Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Η εμβρίθεια συναντάει την επιστημοσύνη και η επιστημοσύνη την επιστημονικότητα»
05/05/2021, 11:52 πμ

«Η εμβρίθεια συναντάει την επιστημοσύνη και η επιστημοσύνη την επιστημονικότητα»

Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα //

 

«Μετάφραση και μνήμη. Η μετάφραση ως μνήμη και η μνήμη στη μετάφραση», Τιτίκα Δημητρούλια, εκδόσεις Γκοβόστη, Αθήνα 2021, σελ. 376

 

 

Η εμβρίθεια συναντάει την επιστημοσύνη και η επιστημοσύνη την επιστημονικότητα. Η Τιτίκα Δημητρούλια, Καθηγήτρια Θεωρίας και πράξης της μετάφρασης στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και ικανοτάτη αρθρογράφος, κριτικός λογοτεχνίας και μεταφράστρια έχει βρει την χρυσή τομή ανάμεσα στην ακαδημαϊκή μετάδοση της πληροφορίας και στην ευπροσηγορία του κειμένου. Οι παράλληλες ενασχολήσεις της με τη γραφή λειτουργούν συμπληρωματικά, ως συσσωρευμένη εμπειρία και προστιθέμενη αξία, από γνωσιακής αλλά και από τεχνικής πλευράς.

Μακριά πολύ από την «ξύλινη γλώσσα» των επιστημονικών συγγραμμάτων, ποιεί συγγραφικόν ήθος και διατηρεί χαμηλά τους τόνους, έτσι ώστε η διεπιστημονική και υπέρ-επιστημονική έρευνά της για την μετάφραση και τη μνήμη λειτουργεί σαν πέτρα σε λιμνάζοντα νερά και θέτει ερωτήματα που θα απαντηθούν εν καιρώ και από την ίδια και από την εξέλιξη του διαλόγου.

Η μεταφρασιολογία, ως ανεξάρτητη επιστήμη εδώ και λίγες δεκαετίες, συναντάει τις επιστήμες της μνήμης (τις νευροεπιστήμες) αλλά και την φιλοσοφία, αρχαία και σύγχρονη, την Ιστορία, την γλωσσολογία, την κοινωνιολογία, την ψυχολογία, την ψυχανάλυση, την εθνολογία, την πολιτική και παραπέμπει σε ένα ποιητικό αμάλγαμα, αδιαμόρφωτο ακόμη, αλλά στα μετανεωτερικά χωροχρονικά του πλαίσια.

Ο μεταφραστής (και ειδικά ο διερμηνέας) πέρα από την εξάσκησή τους σε πρόσφορες μνημοτεχνικές πρακτικές πρέπει να ενσκήψουν με προσοχή σε αυτό το πόνημα που επιχειρεί να δώσει όλες τις συνιστώσες και να σχεδιάσει τα πλαίσια μέσα στα οποία θα κινηθεί η όλη συζήτηση προκειμένου να μην γίνει χαοτική.

Η ίδια η μελετήτρια στον πρόλογό της λέει πως αυτό το βιβλίο είναι η μετεξέλιξη ξεχωριστών επιστημονικών ανακοινώσεων, μελετημάτων και άρθρων.

 

 

Η αφηγηματική δομή είναι αριστοτεχνική. Η επανάληψη λειτουργεί ως εμπέδωση. Εφαρμόζονται εδώ στην πράξη οι μνημοτεχνικές θεωρίες και ο αναγνώστης, εφ’ όσον είναι επαρκής και συνδημιουργικός, βγαίνει κερδισμένος.

Οι παραπομπές, οι υποσημειώσεις είναι τόσο πλούσιες όσο δεν καταστρατηγείται η αφηγηματική συνέχεια του γραπτού λόγου.

Αυτό το βιβλίο λειτουργεί και ως εγχειρίδιο και ως τροφή για σκέψη και ως αφορμή για περαιτέρω έρευνα.

Νομίζω ότι δεν ωφελεί να μπούμε σε συγκεκριμένα επιστημονικά λήμματα, ορισμούς και διαπλοκές μεταξύ των διαφορετικών γνωστικών πεδίων και αντικειμένων.

Ο σπουδαγμένος μεταφρασιολόγος, γλωσσολόγος, φιλόλογος, ψυχολόγος, κοινωνιολόγος, ιστορικός, εθνολόγος, πολιτικός επιστήμων θα κερδίσει τα μάλα από την προσεκτική ανάγνωση αυτού του πονήματος. Ο απλώς μορφωμένος θα ξεναγηθεί στην υπέρ-δι-επιστήμη τού μέλλοντος, ο φιλοπερίεργος θα θαυμάσει και θα απορήσει με την τόση εμβάνθυση σε ειδικά θέμα που μοιάζουν με μικροβιολογία των θεωρητικών επιστημών.

Ως θετικός επιστήμων (μηχανολόγος μηχανικός ΕΜΠ, integrated master), αλλά και ως διδάκτωρ μεταφρασιολογίας (αριστούχος του Τμήματος Ξένων Γλωσσών Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου) συνιστώ αυτόν τον τόμο για πολλαπλές αναγνώσεις και αναφορές. Το δικό μου αντίτυπο εμπλουτίστηκε από ένα άλλο «σώμα» πυκνογραμμένων σημειώσεων-παρατηρήσεων-σκέψεων και προβληματισμών στο περιθώριο των καλοτυπωμένων σελίδων από τις πάντα μαχητικές και πρωτοπόρες εκδόσεις Γκοβόστη, προσφορά στην πνευματική ζωή του τόπου.

 

 

 

 

 

* Ο Κωνσταντίνος Μπούρας  είναι ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός  www.konstantinosbouras.gr

 

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top