Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η λογοτεχνική μελέτη της Ιστορίας
22/03/2022, 8:19 μμ

Η λογοτεχνική μελέτη της Ιστορίας

Από τον Πάνο Ιωαννίδη //

 

Phlip Kerr, «Metropolis», Μετάφραση: Γιώργος Μαραγκός, Εκδ. Κέδρος

 

Ίσως ένα ευρηματικό στοιχείο που χαρακτηρίζει τους μεγάλους συγγραφείς, είναι η αποτύπωση που αφήνει πίσω το κύκνειο άσμα τους. Η αποτύπωση αυτή, έχει ανεξίτηλο χαρακτήρα, καθότι σε αυτή την κατηγορία καλλιτεχνών, η τελευταία σφραγίδα μπαίνει για να επιβεβαιώσει αυτό που ήδη γνωρίζουμε. Η σπουδαιότητα αυτής της αποτύπωσης έγκειται επίσης στο γεγονός ότι το κύκνειο άσμα, αποτελεί συνάμα μια σύνοψη, μια επιτομή του συνολικού συγγραφικού έργου. Κατά την άποψη μου, το Metropolis (Κέδρος, Γιώργος Μαραγκός) του πρόωρα χαμένου Philip Kerr, ανήκει σε αυτή την κατηγορία.

Βρισκόμαστε στα 1928, στο Βερολίνο όπου ο νεαρός Μπέρνι Γκούντερ γίνεται επιθεωρητής στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών.  Βρισκόμαστε σε εκείνη ιστορική περίοδο, όταν η Δημοκρατία της Βαϊμάρης άρχισε να αντιμετωπίζει τα πρώτα σημαντικά της προβλήματα. Τότε που η άνοδος του ναζισμού, ως απάντηση inter alia, στην πρωτοφανή επερχόμενη οικονομική κρίση και στην ταπείνωση που υπέστη η Γερμανία ως ηττημένη του Μεγάλου Πολέμου, άρχισε να ξεφεύγει από τα όρια της γραφικότητας και να γίνεται μια επικίνδυνη προοπτική για την κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος.  Τότε λοιπόν που οι ναζιστές αρχίζουν και διαφαίνονται ως μια κάποια λύση, ο Μπέρνι Γκούντερ καλείται από τους ανώτερους του να ερευνήσει τις δολοφονίες τεσσάρων πορνών στο Βερολίνο, οι οποίες έχουν δολοφονηθεί με τον ίδιο απάνθρωπο τρόπο: ο φονιάς τις έχει κόψει το κρανίο.

Ο Μπέρνι παίρνει πολύ ζεστά την υπόθεση και, αρχίζει να ερευνά εντός εκτός και επί τα αυτά τη βερολινέζικη κοινωνία. Καθώς αρχίζει και ανακαλύπτει τα πρώτα στοιχεία που ρίχνουν φως στην υπόθεση μια νέα σειρά δολοφονιών λαμβάνει χώρα. Αυτή τη φορά τα θύματα είναι ανάπηροι πολέμου, με τους περισσότερους να έχουν λάβει μέρος στον προηγούμενο ‘Α Παγκόσμιο Πόλεμο για την πατρίδα Γερμανία. Και δυστυχώς για αυτούς ως αντάλλαγμα έλαβαν την αδιαφορία του κράτους, αν όχι την εχθρότητα του.  Ως εκ τούτου, η υπόθεση των δολοφονιών των εκδιδόμενων γυναικών παίρνει μια περίεργη τροπή που διέπεται από μια μοναδική σημειολογία, αντάξια της συγγραφικής αξίας του Philip Kerr.

 

Philip Kerr

 

Το σημείο κλειδί βρίσκεται στο ότι ο συγγραφέας θέλει με εύσχημο τρόπο να μας δείξει, ότι οι πόρνες και οι ανάπηροι πολέμου, όντας τα πρώτα θύματα των ναζί όπως αποδείχτηκε, είναι τα θύματα αυτών των αποτρόπαιων δολοφονιών. Με δυο λόγια ο σπουδαίος Σκοτσέζος μας λέει εδώ, ότι το έγκλημα λειτουργεί ως προπομπός για την πορεία που πρόκειται να πάρει μια κοινωνία. Αν σε αυτά προστεθεί και το ότι ο Μπέρνι Γκούντερ μεταμφιέζεται σε ανάπηρο πολέμου που ζητιανεύει σε ένα κεντρικό σημείο του Βερολίνου, με σκοπό να βρει ποιος ή ποιοι κρύβονται πίσω από αυτά τα ειδεχθή εγκλήματα, τότε το πράγμα γίνεται ακόμη πιο ορατό.

Συνοψίζοντας, και με ισχύουσα την υπόθεση ότι το έργο του Philip Kerr, στο μέρος που αφορά την αστυνομική λογοτεχνία, βασίστηκε στην ευρύτερη ιστορική περίοδο της άνοδος και της πτώσης του ναζισμού, το Metropolis, καίτοι τελευταίο στην σειρά, συνιστά μια καταλυτική εισαγωγή σε αυτή την εποχή. Γιατί η αστυνομική λογοτεχνία που αντέχει στον χρόνο δεν είναι κάτι άλλο, από την αποτύπωση της εποχής με εκείνα τα αισθητικά κριτήρια που χρησιμοποιούν εκφραστικά μέσα ικανά, για να αναδείξουν ότι το έγκλημα, έχει κατά κανόνα κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές διαστάσεις.  Υπό αυτό το πρίσμα, το Metropolis, συνιστά ένα καίριο μυθιστόρημα καθότι θέτει με εύλογο τρόπο εκείνα τα ερωτήματα που μας κάνουν να προβληματιστούμε σχετικά με το τι ήταν αυτό που έφερε τον ναζισμό στην εξουσία.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top