Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Με καμβά τον αμερικανικό εμφύλιο
12/10/2021, 10:45 μμ

Με καμβά τον αμερικανικό εμφύλιο

Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //

 

Laird Hunt «Neverhome», Μετάφραση: Χρήστος Οικονόμου, εκδ. Πόλις

 

Το μυθιστόρημα Neverhome του Laird Hunt που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πόλις, σε μετάφραση του Χρήστου Οικονόμου, δεν είναι άλλο ένα τυπικό κείμενο το οποίο έχει ως καμβά του τον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο. Το πιο διαφημισμένο λογοτεχνικό δείγμα του είναι χωρίς αμφιβολία το Όσα παίρνει ο άνεμος. Θα ήταν ασφαλώς μέγα σφάλμα του αναγνώστη να πορευτεί σχεδόν ιδεοληπτικά έχοντας ως οδηγό του το συγκεκριμένο μνημειώδες έργο.

Εδώ ο Laird Hunt δημιουργεί ένα διαφορετικό σύμπαν. Φαίνεται άλλωστε από την αρχή του κειμένου πως πρόκειται να κινηθεί διαφορετικά. «Ήμουν δυνατή, εκείνος όχι, έτσι ήμουν εγώ που πήγα στον πόλεμο να υπερασπίσω τη Δημοκρατία», λέει η πρωταγωνίστρια Κονστάνς. Η εναρκτήρια φράση είναι εκείνη που καταφέρνει να τηρήσει ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία που οφείλει να έχει ένα μυθιστόρημα. Να ρίξει το αγκίστρι. Να αγκιστρώσει τον αναγνώστη ώστε να τον παρασύρει στη θάλασσα της αναγνωστικής απόλαυσης. Αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση ο τίτλος του μυθιστορήματος έχει καταφέρει να κεντρίσει το ενδιαφέρον του.

Γραμμένο −σοφή απόφαση− σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση, θέλοντας να αποφύγει την ουδετερότητα του παντογνώστη αφηγητή. Ο συγγραφέας, μέσα από τη γραφή του, επιθυμεί τη δημιουργία συναισθηματικού φορτίου, και ασφαλώς το εγχείρημα στέφεται με απόλυτη επιτυχία.

Γυναίκα η ηρωίδα, η αγρότισσα Κονστάνς Τόμπσον, εγκαταλείπει το σπίτι της και τον ευαίσθητο σύζυγό της, προκειμένου να υπερασπιστεί την ελευθερία ή έστω το δικαίωμα στην ελευθερία, στο πλευρό των Βορείων. Μεταμφιεσμένη σε άντρα −πώς να επιβιώσει ως γυναίκα μέσα σ’ έναν κόσμο αντρών και μάλιστα στο κέντρο του κυκλώνα του εμφυλίου πολέμου;− καλύπτοντας τα στήθη της με δεμένα κουρέλια, μασώντας και καπνίζοντας ταμπάκο, παρελαύνει μέσα σε βάλτους, σε ιερά δάση-τοτέμ, τριποδίζοντας ανάμεσα σε κουφάρια νεκρών. Χάνοντας μέρα με τη μέρα όχι μόνο τη γυναικεία φύση της, αλλά και την ανθρώπινη, έχοντας μεταμορφωθεί σε μια μηχανή του πολέμου που σκοτώνει χωρίς δεύτερες σκέψεις, με κάθε πρόσφορο μέσο, έχοντας πλήρη επίγνωση των πράξεών της. Ακούει στο όνομα Γενναίος Ας και φροντίζει κάθε στιγμή, σε κάθε περίσταση, να επιβεβαιώνει τη γενναιότητά της.

 

Laird Hunt

 

Πέρα από την περιγραφή της στρατιωτικής καθημερινότητας, τις περιγραφές −λιτές, όπως αρμόζει στο ύφος της εξιστόρησης− των μαχών, η πένα του συγγραφέα φροντίζει να μας παρουσιάσει τις σκέψεις, ακόμη και τις πιο μύχιες, της πρωταγωνίστριας, αφήνοντας να ξετυλιχθεί το κουβάρι του παρελθόντος της.

Μέσα από τις αναδρομές και πέρα από την εξιστόρηση του παρόντος, ο Laird Hunt εγκιβωτίζει τον μύθο του πολύπαθου Οδυσσέα μέσα από τη δική του οπτική γωνία. Ο Βαρθολομαίος −ο σύζυγος της Κονστάνς− είναι η Πηνελόπη. Η Κονστάνς ασφαλώς ο Οδυσσέας. Στον ρόλο της Αθηνάς θα τοποθετούσα τον δευτεραγωνιστή, τον όμορφο και γενναίο στρατηγό. Και το κρατητήριο, το νησί της Καλυψούς.

Εντός του κειμένου, ο αναγνώστης μπορεί να εντοπίσει με ευκολία στοιχεία σπουδαίας, ατόφιας λογοτεχνίας. Ο Αμερικανικός Εμφύλιος είναι το κάδρο. Η εσωτερική υπαρξιακή αγωνία και η συνεχής αναζήτηση της πρωταγωνίστριας ο καμβάς, και ασφαλώς ο μύθος του Οδυσσέα −έστω και ως παράδοξος ιδιότυπος αντικατοπτρισμός− η λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά. Τη διαφορά ενός σπουδαίου έργου από μια καλή λογοτεχνική προσπάθεια.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top