Fractal

Μακρύ και δύσκολο ταξίδι προς τα Ιεροσόλυμα

Γράφει η Λεύκη Σαραντινού //

 

Κωνσταντία Κοζανίτου, «Μια ανάσα η ζωή», εκδ. Κέδρος

 

Ένα μακρινό ταξίδι από τους Τοξότες της Ξάνθης, στην Καβάλα, στη Σμύρνη, στην Κιλικία της Τουρκίας και από εκεί στη Χάιφα και τα Ιεροσόλυμα στη Μέση Ανατολή. Ακολούθως πάλι πίσω στη Θράκη και στη Θεσσαλονίκη, στα πάτρια εδάφη.

Το βιβλίο αυτό είναι περισσότερο ταξιδιωτικό παρά ιστορικό μυθιστόρημα, αν και, αναπόφευκτα εμπεριέχει και ιστορικές πληροφορίες. Πρόκειται για ένα γοητευτικό οδοιπορικό σε μία δύσκολη εποχή, στα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και του Εμφυλίου.

Πρωταγωνίστρια είναι η Αθανασία Παπαδοπούλου, μία νεαρή κοπέλα, η οποία θα άρει τον δρόμο της προσφυγιάς μαζί με την οικογένειά της το 1941. Το μακρύ και δύσκολο ταξίδι της προς τα Ιεροσόλυμα στα χρόνια του πολέμου, ένα μέρος όπου θα μείνει για πάνω από δύο χρόνια τελικά ως πρόσφυγας, περιγράφεται με κάθε λεπτομέρεια από τη συγγραφέα Κωνσταντία Κοζανίτου σε αυτό το πρώτο της μυθιστόρημα.

Η οικογένεια θα γυρίσει πίσω στην πατρίδα όταν τελειώσει ο πόλεμος γεμάτη προσδοκίες για μια νέα και καλύτερη ζωή, αλλά τα όνειρά της θα τα κομματιάσει ο Εμφύλιος, τόσο στο πολιτικό πεδίο όσο και στο οικογενειακό.

Τότε η Αθανασία και οι δικοί της θα βρεθούν για άλλη μία φορά πρόσφυγες στην πληγωμένη από τις συμφορές του πολέμου και του Εμφυλίου Θεσσαλονίκη, όπου θα προσπαθήσουν να αρχίσουν μία νέα ζωή.

Ουσιαστικά η Κ.Κ. μας αφηγείται τη βιογραφία της Αθανασίας, μιας κοπέλας δυνατής και δεμένης με την οικογένειά της, η οποία θα αργήσει να πάρει από τη ζωή αυτό που της αξίζει.

Οι φωτογραφίες στο εξώφυλλο του βιβλίου, οι οποίες προέρχονται από το προσωπικό αρχείο της συγγραφέως, μας κάνουν να υποθέσουμε ότι η ιστορία της Αθανασίας περιέχει μεγάλη δόση αλήθειας, αφού ίσως πρόκειται για κάποια πρόγονό της. Σε κάθε περίπτωση είναι γεγονός πως η προσφυγιά και οι μετακινήσεις πληθυσμών στα δύσκολα χρόνια του πολέμου ήταν για πολλούς στην ημερήσια διάταξη.

 

Κωνσταντία Κοζανίτου

 

Η συγγραφέας δεν επιμένει ιδιαίτερα σε περιγραφές συναισθημάτων και προσώπων. Αντιθέτως, η αφήγησή της εμπεριέχει μία αφοπλιστική απλότητα και μία φυσικότητα, αρετές οι οποίες καθιστούν το πόνημα εξαιρετικά ευκολοδιάβαστο και κινηματογραφικό. Η αναφορά της δε στα Ιεροσόλυμα, έναν τόπο ο οποίος σημάδεψε και την ίδια την ηρωίδα της, προσδίδει και κάποια πρωτοτυπία στο πόνημα.

Η συνεχής εναλλαγή των τόπων διαμονής, την οποία βιώνει η Αθανασία, προσφέρουν ποικιλία και πλουραλισμό σε ό,τι αφορά τις συνήθειες, τα τοπία αλλά και τους ανθρώπους.

Στους προπολεμικούς Τοξότες κυριαρχούσε η ευημερία και οι στενοί οικογενειακοί δεσμοί. Στη Μικρά Ασία, όταν το μακρύ ταξίδι είχε αρχίσει, η αβεβαιότητα για το αύριο. Στα άγια Ιεροσόλυμα το θρησκευτικό συναίσθημα και οι όμορφες αναμνήσεις. Στη μεταπολεμική Θράκη η φτώχεια, ο πόνος και ο εμφύλιος σπαραγμός. Και, τέλος, στη Θεσσαλονίκη η μιζέρια και η αποξένωση της αστικής ζωής.

Η σοφή γιαγιά, η δυνατή μητέρα, ο αδελφός και η αδελφή, ο καλό πατέρας, οι θείοι, όλοι αυτοί πλαισιώνουν την Αθανασία με τους αντιθετικούς χαρακτήρες και τα πάθη τους. Η ίδια η Αθανασία αγωνίζεται, κόντρα στις δυσμενείς συνθήκες, να λάβει και αυτή μία θέση στον ήλιο. Και η συγγραφέας αναδεικνύει αυτή της την προσπάθεια.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top