Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Επίμονες προκαταλήψεις και διάχυτοι κοινωνικοί φόβοι
18/05/2021, 8:26 μμ

Επίμονες προκαταλήψεις και διάχυτοι κοινωνικοί φόβοι

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

 

 

 

 

Βάλια Καραμάνου: «Kitsune» Εκδόσεις Φιλύρα. Αθήνα, 2021

 

Κρατώντας στα χέρια το βιβλίο ετούτο της Βάλιας Καραμάνου, ξενίζεσαι αρχικά από τον ξενόγλωσσο τίτλο του καθώς και απ’ την εικόνα που το συνοδεύει εικαστικά. Ανατρέχοντας στις συνήθεις εγκυκλοπαιδικές πηγές βρίσκουμε πως ο όρος ‘Kitsune’ παραπέμπει σε αλεπούδες με εξαιρετική νόηση και υπερφυσικές ιδιότητες και ικανότητες οι οποίες  αυξάνονται με την πάροδο της ηλικίας και έτσι εκείνες να γίνονται σοφότερες, και επιπλέον, σε όλες τις  αλεπούδες που έχουν την ικανότητα να αποκτούν το σχήμα της  ανθρώπινης μορφής. Όμως παράλληλα η ιαπωνική μυθολογία δεν παραλείπει να υπενθυμίσει πως ενώ αυτή είναι μια από τις ιδιότητες της αλεπούς, πως δηλαδή θα ξεγελάσει τους άλλους ποικιλοτρόπως, κάποιες άλλες ανατολίτικες ιστορίες τις απεικονίζουν ως πιστούς φύλακες, φίλους και εραστές. Να τονίσουμε επίσης πως όσο περισσότερες ουρές διαθέτει η αλεπού, που μπορεί να φτάσουν έως τις εννέα, τόσο σοφότερο και δυνατότερο χαρακτήρα διαθέτει.

Τι σχέση λοιπόν μπορεί να έχει αυτός ο ιαπωνικός όρος με ετούτο το μυθιστόρημα της Βάλιας Καραμάνου; Προχωρώντας στην ανάγνωση, οι μύθοι και θρύλοι της μακρυνής ανατολικής χώρας βρίσκουν την αντιστοιχία σε πρόσωπα γυναικών. Είναι δυναμικές και παρά τις όποιες τρανταχτές αντιξοότητες  έχουν βιώσει σε διάφορες περιόδους της ζωής τους, βρίσκουν τη δύναμη και προχωρούν μπροστά. Είναι γυναίκες έξυπνες, δυναμικές, αξιοζήλευτες και γι’ αυτό προσελκύουν την έλξη αλλά και το φθόνο  των άλλων, ανταπεξέρχονται από οριακές καταστάσεις αλλά βρίσκουν το κουράγιο για αλλαγή πορείας σε μια άλλη, καινούργια ζωή. Το μυθιστόρημα ‘Kitsune’ της Βάλιας Καραμάνου, τοποθετείται γεωγραφικά σε ένα βορειοανατολικό  προάστιο της Αθήνας, με αραιά σπίτια και άφθονα γέρικα πεύκα, τον μήνα Δεκέμβριο.  Κεντρικό σημείο για το ξετύλιγμα της  υπόθεσης είναι οι προστριβές και αντιπαραθέσεις δύο δημοτικών συνδυασμών, μέσα στις οποίες εμπεριέχονται ικανού αριθμού  υπόγειες ενέργειες, πολιτικές σκοπιμότητες, ενώ παράλληλα εμπλέκονται και οι έννοιες της κοινωνικής τάξης των κατοίκων του προαστίου, το γενεαλογικό τους δέντρο, τα επαγγέλματά τους, η κοινωνική τους καταξίωση στα μάτια των γειτόνων, των συγκάτοικων και όσων εργάζονται δίπλα τους, κι’ ακόμα το κοινωνικό ήθος συγκεκριμένων προσώπων όπως αυτό  σκιαγραφείται από τις ιστορίες και τις διαθέσιμες αναφορές. Κοντολογίς, θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε όλα όσα δηλαδή εμφιλοχωρούν μέσα στη συνήθη ελληνική κοινωνία, περισσότερο μάλλον της επαρχίας, και σε άλλοτε άλλο  βαθμό.  Όλα περιστρέφονται γύρω από την απόκτηση της πολυπόθητης εξουσίας, της κοινωνικής δύναμης, της οικονομικής ευμάρειας, τα οποία όμως έρχονται σε παράλληλη πορεία με τη θέση της γυναίκας, τον έλεγχό της από το ανδρικό φύλλο και τη χρησιμοποίησή του κατά το δοκούν από αυτό, τουτέστιν καταστάσεις λίγο πολύ γνωστές στην ειδησιογραφία, με γνώμονα πάντα το διαφαινόμενο όποιο κέρδος και μακρυά από κάθε έννοια ρομαντισμού και πραγματικής και βαθιάς αγάπης.

