Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Σε ένα φύλλο Τριφυλλιού
14/02/2023, 10:31 μμ

Σε ένα φύλλο Τριφυλλιού

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

Σημείωμα για το ποιητικό έργο «Λευκοί Νάνοι» της Κατερίνας Λιάτζουρα από τις εκδόσεις Βακχικόν

 

Φαντάσου ένα ποίημα που προσπαθεί να χωρέσει εντός του μηχανισμούς ολόκληρους. Μηχανισμούς του σύμπαντος, της καταστροφής, της γέννησης των άστρων και της συνομοταξίας των πραγμάτων, λευκούς νάνους και την συστηματική κατάταξη των ειδών. Τραβάει κατά τον δρόμο της Συνειδητοποίησης, περνά τις βαθμίδες που ξεχωρίζουν στο μεγάλο και ατέλειωτο έργο της ανθρωπότητας, ξεκινάει από το τίποτε για να καταλήξει στην ανυπαρξία που μετριέται με όρους χθαμαλής, ατόφιας ζωής. Φαντάσου ένα ποίημα, με το επιχείρημα της ανθρωπιάς ακέραιο να επικρατεί όπως στην πρόζα της Κατερίνας Λιάτζουρα που αναλαμβάνει την βρώμικη δουλειά να αφηγηθεί από την αρχή την ιστορία αυτού εδώ του κόσμου. Στίχοι εκ περιουσίας, κατά το σεφερικό, ένας χώρος για να συναντιέται η αίσθηση με την ανθρώπινη μαρτυρία. Φαντάσου ένα ποίημα που ταξιδεύει με ατέλειωτες στροφές, κατά την φορά μιας σπείρας, διαψεύδοντας κάθε παραδεκτή ως τώρα τροχιά. Κάτι σαν τον Φελίξ Τουρνασόν Ναντάρ , τον διάσημο, Γάλλο φωτογράφο που επιστρατεύει ο Ιούλιος Βερν όσο κρατά ένα ταξίδι από την γη ως την σελήνη. Ετούτο το ποίημα δεν δίνει απαντήσεις και δεν κρατά κλειδιά. Όλος ο κόσμος με έναν σπασμό γεννιέται και πεθαίνει σε αυτήν την αδιάκοπη ανάγνωση  που επιβάλλει ως ρυθμό το ίδιο το ποίημα.

Οι Λευκοί Νάνοι της Κατερίνας Λιάτζουρα κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν. Ακόμη μία έκδοση από τον δραστήριο, εκδοτικό οίκο ως επαλήθευση της αφοσιωμένης πρακτικής στην νέα, ελληνική γραφή. «Αποκαΐδια Ηθικής» και «Η Κρεμμυδαποθήκη» προηγούνται των Νάνων που μαζί με τις Σκέψεις από τις εκδόσεις Manifesto και το πεζό «Οι δώδεκα Φρίκες των Χριστουγέννων και μια παράλειψη» διαμορφώνουν το έργο της δημιουργού. Οι κριτικές, η αρθρογραφία της σε περιοδικά, έντυπα και ηλεκτρονικά, συνιστούν μια άλλη παράλληλη διαδρομή για την Κ. Λιάτζουρα. Μπορεί κανείς να ανιχνεύσει την σπουδή, ένα είδος τρόπου συστηματικού με τον οποίο η ποιήτρια αμφιβάλλει, αποτιμά, θερμομετρεί την ύπαρξη για να νιώσει την ελπίδα ή ακόμη ένα είδος αμφιβολίας, ολότελα ελεύθερο από κάθε αυτοσυγκράτηση, προικισμένο με την βαθμιαία ένταση ενός στροβίλου ή του ίδιου του Κάδιθ που χάνει και κερδίζει τον εαυτό του, σαν να μιλούμε για την κουρασμένη χορεύτρια του Γκαλδός.

Στις  παραπομπές που περιλαμβάνονται στην έκδοση, η Κατερίνα μας αποκαλύπτει πτυχές του έργου της. Η αναπαράσταση του κόσμου κατακτημένη ήδη πεντακόσια σχεδόν χρόνια πριν, μοιάζει με επανάληψη που διδάσκεται στην ανθρωπότητα. Υπέρ της επιχειρηματολογούν η σταθερή εις τους αιώνες αναλογία, η καταγραφή της χλωρίδας και της πανίδας στα ιερά κατάστιχα των βράχων, στα ύφαλα της πέτρας, στο καλειδοσκόπιο του χρόνου.  Με αυτήν την μελαγχολία, του συντελεσμένου και του τεκμαρτού καλείται να παλέψει ο αναγνώστης των Λευκών Νάνων. Θα πρέπει να αγωνιστεί για να βρει τον εσωτερικό ρυθμό του έργου, να μοιραστεί την αποφασιστικότητά του. Θα πρέπει να παλέψει με το υπονοημένο, αρχέγονο σκοπό όσο η γλώσσα πλάθει ατμόσφαιρες στο γύρισμα των στροφών της καινούριας, ποιητικής εργασίας που φέρνουν στο προσκήνιο οι εκδόσεις Βακχικόν.

