Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Ελεύθεροι άνθρωποι είμαστε, έχουμε την ελευθερία να δεσμεύουμε τον εαυτό μας»
23/02/2021, 9:19 μμ

«Ελεύθεροι άνθρωποι είμαστε, έχουμε την ελευθερία να δεσμεύουμε τον εαυτό μας»

Γράφει η Μαρία Λιάκου //

 

Έντουαρντ φον Κάιζερλινγκ «Κύματα», Μετάφραση- Επίμετρο: Αναστασία Χατζηγιαννίδη, εκδ. Loggia 2020

 

Οι εκδόσεις LOGGIA είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος που φιλοδοξεί να γνωρίσει νέους συγγραφείς που εμφανίζονται για πρώτη φορά στα ελληνικά γράμματα.

Τα πρώτα βιβλία της Loggia, σε μικρό μέγεθος, με μονόχρωμα εξώφυλλα και παραδοσιακή τυπογραφία αποτελούν ένα νέο  εκδοτικό εγχείρημα. Ο εκδότης Νίκος Κουφάκης, έχοντας δουλέψει στον χώρο του βιβλίου αποτελεί εγγύηση για την ποιότητα των βιβλίων που θα επιλέξει.

Μια ξεχωριστή επιλογή είναι και τα «ΚΥΜΑΤΑ». Θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα του ιμπρεσιονισμού.

 

Η ωραία Ντοραλίς, που έχει εγκαταλείψει τον ηλικιωμένο σύζυγό της, κόμη Κένε-Γιάσκι, χάρη του νεαρού ζωγράφου Χανς Γκριλ, παραθερίζει σε θέρετρο των ακτών της Βαλτικής. Κοντά στην κατοικία των δυο εραστών, στη βίλα Μπούλενκρουγκ, η σύζυγος του στρατηγού Φον Πάλικο συγκεντρώνει για το καλοκαίρι την πολυμελή οικογένειά της. Κανείς δεν δείχνει διατεθειμένος να συγχωρήσει στην κόμισσα το σκάνδαλο που έχει προκαλέσει στους κύκλους τους. Ωστόσο, ο νεαρός ανθυπολοχαγός των Ουσάρων και μέλλων γαμπρός των Φον Πάλικο, ο Χίλμαρ, ερωτεύεται σφοδρά την Ντοραλίς. Το φως, οι αποχρώσεις των τοπίων ορίζουν την ιμπρεσιονιστική εικονοποιία του Κάιζερλινγκ, που σκιαγραφεί με λεπτότητα τις ψυχικές πτυχές και τις σχέσεις των ηρώων της αριστοκρατικής τάξης (του) καθώς παρακμάζει στο γύρισμα του 20ού αιώνα, στο «fin de siècle».

Τα Κύματα (1911) θεωρούνται το αντιπροσωπευτικότερο μυθιστόρημα του Κάιζερλινγκ, ο οποίος επαινέθηκε από τον Ρίλκε ή τον Τόμας Μαν: «Με τη μελαγχολική του ειρωνεία, η ελαφρότητα, η χάρη, το αίσθημα καθήκοντος της αριστοκρατίας γίνονται υψηλή τέχνη».

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

 

Το μυθιστόρημα Κύματα του Έντουαρντ φον Κάιζερλινγκ (1855-1918), εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1911.

Ο συγγραφέας υπαγόρευσε το κείμενο στις αδελφές του, γιατί είχε χάσει την όραση του.

Πρόσωπα και θαλασσινό τοπίο πρωταγωνιστούν στο βιβλίο. Οι διάλογοι είναι εξαιρετικά σμιλεμένοι και  αναδεικνύουν την ψυχοσύνθεση των ηρώων. Οι περιγραφές του θαλασσινού τοπίου αποτυπώνουν και τις ψυχικές μεταπτώσεις των ηρώων.

Ο συγγραφέας –αφηγητής είναι ένας διακριτικός παρατηρητής που φωτίζει τους πρωταγωνιστές του. Οι χαρακτήρες είναι κατανοητοί από τον αναγνώστη όπου αντιλαμβάνεται αμέσως  την αθώα Λόλο φον Μπουτλέρ, την γοητευτική κόμισσα Ντοραλίς Κένε-Γιάσκι, τον ριψοκίνδυνο ανθυπολοχαγό Χίλμαρ φον ντεμ Χαμ, τον φιλόδοξο ζωγράφο Χανς Γκριλ και τον κυνικό μυστικοσύμβουλο Κνοσπέλιους.

 

Έντουαρντ φον Κάιζερλινγκ

 

Ο συγγραφέας είναι λάτρης της εικόνας και κερδίζει τον αναγνώστη. Το κείμενο διαβάζεται ευχάριστα. Έχει μια λεπτή ειρωνεία, χιούμορ αλλά και διεισδυτική παρατήρηση. Στα συν της γραφής και η απουσία ερμηνείας των χαρακτήρων από τον συγγραφέα. Οι αναφορές στην παρακμή της αριστοκρατίας και η δημιουργία σχέσεων ακόμα και ερωτικών από άλλες κοινωνικές τάξεις αποτυπώνονται με ενδιαφέρον και με ένα πνεύμα ελευθερίας.

Σελ.31 «Όποιος δυσκολεύεται να ανασάνει, μπορεί να βγει έξω, ελεύθεροι άνθρωποι είμαστε, έχουμε την ελευθερία να δεσμεύουμε τον εαυτό μας, αλλά κανείς μας δεν δεσμεύει τον άλλο».

Όμως εκεί όπου οι σχέσεις  χάνουν την ερωτική μέθη και «τα προσωπικά φρούρια» λυγίζουν,  έρχονται τα «κύματα» να δώσουν την αμετάκλητη λύση σε πρόσωπα και καταστάσεις.

 

 

 

Ο Έντουαρντ φον Κάιζερλινγκ (1855-1918) ήταν γόνος αριστοκρατικής οικογένειας της Βαλτικής. Πειραματίστηκε με τη δραματουργία, ωστόσο σύντομα στράφηκε εξ ολοκλήρου στο μυθιστόρημα και τη νουβέλα και θεωρείται εκπρόσωπος του γερμανικού ιμπρεσιονισμού στη λογοτεχνία. Αν και αναγνωρισμένο στην εποχή του, μετά θάνατον το έργο του πέρασε στην αφάνεια για να επανέλθει στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια με διαδοχικές επανεκδόσεις και μεταφράσεις.

H Αναστασία Χατζηγιαννίδη (1980) είναι σλαβολόγος και διδάκτορας Συγκριτικής Γραμματολογίας. Διδάσκει πολωνική γλώσσα και πολιτισμό στο ΕΚΠΑ και συνεργάζεται με ελληνικούς εκδοτικούς οίκους (Στερέωμα, Μεταίχμιο, Περισπωμένη, Χαραμάδα, Οκτάνα, Καστανιώτης κ.ά.) ως μεταφράστρια πολωνικής και γερμανικής λογοτεχνίας.

 

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top