Fractal

Δικαίωμα για αυτοδιάθεση

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάνη //

 

Γιώτα Κ. Αλεξάνδρου «Μόνο αν θέλω», εικονογράφηση: Σάντρα Ελευθερίου, εκδ. Μίνωας, σελ, 32

 

Το θέμα που επιλέγει η Γιώτα Αλεξάνδρου για το νέο της βιβλίο είναι εξαιρετικά ευαίσθητο, αφού έχει να κάνει με το κατά πόσο τα μικρά παιδιά μπορούν και πρέπει να ορίζουν το σώμα τους. Είναι συχνό φαινόμενο τα παιδιά να δέχονται αγκαλιές, φιλιά και χαϊδέματα από συγγενείς και φίλους. Αλλά αυτό μπορεί να μην τα ευχαριστεί, αλλά να τα προβληματίζει ή να τους προκαλεί δυσφορία. Σίγουρα υπάρχουν και όρια. Είναι καλό να συζητάμε με τα παιδιά και να τους υποδεικνύουμε αυτά τα όρια. Η αυτοδιάθεση του σώματος, η έλλειψη αντίστασης στις ξένες χειρονομίες, περισσότερο από ντροπή, η παιδική ψυχολογία και σκέψη αποτελούν λοιπόν τα κυρίαρχα θέματα του βιβλίου, που διακρίνεται για την τρυφερότητά του.

Είναι ανάγκη να ενθαρρύνουμε τα μικρά παιδιά να εκφράζουν τα συναισθήματά τους ελεύθερα. Η συγγραφέας με κατανόηση, στοργή και σοφία αγγίζει το θέμα. Ταιριαστή με το κλίμα που θέλει να δημιουργήσει είναι η εκφραστική, πλούσια σε χρώματα και σχέδια εικονογράφηση της βραβευμένης με Κρατικό Βραβείο στην Κύπρο Σάντρας Ελευθερίου.

Η ‘Έλλη έχει πολλούς λόγους να είναι χαρούμενη, ειδικά όταν την επιβραβεύουν για κάτι. Αλλά εκείνο που δεν αντέχει με τίποτα είναι η άγαρμπη αγκαλιά της θείας Μαίρης που, στην παιδική φαντασία, φαντάζει σαν γίγαντας. Επίσης η επιμονή της θείας Βέρας να της δώσει φιλάκι την ενοχλεί αφάνταστα. Θα ‘θελε να τα αλλάξει όλα αυτά. Θα ‘θελε όλοι να την ρωτούν πριν την αγγίξουν, να παίρνουν την άδειά της αν γίνεται. Λιλιπούτεια στην χώρα των Γκιούλιβερ ζαλίζεται από τα τσιμπήματα, τα φιλήματα, τα ζουλήγματα. Ωραία η σκηνή με το άγαλμα το Μουσείο. Με χιούμορ το σημείο που με ταμπέλα κρεμασμένη πάνω της συνιστά στους άλλους «Παρακαλώ μην αγγίζετε». Η ταμπέλα θεωρήθηκε εύρημα φοβερό και τρομερό και τη βοήθησε εν μέρει να βρει το δίκαιο της. Το ουρλιαχτό ήταν το αποκορύφωμά της εσωτερικής έκφρασης και του θυμού που τη διακατείχε. Στο τέλος η ηρωίδα καταφέρνει να εκφραστεί και μάλλον αυτό θα την αφαιρεί ένα τεράστιο μέρος από την ψυχούλα της. Έχει την υποστήριξη κυρίως του παπαγάλου και του σκύλου της του Λάβ.

Ένα βιβλίο που μας υπενθυμίζει πως τα παιδιά έχουν δικαιώματα που οι μεγάλοι οφείλουν να σέβονται. Αναζητούν κι αυτά τη δική τους θέση μέσα στον κόσμο των μεγάλων, οι οποίοι συχνά είναι αυτοί που κάνουν ατοπήματα και τα φέρνουν σε μεγάλη αμηχανία. Όχι απαραίτητα από κακή πρόθεση, αλλά ίσως γιατί δεν πάει το μυαλό τους να προσέξουν πως ένα παιδί μπορεί να αισθανθεί, τι τραύμα μπορεί να του προκληθεί, τι μπορεί μέσα του να εγγραφεί ως πληροφορία και που μπορεί να το οδηγήσει αυτό στο μέλλον.

 

Γιώτα Κ. Αλεξάνδρου

 

Σίγουρα σε κάποιες περιπτώσεις θα υπάρχουν και κακές προθέσεις, από ανθρώπους που επιδιώκουν να εκμεταλλευθούν ένα παιδί. Οπότε συντρέχει λόγος προσοχής. Οι γονείς οφείλουν να το ενημερώνουν, να το προστατεύουν, να του δείχνουν δρόμους και συμπεριφοράς, να το καθοδηγούν ώστε το παιδί να είναι υποψιασμένο και να είναι σε εγρήγορση. Στόχος αυτής της επισήμανσης δεν είναι η κινδυνολογία, ωστόσο. Όμως, επειδή βλέπουμε και ακούμε πολλά, η ίδια η πραγματικότητα έχει αποδείξει ότι οι γονείς καλό είναι να εκπαιδεύουν το παιδί τους. Οι συγγενείς της ηρωίδας θέλουν να της εκφράσουν την αγάπη τους, αλλά το μόνο που έχουν καταφέρει είναι να την «πνίξουν». Οι ίδιοι οι γονείς της μικρής δεν έχουν αντιληφθεί τίποτα. Μάλιστα η μαμά κάπου της φωνάζει γιατί δεν σπεύδει να χαιρετήσει τη θεία της.

Μόνο αν θέλω δίνω το σώμα μου, μόνο αν θέλω είμαι ανοιχτή στους άλλους. Μόνο αν θέλω αφήνω να με αγγίζουν. Μόνο αν με ρωτήσουν θα τους εκτιμώ. Μόνο αν δεν με αγνοήσουν θα νιώθω καλά. Μόνο αν με αφήσουν να το διαθέτω όπως θέλω θα υπάρχω μέσα από το σώμα μου.

Ένα βιβλίο με προεκτάσεις, προβληματισμούς, ερεθίσματα, ωραία αφορμή για συζήτηση και στις σχολικές τάξεις.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top