Fractal

Μόνο μια αληθινή δημοκρατία θα φέρει την άνοιξη

Γράφει η Μαρία Βρέντζου //

 

«Με ζέση. Η ιστορία της Ραζάν Ζαϊτούνε, Σύριας δικηγόρου» της Ζυστίν Ωζιέ, εκδόσεις Πόλις, μετάφραση Αριάδνη Μοσχονά, Γαλλία, 2020, σελ. 384

 

Το με “Με ζέση”, το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο Renaudot, είναι μια επίκαιρη πολυφωνική βιογραφική αφήγηση που μας προσφέρει η Ζυστίν Ωζιέ για την ιστορία της Ραζάν Ζαϊτούνε, Σύριας ακτιβίστριας δικηγόρου, που τον Δεκέμβριο του 2013 απήχθη μαζί με τον σύζυγό της και δύο φίλους. Έκτοτε η τύχη τους αγνοείται. Η συγγραφέας μας παραθέτει το πορτραίτο αυτής της τόσο ελεύθερης γυναίκας, μέσα από την εξιστόρηση συγγενών και φίλων της, υλικού από το διαδίκτυο αλλά και της ίδιας της χαρισματικής φωνής της που αντλείται από τα κείμενα και τα άρθρα της.

Η Ραζάν, γεννημένη το 1977, αν και μεγαλώνει μέσα στους κόλπους μιας πατριαρχικής, συντηρητικής και μέτρια θρησκευόμενης οικογένειας, παρά ταύτα γίνεται μία εκκοσμικευμένη και μοντέρνα κοπέλα, που αγαπάει τη σειρά Δόκτωρ Χάουζ, το ιταλικό φαγητό, τη Σιμόν ντε Μποβουάρ και το έργο της Βιρτζίνια Γουλφ.

Σπουδάζει νομικά και από τα πρώτα της βήματα στη δικηγορία ασχολείται με την υπεράσπιση πολιτικών κρατουμένων στις δίκες παρωδίες που στήνονται από το καθεστώς Άσαντ. Η δράση της δεν σταματά εκεί αλλά παράλληλα συναντά τις οικογένειες των φυλακισμένων, προσφέροντάς τους κάθε δυνατή βοήθεια και συγκεντρώνοντας μαρτυρίες. Σημαντικό κομμάτι της δουλειάς της είναι η εργασία της στην τεκμηρίωση για την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αφού οι παράνομες συλλήψεις, οι απάνθρωπες φυλακίσεις, τα βασανιστήρια και οι εξαφανίσεις είναι μία καθημερινή πραγματικότητα στην Συρία. Αν και καταπιάνεται και με την δίωξη των ισλαμιστών, αφού και αυτοί αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι των αντικαθεστωτικών, παραταύτα το πολιτικό της περιβάλλον είναι περισσότερο εκείνο της συριακής αριστεράς.

Πολυσχιδής προσωπικότητα γυρίζει μερικά πολιτικά ντοκιμαντέρ και αρθρογραφεί. Προσλαμβάνεται ως μισθωτή σε κάποια ξένα έντυπα, πράγμα το οποίο και της προσφέρει το μοναδικό της εισόδημα αφού όλες οι άλλες δράσεις της γίνονται αφιλοκερδώς. Παντρεύεται από έρωτα έναν σύζυγο που την υποστηρίζει άνευ όρων και βιώνουν ένα ιδιότυπο μοντέλο γάμου για μουσουλμανική χώρα, αφού εκείνος επιλέγει να ζει στη σκιά της, στηρίζοντάς την με γενναιότητα. Μοιάζει μάλιστα να μην επιθυμούν παιδιά, προκειμένου να αφοσιωθούν στον αγώνα ολοκληρωτικά.

Έτσι λοιπόν, από ένα σημείο και μετά την παρακολουθούμε στην μεγάλη εξέγερση που ξέσπασε το 2011 στη Συρία, να μεταμορφώνεται σε γυναίκα σύμβολο και να λαμβάνει τελικά τα βραβεία Άννα Πολιτκόφσκαγια και Ζαχάρωφ. Μάλιστα, από τις πρώτες εβδομάδες της επανάστασης, η Ραζάν κάνει την επιλογή της παρανομίας και την άνοιξη του 2013 την βρίσκουμε  στην θρησκευόμενη Ντούμα, όπου συνεχίζει να δίνει τον αγώνα της. Αφοσιώνεται σε δύο μεγάλα έργα, την εφαρμογή ενός ανεξάρτητου δικαστικού συστήματος και τη δημιουργία ενός τοπικού συμβουλίου πολιτών. Δεν διστάζει να κατηγορήσει το Ισλαμικό Κράτος ότι κατέχει ρεκόρ παραβιάσεων εις βάρος ακτιβιστών, ενώ φτάνει στο σημείο να στείλει σχετικές αναφορές στις ένοπλες ομάδες των αντικαθεστωτικών.

 

Ζυστίν Ωζιέ

 

Όπως είναι φυσικό οι αξίες της καταδικάζονται από τους ισλαμιστές. Για εκείνους ενσαρκώνει ό,τι θεωρείται ύποπτο και ως ακτιβίστρια ανθρωπίνων δικαιωμάτων χαρακτηρίζεται ως πιόνι της Δύσης, ακόμη και ως μυστικός πράκτορας. Πλήθος απειλών κάνουν την εμφάνισή τους ενώ εκείνη αρνείται κατηγορηματικά να εγκαταλείψει τη Συρία. Ίσως και αυτό να είναι το λάθος της, αφού με την αναγνωρισιμότητα και την προβολή της θα μπορούσε να προσφέρει πολλά από το εξωτερικό. Εκείνη όμως πιστεύει αφελώς πως μπορεί να δουλέψει με τον συντηρητικό πληθυσμό της Ντούμα, αφού η διαδικασία της προσέγγισης είναι η προσωπική της στάση ζωής. Οι αυταπάτες της τελικά διαψεύδονται με την σύλληψή της από κάποια σαλαφιστική ένοπλη ομάδα.

Η Ραζάν Ζαϊτούνε αποτελεί απόδειξη ότι ο Συριακός λαός δεν χρειάζεται ούτε την ισλαμιστική οπισθοδρόμηση ούτε την απολυταρχική εξουσία του Άσαντ. Τόσο το πρώτο, όσο και το δεύτερο αντανακλούν κυνικές απόψεις μοντέλων διακυβέρνησης  με νεοαποικιοκρατικά και ρατσιστικά στοιχεία. Μόνο μια αληθινή δημοκρατία θα φέρει την άνοιξη.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top