Είναι ο βόμβος των μελισσών, ένας σταθερός μονόλογος. Με αυτόν τον όρο μπορεί κανείς να περιγράψει ετούτο το ποίημα που γράφεται στο όνομα της αιωνιότητας Η τελευταία, όσα και αν χάσει από τα πέπλα της, παραμένει πεδίο ιδανικό για τους ποιητές και τους ρήτορες. Η Κατερίνα Λιάτζουρα εξισορροπεί το κοσμικό στοιχείο με την αίσθηση,  αρνείται τον θετικισμό και τους θεούς, φωτίζει τις ποιότητες των στόχων που βάζουμε εμπρός μας προτού στροβιλιστούμε στην ζάλη αλλόκοτων θαυμάτων και ειπωμένων θεωριών, γυρεύοντας να νιώσουμε λογικά ετούτο το ανυπολόγιστα ισχυρό φορτίο της ζωής. Αγαπώ, συγκρίνω, κρίνω, εγκαθιστώ λέει κάποιο σπάραγμα παλαμικό, πνιγμένο εδώ και αιώνες στα νερά του Ληθαίου. Ετούτη είναι η διαδρομή της ποιήτριας. Δεν αλλάζει ένδυμα στα ζητούμενο της γραφής της και ολοένα και περισσότερο, κάθε μέρα, κάθε ώρα οι χαμένες γλώσσες και οι παραστάσεις του κόσμου επιστρέφουν σαν να πρόκειται για κάποιο είδος έρωτα που έφυγε και τώρα επιστρέφει. Είναι ορμητικές, γεμάτες από την μνήμη των ματιών του Γιώργου Χειμωνά, τρέμουν τον άνεμο του καιρού που τις σαρώνει. Στο τέλος αντέχουν, μα υπόκεινται πια στην τρομερή οικονομία των Λευκών Νάνων. Οι περούκες, οι βαφές, τα προσωπεία  τώρα γίνονται κομμάτια σαν παλιά καλούπια, αδέσποτα, με ατέλειες αξεπέραστες, ευλογημένες.

 

Κατερίνα Λιάτζουρα

 

Μα δεν είδα να εμποδίζεται με τάλιρα / το στρογγυλό το οπτικό, το νεύρο του κάτω κόσμου. Τέτοιο και το βλέμμα της Κατερίνας Λιάτζουρα. Απομένει να ξεχωρίσει κανείς εκείνο το μόνιμο ζητούμενο από τον καιρό του Ομήρου ως τον Βερλαίν και το σήμερα. Να βρει το ήθος, τις αναγωγές, την θέση του δημιουργού μες στο ίδιο το έργο αλλά και την εποχή του. Να αποφασίσει αν τάχα είναι η φωνή της Μαργαρίτας ή της Ελένης, μια ματωμένη καρδιά καθορισμένη από την υπερούσια ιδέα. Να διατρέξει τα χρώματα, να περάσει μέσα από την αστρική σκόνη του κόσμου, να ξαναγράφει εκείνο που κατακλύζει ένα ποίημα, εκείνο που διαμελίζει το θυμικό. Όσο ο κόσμος και ο καινούριος αιώνας γυρεύουν την απάντηση σε ουράνιες σκοπιές, η ποιήτρια των Λευκών Νάνων φέγγει πάνω από το τετριμμένο και γκρεμίζει κάθε γραμμή αμύνης, ώσπου να φανεί ολάκερος ο κόσμος σαν σε φύλλο τριφυλλιού, ορθάνοιχτος σαν καρπός, πρόσκαιρος και αθάνατος, καταιγιστικός, σαν μια αποκάλυψη του νοητού. Νιώθει κανείς την ατμόσφαιρα από το κελί ενός μοναχού, ή το δώμα ενός φιλοσόφου να σημαδεύει την καινούρια, ποιητική συλλογή της Κατερίνας Λιάτζουρα όσο η ελαστικότητα στην έκφραση και το ύφος πλουτίζει την γραφή της δίχως ποτέ να υποκαθιστά το αναγκαίο, το χρήσιμο που αναπαράγει στην κατάλληλη θέση το ουρλιαχτό του ποιητή όσο μάχεται με την ζωή και με το έργο του.

Οι Λευκοί Νάνοι από τις εκδόσεις Βακχικόν, συνιστούν ένα σύνολο οργανικό και την ίδια στιγμή έναν συλλογισμό, μπολιασμένο από την μέσα σκέψη του Σικελιανού και την πνοή την ισχυρά της πιο βαθιάς ζωής μας.  Η Κατερίνα Λιάτζουρα αναμετράται με τον κόσμο, με την ακαταμάχητη ροή του, επιστρατεύοντας μια σκέψη καθαρή που διευρύνει διαρκώς το πεδίο της θέασής της. Αναρρώνει από την ζωή και από την ελπίδα καθώς η μοναξιά της ανταμώνει την δική μας.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top