Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η ψυχή των αντικειμένων
03/12/2019, 10:03 μμ

Η ψυχή των αντικειμένων

Γράφει ο Πέτρος Γαργάνης //

 

Τάσος Αγγελίδης Γκέντζος «Lacrimae Rerum – Τα δάκρυα των πραγμάτων», εκδόσεις Ρώμη

 

Σιωπηλοί μάρτυρες, στωικά υποταγμένοι στις διαθέσεις του κατόχου τους, συνοδεύουν ως πιστοί ακόλουθοι τον υπαρξιακό του μονόλογο, καταγράφοντας αναμνήσεις, προσδοκίες, επιτεύγματα. Αναπόφευκτα παροπλίζονται σε αποθήκες και σφραγισμένα δωμάτια, διατηρώντας παρόλα αυτά ακέραιη τη μορφή τους, καίτοι απελαύνουν την χρηστική τους αξία, το παροδικά ωφέλιμο της παρουσίας τους. Η σχέση με τα αντικείμενα μπορεί να’ ναι εφήμερη σαν έρωτας ή στεγνή σαν διεκπεραίωση. Σχέση πάντοτε όμως στενή που με τον καιρό αποκαλύπτεται αναδεικνύοντας το βάθος και το εύρος της αλληλεξάρτησης, ό,τι περισσότερο ή λιγότερο υπάρχει πίσω και μέσα σ’ αυτήν.

Μπορεί κάποιος να κριθεί από τον τρόπο που συμπεριφέρεται στα πράγματά του: Τα σημάδια που αφήνει με τη χρήση τους, την αδυναμία ή την τρυφερότητα που στα αντικείμενα του δείχνει επιχειρώντας ακόμα και να συνομιλεί ισότιμα μαζί τους, αποδίδοντας τους χαρακτηριστικά και ιδιότητες δικές του, συναισθήματα, σκέψεις, μοναξιά. Ή να δανείζεται τη λάμψη που αυτά εκπέμπουν ως πολύτιμες, πανάκριβες συσκευές. Ακόμα και ο τρόπος που τα αποχωρίζεται, τα δωρίζει ή φυλάσσει σαν ανεκτίμητα κειμήλια, ή σε άτακτες στοίβες πάνω σε ράφια, παραδομένα στην υγρασία του υπογείου. Σε κάθε περίπτωση παραμένουν σύμβολα σοφίας ή ματαιοδοξίας, εσωστρέφειας ή επίδειξης, προστατεύοντας τις μνήμες με την αντοχή της ύλης τους, ανθεκτικής στον χρόνο.

Είναι πρόδηλη η ανάγκη του απολογισμού όχι της απολογίας, καθώς ο συγγραφέας αναγνωρίζει τα σημάδια της φθοράς, φλερτάροντας επώδυνα με την ιδέα της απώλειας, του θανάτου. Αναμετράται με τον εαυτό του και με τον χρόνο που, δύστροπος, δεν πρόκειται να συναλλαχθεί μαζί του. Όμως το επιχειρεί εμβαθύνοντας σε συναισθήματα που πηγάζουν από εύλογες φοβίες αναλαμβάνοντας το ρίσκο και τον κίνδυνο της έκθεσης, σαν μεστή πρόκληση, όχι αποκοτιά. Καμινεύοντας τις ανασφάλειες, καταθέτει την ψυχή του απελευθερώνοντας τη συσσωρευμένη ενέργεια των συναισθημάτων του, σαν σε ελεγχόμενη έκρηξη. Ανιχνεύοντας στο παρελθόν, απαλλάσσεται απ’ την εσωστρέφεια, το βάρος του συμβιβασμού, απογυμνώνοντας πρόθυμα εαυτό, με όποιο το κόστος των ευθύνες του. Παραχωρεί τον λόγο στα αντικείμενα, αντιμετωπίζοντας τα σαν αξιόπιστους εντολοδόχους, που διεκδικούν την αυτοτέλειά τους και όχι σαν δική του προέκταση.

Στην πραγματικότητα επιθυμεί να αποκτήσουν ψυχή, δικά τους αισθήματα και λογική σαν ανεξάρτητα, έλλογα όντα που αντιδρούν, δυσανασχετούν και κρίνουν αποτυπώνοντας με ευκρίνεια το εύθραυστο της ανθρώπινης φύσης σαν αντίκρισμα μιας σχέσης που ακροβατεί στα όρια του ανάρμοστου, της αναπόδραστης μοίρας του αποχωρισμού, της απώλειας.

Ευρηματικά ασύμβατη στην μορφή της νουβέλα, ισορροπεί και δοκιμάζεται επιδέξια σε όλα τα είδη του γραπτού λόγου όχι σαν επίδειξη γονιμότητας παρά μόνο σαν επίπονη ανάγκη έκφρασης.

Πρόδηλα αυτοαναφορική, θα μπορούσε να είναι και μια εκλεπτυσμένα ιδιόμορφη θεατρική παράσταση, όπου αυτόκλητα οι αφηγητές αναλαμβάνουν να αντικαταστήσουν τον δημιουργό, παραδίδοντας του το παρασκήνιο, απ’ όπου αθέατος διευθύνει αλαζονικά τον θίασό του.

 

Τάσος Αγγελίδης Γκέντζος

 

Πόσο αλαζόνας όμως μπορεί να είναι κάποιος που επιχειρεί να εμβαθύνει άμεσα εκτεθειμένος, σφόδρα συνειδητοποιημένος, παρόλα αυτά ευγνώμων για όσα συνέλεξε στο πέρασμα του χρόνου.

Έτσι, αποφασίζει σαν ύστατη παραχώρηση προς τον ίδιο τον ευάλωτο εαυτό του, ότι τα αντικείμενα πρέπει και δικαιούνται να μιλήσουν. Να αισθανθούν, να νοιώσουν, να δακρύσουν.

Διάλογοι και περιγραφές στα όρια του φαντασιακού, απόλυτα εναρμονισμένοι στις επιδιώξεις του συγγραφέα, απρόσμενα ρεαλιστικοί, θεαματικά γλαφυροί. Κείμενα που αποσαφηνίζουν και ξεκαθαρίζουν το αδιέξοδο που ο συγγραφέας καλείται να διαπραγματευτεί, αμφισβητώντας ακόμα και το κεκτημένο της ύπαρξής του.

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top