Μια ιδιαίτερη εξιστόρηση του πιο αμφιλεγόμενου αιώνα
Γράφει η Λεύκη Σαραντινού //
John Higgs: «Μια ιστορία του 20ου αιώνα», Μετάφραση: Ελένη Αστερίου, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 424
Μία εναλλακτική, ρηξικέλευθη και εντελώς ιδιαίτερη εξιστόρηση του πιο αμφιλεγόμενου αιώνα, του 20ου μας προσφέρει ο Βρετανός συγγραφέας, δημοσιογράφος και ιστορικός John Higgs. Οπαδός, όπως φαίνεται, της γαλλικής σχολής των Αnnales, η οποία επικεντρωνόταν στην ιστορία της κοινωνίας και των νοοτροπιών, ο Higgs αποσκοπεί στη συγγραφή μίας ιστορίας χωρίς χρονολογίες, πολιτικά πρόσωπα και γεγονότα. Αυτό που επιδιώκει, αντιθέτως, είναι να δημιουργήσει μία ιστορία νοοτροπιών, μία ιστορία ρευμάτων της επιστήμης, της τέχνης και της λογοτεχνίας και να δείξει πως αυτά τα ρεύματα καθόρισαν- άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο- τη στάση, τις αντιλήψεις και την αντίδραση της κοινωνίας στις καθοριστικές αλλαγές που επιφύλαξε ο καταιγιστικός 20ος αιώνας στον τομέα της τεχνολογίας.
Στο πλαίσιο αυτό, ονόματα πολιτικών, χρονολογίες και γεγονότα της επίσημης ιστορίας αναφέρονται μόνο όπου είναι απαραίτητο και όταν η πορεία τους διασταυρώνεται με κάποιο ρεύμα ή κίνημα. Αυτό μας επιτρέπει να δούμε τον 20ο αιώνα αλλιώς, με οπτικές που, σε διαφορετική περίπτωση ούτε θα φανταζόμασταν πως υπάρχουν και, κατά συνέπεια, να τον κατανοήσουμε καλύτερα. Και μόνο γι’ αυτό το βιβλίο αξίζει να διαβαστεί.
Το ξεκίνημα τοποθετείται στα τέλη του προηγούμενου αιώνα, του 19ου, όταν προαναγγέλεται η επανάσταση στην επιστήμη με τη θεωρία της σχετικότητας του Αινστάιν. Στη συνέχεια παρακολουθούμε το κίνημα του μοντερνισμού στην τέχνη και πως αυτό επηρέασε όλες τις όψεις της κοινωνίας, όπως και οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι που ακολούθησαν και βοήθησαν να διαμορφωθεί η θεωρία του ατομικισμού, η οποία κυριάρχησε στο δεύτερο μισό του αιώνα.
Ο Higgs δεν αφήνει καμία πτυχή της καθημερινής ζωής έξω από το βιβλίο του, από τη μουσική, την τεχνολογία, την επιστήμη, την αρχιτεκτονική και τη ζωγραφική μέχρι και τον αποκρυφισμό. Κατόπιν, η γυναικεία χειραφέτηση που ακολούθησε τους πολέμους και η αβεβαιότητα της κβαντομηχανικής, η οποία άλλαξε άρδην για ακόμη μία φορά τις αντιλήψεις μας για τον κόσμο που μας περιβάλλει έδωσαν την ώθηση για τα περαιτέρω χαρακτηριστικά που καθόρισαν τη φυσιογνωμία που πήρε το υπόλοιπο μισό του αιώνα: την επανάσταση του διαστήματος, της επιστημονικής φαντασίας στη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο, τον μηδενισμό και τον υπαρξισμό, τα ναρκωτικά, τη σεξουαλική απελευθέρωση, την επανάσταση των εφήβων και τα νέα μουσικά είδη που προέκυψαν στα τέλη του αιώνα. Όλα αυτά οδήγησαν αλυσιδωτά στην τελευταία και πιο καθοριστική επανάσταση του 20ου αιώνα η οποία θα παίξει καθοριστικό ρόλο και στον 21ο: την επανάσταση των υπολογιστών και του διαδικτύου, το χάος που αυτή επέφερε γεννώντας το κίνημα του μεταμοντερνισμού και η ραγδαία περιβαλλοντική υποβάθμιση και η κλιματική αλλαγή που ήρθε ως αποτέλεσμα μιας αχαλίνωτης οικονομικής ανάπτυξης.
