Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Νυχτερινές κραυγές και ψίθυροι
01/09/2021, 10:14 πμ

Νυχτερινές κραυγές και ψίθυροι

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Χόντα Μπαρακάτ «Νυχτερινό ταχυδρομείο», Μετάφραση: Πέρσα Κουμούτση, εκδ. Κέδρος

 

Έξι επιστολές με διαφορετική θεματολογία. Έξι ανώνυμοι που γράφουν ημιτελή στην ουσία γράμματα σε κάποιον γνώριμο τους: Ένα εραστή, τον πατέρα, τη μητέρα. Έξι επιστολές που στην ουσία δημιουργούν μια παράξενη αλυσίδα αφού ο επόμενος επιστολογράφος βρίσκει μια από τις προηγούμενες επιστολές που τον καλεί να γράψει το δικό του γράμμα με κατάληξη κάποια απροσδιόριστη χώρα του Αραβικού κόσμου. Το μοναδικό κοινό σημείο έχει να κάνει με την προέλευση των ‘’συγγραφέων’’. Όλοι τους δραπέτευσαν από χώρες που σοβούσαν πόλεμοι. Μια σκυταλοδρομία που τελικά έχει τερματισμό αφού στο δεύτερο μέρος του βιβλίου μαθαίνουμε την άποψη των αποδεκτών για τις προσωπικές ιστορίες των επιστολών τις οποίες δεν έχουν παραλάβει –και διαβάσει- ποτέ! Αυτό είναι το θέμα του βιβλίου ‘’Νυχτερινό ταχυδρομείο’’ της πολυβραβευμένης Χόντα Μπαρακάτ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος. Η Μπαρακάτ που εδώ και αρκετά χρόνια ζει μόνιμα στο Παρίσι είναι σχετικά άγνωστη στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό αφού από το έργο της έχει καταγραφεί μόνο μια παλαιότερη έκδοση (Σιωπή στη χώρα των πολέμων, εκδόσεις Αλεξάνδρεια, 2004).

Οι επιστολές έχουν διαφορετικό ύφος γραφής αλλά και θεματολογία. Οι δύο πρώτες είναι γραμμένες από εραστές και είναι έμπλεες μελαγχολίας αλλά και νοσταλγίας για την παλιά ερωτική φλόγα που δεν λέει να σβήσει. Τα δύο επόμενα γράμματα είναι εξαιρετικά βίαια και ‘’σκληρά’’ και μοιάζουν με μια γροθιά στο στομάχι του αναγνώστη. Ειδικά, η επιστολή ενός δραπέτη στη μητέρα του στην οποία υπάρχουν εκτενείς αναφορές για βασανιστήρια, ακρωτηριασμούς και άλλες ακρότητες από την εποχή που ήταν μέλος της μυστικής αστυνομίας μιας χώρας. Υπάρχουν και οι άκρως εξομολογητικές επιστολές από μέλη της ίδιας οικογένειας. Για παράδειγμα μια αδελφή γράφει στον αδελφό της προσπαθώντας να του εξηγήσει τους λόγους που κατέληξε πόρνη.

Όπως αναφέραμε και νωρίτερα τα γράμματα αυτά δεν φτάνουν ποτέ στον προορισμό τους. Μένουν σε δωμάτια ξενοδοχείων, ντουλάπες και αεροδρόμια, παραλαμβάνονται από άσχετα άτομα και στο τέλος αρχειοθετούνται με πολύ μεγάλη επιμέλεια από ένα ταχυδρομικό υπάλληλο σε ένα βομβαρδισμένο ταχυδρομείο με την ελπίδα ότι κάποια μέρα θα παραδοθούν στους πραγματικούς αποδέκτες τους. Είναι ίσως και η μοναδική ακτίνα ελπίδας σε ένα ζοφερό σύμπαν που ζωντανεύει μέσα από τις επιστολές.

 

Ηοda Barakat

 

Κυρίως γιατί οι συγγραφείς των επιστολών είναι νικημένοι από τη ζωή και οι περισσότεροι ζουν ουσιαστικά στο κοινωνικό περιθώριο, φτωχοί, κατατρεγμένοι με ανοιχτές βαθιά ριζωμένες πληγές από κακοποιήσεις ή ενδοοικογενειακή βία. Ψάχνουν τη συμπόνια ή τη συγχώρεση αλλά αποδέχονται σχεδόν μοιρολατρικά όσα τους συνέβησαν.

Η Μπαρακάτ ακόμη και σε επιστολές που ενδέχεται να ενοχλήσει υπερ-ευαίσθητους αναγνώστες με τις πολύ βίαιες περιγραφές της ολοκληρώνει μια λογοτεχνική μουσική συμφωνία: Καλά σχεδιασμένη και άψογα εκτελεσμένη, κάτι στο οποίο προσθέτει επιπλέον ‘’πόντους’’ η μετάφραση στα Ελληνικά από την Πέρσα Κουμούτση που είναι φανερό ότι δούλεψε με πολύ μεράκι πάνω στο αρχικό κείμενο που αν δεν κάνω λάθος είναι στην αραβική γλώσσα. Η Μπαρακάτ παίζει με τη γλώσσα, γράφει υπέροχα, δεν αυτολογοκρίνεται, ούτε προσπαθεί να ωραιοποιήσει τη γραφή της αλλά μεταφέρει ρεαλιστικά τις αντίστοιχες εικόνες και κατορθώνει να συμπληρώσει ένα απαιτητικό βιβλίο με το εύρημα της εύρεσης των ανεπίδοτων επιστολών δημιουργώντας ένα ‘’υφαντό’’ συμπτώσεων και συγκυριών που δίνει συνέχεια στην ιστορία της. Ίσως το μοναδικό σημείο που το βιβλίο χάνει κάτι από την συνολική άριστη εικόνα του είναι το γεγονός ότι σε αρκετές στιγμές οι φωνές μοιάζουν ομογενοποιημένες: Οι άντρες καταλήγουν να γράφουν σχεδόν με την ίδια λογική σε όλες τις ‘’αντρικές’’ επιστολές, οι γυναίκες το ίδιο.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top