 

Βάλια Καραμάνου

 

Κεντρικό πρόσωπο γύρω από το οποίο περιστρέφονται οι γυναίκες, εν προκειμένω, είναι ο Μάνος Αλεξίου, ο μεσήλικας, γύρω στα σαράντα,  δήμαρχος του προαστίου στους πρόποδες του Υμηττού, μια ζηλευτή σε γενικές γραμμές προσωπικότητα του Δήμου του, τον οποίο όμως οι πολυποίκιλες υποχρεώσεις του ρόλου του, τον οδηγούν σε δυσαρμονίες και ακρότητες όσον αφορά πάντοτε το αντίθετο φύλλο, στις οποίες φυσικά περιλαμβάνεται και η  σύζυγός του.  Μαζί του πορεύεται η Φωτεινή, κατώτερη υπάλληλος του Δήμου, αλλά άκρως θελκτική, με παρελθόν όχι τόσο ξεκάθαρο, με πορεία που σίγουρα που κρύβει πολλά. Η Ελένη, μια ηλικιωμένη κυρία που ζει μοναχικά και αποτραβηγμένη από τους υπόλοιπους σε μια μισοερειπωμένη  μονοκατοικία της περιοχής, εμπλέκεται επίσης στην όλη υπόθεση. Μια γυναίκα, κάποτε κοσμική και γοητευτική οικοδέσποινα, με άγνωστο για τους περισσότερους παρελθόν και περισσότερο αβέβαιη για τις μελλοντικές της αποφάσεις και βουλές. Η Φαίη, με τη σειρά της, συμβολίζει την καινούργια γενιά που είναι αποφασισμένη να πετύχει, προσωπικά, επαγγελματικά και κοινωνικά  με κάθε μέσο και κυρίως κάνοντας χρήση των όποιων προσόντων της.  Είναι προφανές ότι οι γυναίκες είναι ισχυρές στην προκειμένη τουλάχιστον περίσταση, ενώ το ανδρικό φύλλο βρίσκεται πελαγωμένο και να πλέει στο άγνωστο χωρίς πυξίδα.

Μαζί με όλα αυτά, βρίσκονται κατά κόρον οι έννοιες της αποκατάστασης της κοπέλας όπως τουλάχιστον την εννοούσαν οι παλιότερες γενιές, με την κόρη του πλούσιου να διαπραγματεύεται την μελλοντική της πορεία από θέση σχετικής ισχύος,  καθώς επίσης και ο γνωστός σχολικός εκφοβισμός  ο οποίος τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται ολοένα και συχνότερος και εις τα καθ’ ημάς. Σε μια μικρή κοινωνία όπως εκείνη του Δήμου, ακόμα βρίσκονται σε ισχύ  σκέψεις ‘απόδοσης της δικαιοσύνης’ μέσα από την ίδια την κοινωνία, μακρυά από τα φώτα της επίσημης Πολιτείας.

Το μυθιστόρημα της Βάλιας Καραμάνου, είναι στην ουσία μια πρόκληση και πρόσκληση για αναμέτρηση όλων μας με τις ρατσιστικές και φυλετικές ιδέες και προκαταλήψεις μας. Για μια νέα θεώρηση, όσο γίνεται, των σχέσεων των δύο φύλων, όπου οφείλει να απουσιάζει η όποια έννοια της βίας, ανάμεσά τους.  Όμως εδώ να τονίσουμε  ότι δεν εξαιρείται η ευθύνη κανενός ατόμου, τόσο και προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Το μικρό βιβλίο, παλινδρομεί έξυπνα ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη φαντασία, με κάποιες σκόρπιες πινελιές και αναφορές που θα μπορούσαν να του  προσδώσουν και εκείνη την έννοια που βρίσκεται διάχυτη σε παλιότερα κείμενα συγγραφέων του Ηνωμένου Βασίλειου, πλημμυρισμένα με εξωτικές, μυστηριώδεις και σκοτεινές εκφάνσεις της πραγματικότητας.

 

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top