Fractal

Ο θάνατος του Μπέρνι Γκούντερ

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Φίλιπ Κερ «Μητρόπολη», Μετάφραση: Γιώργος Μαραγκός, εκδ. Κέδρος, σελ. 400

 

Προφανώς και ο τίτλος είναι παρελκυστικός αφού ο Μπερνι Γκούντερ και στη 14η περιπέτεια του γραμμένη από το χέρι του πρόωρα και πρόσφατα χαμένου Φίλιπ Κερ κατάφερε να βρει τη λύση και να ‘’δραπετεύσει’’ ζωντανός. Όμως η πολυαναμενόμενη ‘’Μητρόπολη’’ (εκδόσεις Κέδρος) είναι πιθανώς η τελευταία φορά που τον συναντάμε σε βιβλίο. Το κύκνειο άσμα του Φίλιπ Κερ που έκανε γνωστό αυτόν τον παράξενο ιδεαλιστή αντι-ήρωα, έναν survivor της εποχής του ναζισμού. Αν δεν υπάρχουν κάπου κρυμμένα χειρόγραφα ή φάκελοι με ημιτελείς δουλειές του Κερ στον υπολογιστή του τότε είναι βέβαιο ότι αυτή ήταν η τελευταία φορά που ο Γκούντερ έδρασε είτε ως αστυνομικός, είτε ως ιδιωτικός ντεντέκτιβ, είτε ως φυγάς, στις διάφορες ιδιότητες που του προσέδωσε ανά βιβλίο η φαντασία του Κερ.

Ο Κερ με τις 14 ιστορίες του Γκούντερ απογείωσε το ιστορικό αστυνομικό μυθιστόρημα και η απόδειξη είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια βρέθηκαν μπόλικοι μιμητές-κλώνοι του Σκωτσέζου συγγραφέα που ακολούθησαν τα χνάρια του χρησιμοποιώντας μάλιστα ως σημείο αναφοράς τη Ναζιστική Γερμανία. Η διαφορά είναι ότι ο Κερ μπόρεσε από την αρχή μέχρι το τέλος των 14 αυτών βιβλίων να καλύψει ένα μεγάλο και συνάμα σημαντικό, ιστορικά, χρονικό φάσμα. Και το τέλος ήταν η αρχή όπως θα δούμε στη συνέχεια…

Δεν ξέρω αν αυτή ακριβώς η ιστορική χρονική προσέγγιση προέκυψε στη διαδρομή. Αν δηλαδή γράφοντας πρόσθετε ιδιότητες και γεγονότα στο χρονολόγιο του ήρωα του ή είχε εξ΄ αρχής μπροστά του ένα ιστορικό χρονολόγιο μέσα στο οποίο τοποθέτησε τη ζωή του ήρωα του. Πιθανώς αυτή η πληροφορία έχει σημασία μόνο για τους λάτρεις της συγγραφικής τεχνικής και όχι για τους αναγνώστες. Στο τελευταίο βιβλίο τη Μητρόπολη βλέπουμε και διαβάζουμε το ξεκίνημα του Γκούντερ. Νεαρός, πιο ιδεαλιστής από ποτέ, με τον ίδιο κώδικα προσωπικής ηθικής που τον μάθαμε ο νεαρός Μπέρνι Γκούντερ έχει μόλις πάρει προαγωγή σε επιθεωρητή της αστυνομίας και απόσπαση στο τμήμα ανθρωποκτονιών του Βερολίνου. Το ημερολόγιο δείχνει 1928, ο ναζισμός μόλις κάνει τα πρώτα του δειλά βήματα, η Γερμανία και το Βερολίνο ζουν τις μέρες της δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Και στους κινηματογράφους της εποχής έχει μόλις εμφανιστεί το θρυλικό Μετρόπολις του Φριτζ Λανγκ που δανείζει τον τίτλο του στο βιβλίο και παίζει ένα μικρό-ελάχιστο ρόλο με την εμφάνιση της γυναίκας του σκηνοθέτη και σεναριογράφου της ταινίας. Ο Γκούντερ αναλαμβάνει να εξιχνιάσει την υπόθεση δύο κατά συρροή δολοφόνων που εμφανίζονται στο παρηκμασμένο Βερολίνο. Μια πόλη που βρίσκεται στο επίκεντρο της διήγησης και μοιάζει με μια σύγχρονη εκδοχή των Σοδόμων: Γεμάτη κακόφημα μπαρ, πορνεία, ζητιάνους και ένα κόσμο-υπόκοσμο που ζει με τους δικούς του νόμους στα σπλάχνα της. Ο ένας δολοφόνος δολοφονεί Βερολινέζες πόρνες και παίρνει ως σουβενίρ τα μαλλιά τους, θυμίζοντας μια μίνι εκδοχή του Τζακ του Αντεροβγάλτη. Ο δεύτερος που εμφανίζεται λίγο αργότερα δολοφονεί ανάπηρους επαίτες που όλοι έχουν ένα κοινό στοιχείο: Είναι βετεράνοι του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Ο Μπέρνι Γκούντερ θα λύσει τον διπλό γρίφο αλλά για πολύ συγκεκριμένους λόγους που δεν μπορούμε –φυσικά- να αποκαλύψουμε αυτή η επιτυχία δεν θα μπει στο βιογραφικό του. Και κάπως έτσι από το τέλος μιας διαδρομής ξεκίνησαν οι περιπέτειες του που τον οδήγησαν σε διάφορα μέρη της Γερμανίας αλλά και του πλανήτη (Κάννες, Αργεντινή, Αθήνα, Κροατία) με διάφορες ιδιότητες και κάτω από διαφορετικές συνθήκες. Κρίμα για το τέλος αυτής της διαδρομής που παρότι κράτησε σχεδόν μια εικοσαετία δεν κούρασε, έστω και αν για τους εξασκημένους αναγνώστες του Κερ το ‘’ποιος είναι ο δολοφόνος’’ μερικές φορές ήταν εύκολη εικασία αλλά σε κάθε περίπτωση όχι το ζητούμενο.

 

Philip Kerr

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top