Μία ιστορία λοιπόν που ξεφεύγει από τα στενά όρια της επίσημα καθορισμένης ιστορικής αφήγησης, μία ιστορία που διαβάζεται σαν λογοτεχνία μας προσφέρει ο Higgs με το εν λόγω ξεχωριστό πόνημα, το οποίο αναντίρρητα θα γεννήσει άφθονη τροφή για σκέψη σχετικά με το τι θα επακολουθήσει τον 21ο αιώνα.
John Higgs
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Διήγημα Fractal: “Η μεγάλη εξέγερση”
από τον Δημήτρη Βαρβαρήγο // Η μεγάλη εξέγερση, είναι ελεύθερη απόδοση της ιστορία «Η Στάση του Νίκα» Εκείνα τα πολύ παλιά χρόνια, το 532 μ,Χ. ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός σε κάποια γιορτή στον ιππόδρομο αντιμετώπισε μια σοβαρή εξέγερση από το
Περισσότερα -
Μαγική πραγματικότητα – «Ο χορός της πραγματικότητας» του Αλεχάντρο Χοδορόφσκι
Από την Μαρία Γαβαλά // Ο κινηματογράφος είχε, έχει και θα έχει, πάντα, ανάγκη τις δυνατές ιστορίες και τις δυνατές εικόνες. Οι ιστορίες που αποτελούν το υφάδι των ταινιών μπορεί να προέρχονται από διαφορετικούς χώρους: να είναι
Περισσότερα -
Et in Arcadia ego.
Γράφουν οι Κωνσταντία Γέροντα & Αλέξανδρος Εσπερινός // ET IN ARCADIA EGO -Ζούμε στα Κύθηρα και λιαζόμαστε στον ήλιο σαν τα ψάρια στα δίχτυα του ψαρά και το δόλωμα μας σκίζει τα χείλια –
Περισσότερα -
Τέσσερα ποιήματα της Λίλας Παπαπάσχου
Παρίσι Διασχίζει τον Σηκουάνα η πλωτή μου υπόσταση. Οι τουρίστες, σιγοντάρουν τη μοναξιά μου. Χαζεύω ακαταλαβίστικες πινακίδες καθενός η πατρίδα, καθαρτήριο του Δάντη. Οι αισθήσεις οξύνονται στα στενά της Μονμάρτης Διεκδικούν το πορτραίτο μου, υπαίθριοι ζωγράφοι. Χορεύω
Περισσότερα -
Ποιητικό πεζό: “Η ζωή και η ευτυχία είναι στιγμές”
Της Ελένης Λουκά // * Η ζωή και η ευτυχία είναι στιγμές Το πρωινό ξύπνημα όταν οι αισθήσεις ανταμώνουν τη μέρα Η μυρωδιά του καφέ στη ζεστή χόβολη Ο κόκκινος ουρανός στο συναπάντημα ενός δειλινού Το
Περισσότερα -
Περιπλάνηση και αναβάπτιση στο αποικιοκρατικό Μαρρακές
Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη // Elias Canetti, Οι φωνές του Μαρρακές. Σημειώσεις ύστερα από ένα ταξίδι. Μετάφραση: Νίκος Δήμου. Εκδόσεις Libro. 2004 Οι ‘Φωνές του Μαρρακές’, και οι σημειώσεις ύστερα από ένα ταξίδι, όπως είναι ο υπότιτλος
Περισσότερα -
«Μαθαίνεις τι σημαίνει αγάπη όταν σου τη στερούν. Η αγάπη είναι απουσία».
Γράφει η Μαρία Βρέντζου // * «Άννα» του Νικολό Αμανίτι, μετάφραση Δήμητρα Δότση, εκδόσεις Μεταίχμιο, 2016, σελ. 341 Πως θα ήταν ο κόσμος χωρίς ενήλικες; Η «Άννα», το τελευταίο δυστοπικό μυθιστόρημα του Νικολό Αμανίτι, μας δίνει την απάντηση.
Περισσότερα
