθήνας. Με τον Στεφάν να μοιράζει τον έρωτα του ανάμεσα στην επανάσταση και την τραγική Φεντόρα και στο τέλος να αντιλαμβάνεται ότι η μέρα που περίμενε σε όλη του τη ζωή δεν θα έρθει ποτέ. Αστός πια στο τέλος του βιβλίου ξαναζεί την επανάσταση και τον έρωτα δημιουργώντας μια από τις όμορφες ελεγείες των τελευταίων ετών. Βιβλίο που πιθανώς αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία όχι τόσο για την όποια λογοτεχνική του αξία αλλά για τα έντονα συναισθήματα που γεννάει η ανάγνωση του.

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top