Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Σαφώς ποιήματα, δευτερευόντως αφηγήματα, στάχτες και κουρνιαχτός από μια ζωή που βιώθηκε στο μέτρο του ανθρώπου
23/03/2021, 8:46 μμ

Σαφώς ποιήματα, δευτερευόντως αφηγήματα, στάχτες και κουρνιαχτός από μια ζωή που βιώθηκε στο μέτρο του ανθρώπου

Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // *

 

Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, “Καθησυχασμοί σε μια περίοδο αόρατου ιού”, ποιητική συλλογή, εκδόσεις ΠΟΙΕΙΝ, Αθήνα 2021.

 

Όταν ένας ποιητής πεζολογεί δεν είναι το ίδιο με τον πεζογράφο που ποιητικολογεί. Κι αν θέλω να προσδιορίσω με τον κριτικό γνώμονα το κείμενο αυτό του Κωνσταντίνου Ιωαννίδη που κυκλοφορεί εν μέσω πανδημίας, θα επιχειρήσω να το διατρέξω εμβριθώς χωρίς να αντιπαρέλθω κάποιο νόημα, μία αιχμή έστω συναισθήματος καλοακονισμένο στο αμόνι του Πόνου, στο καμίνι του πόθου για μια ζωή περισσότερο φιλική με τα αποπαίδια τών ονείρων μας.

Αγγλοσαξονικό φλέγμα και πρόδηλη ειρωνεία του τίτλου. Ο ιός είναι αόρατος, οι καθησυχασμοί όμως που απαιτούνται για να βγάλουμε κι αυτή τη μέρα απολύτως ορατοί και ανιχνεύσιμοι.

Λέξεις που αναβλύζουν αβίαστα, φυσικά, όπως πιέζεις ένα μπαλόνι κι εκείνο αρνείται να σκάσει σαν σαπουνόφουσκα. Χαρταετός που ανεβαίνει στον Όλυμπο τριακόσιες εξήντα πέντε μέρες τον χρόνο. Τι άλλο είναι η ποίηση εκτός από παρηγορία της πονεμένης ψυχής μας, ξόρκι του θανάτου και ανίδωτος καλπασμός αλόγου μέσα στη μαύρη νύχτα;

Τίποτα απαιτητικότερο από την νύχτα της ψυχής, από το σπήλαιο της απύλωτης κατοικίας του Κύκλωπα.

Στην Φωτεινή, στην πενηνταπεντάχρονη αδελφή του που κατέφυγε στο Άχρονο, τα δύο πρώτα ποιήματα αφιερωμένα είναι. Σπαραγμός και κοπετός. Γονυπετής ο ποιητής κραυγάζει, πυροβάτης στην έρημο, που κάποτε ήταν λίμνη καταπράσινη και καταφύγιο τροπικών πτηνών, από εκείνα που κάνουν την λεγόμενη παιδική ηλικία να φαντάζει περιπετειώδης κι ατελείωτη.

Ο ποιητής Κωνσταντίνος Ιωαννίδης αντιμετωπίζει την ζωή σαν κάτι πλουσιότερο από “έναν τόπο αιώνιας  ανησυχίας”. Αυτός εγγράφει υποθήκες για τον παράδεισο στο τώρα και στο εδώ, όχι στο μυθικό Επέκεινα που το ειρωνεύεται δεόντως στο χαρακτηριστικό του πόνημα: “Η είσοδος στον Παράδεισο: μια δύσκολη υπόθεση”:

Η λεωφόρος προς τον Παράδεισο είναι

                        διπλής κατεύθυνσης.

Οι επίδοξοι προσκυνητές συναντούν στον δρόμο τους

                        κατηφείς επισκέπτες

που βρήκαν τις πόρτες κλειστές και τώρα επιστρέφουν

                        άπρακτοι στη γη.

Με ελαφριά καρδιά και ανέμελοι θεώρησαν

                        εξασφαλισμένη την είσοδό τους

αλλά ο έλεγχος των διαπιστευτηρίων

                        ήταν ιδιαίτερα αυστηρός.

Οι αμαρτίες τους ήταν λεπτομερώς καταγεγραμμένες

                        στα πρακτικά του οίκου και

ο ελεγκτής δεν έδειξε καμιά διάθεση να

                        κάνει τα στραβά μάτια.

 

Επιστρέφουν σκυθρωποί σ’ έναν τόπο

                        αιώνιας  ανησυχίας.

 

Αυτή η φρικτή διπλή πομπή τα λέει όλα. Ευτυχώς, ο σεσημασμένος διανοητής και μάλλον ανεξίθρησκος ένθεος Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, που μας σοκάρει με τον ανελέητο αυτοσαρκασμό και την βεβαρημένη ελαφρότητα ενός λόγου διαφανούς εις το διηνεκές μιας στιγμής διεσταλμένης στον υβριδικό χωροχρόνο που μόνον η ποίηση μπορεί να εξασφαλίσει στους αστέγους της ηδονής μιας χαρμολύπης χωρίς έλεος.

Είναι όμως επί τούτου ή εξεπίτηδες χαρούμενος όπως ένας από τους ήρωές του, από τα μυθοπλάσματά του;

 

Κωνσταντίνος Ιωαννίδης

 

 

“Ο επίτηδες χαρούμενος του Τιτανικού”:

Φαντεζί αρώματα κι έντονα χρώματα:

ετοιμάζομαι να κατέβω στην τραπεζαρία όπου

η ορχήστρα παίζει χαρούμενα τραγούδια.

 

– Δε μου πήγαν ιδιαίτερα καλά τα πράγματα

τον τελευταίο καιρό

-είναι αλήθεια- αλλά αυτό

σε καμία περίπτωση δε θα μου αφαιρέσει

το δικαίωμα να αισθάνομαι τυχερός.

 

– Γιατί να παραπονιέμαι; Τι να πουν κι αυτοί που

βρίσκονται στο κατάστρωμα τόσες μέρες;

 

Νοιώθω έντονες αναταράξεις στην ατμόσφαιρα

κάτι θα συμβεί, κάτι θεαματικό που θα

αλλάξει τη ζωή μου.

 

Από μικρός αισθανόμουν ότι θα

μείνω στην ιστορία.

 

Χιούμορ τονισμένο στην προπαραλήγουσα, μόνον που αυτό το τελευταίο μέτρο ανάμεσα στον μαραθωνοδρόμο μαραθωνομάχο και στην κλωστή που άπαξ και κοπεί δεν έρχεται ποτέ ξανά το μέλλον…

 

Αριστουργηματικό το: “Στην αγορά των φιδεμπόρων”:

Στην κεντρική πλατεία του χωριού,

οι φιδέμποροι άπλωσαν την πραμάτεια τους.

Απ’ όλα είχαν:

και αμαρτωλές αναμνήσεις που

ξεσηκώνουν το λίμπιντο από το κρεββάτι

του βαθέως ύπνου.

Και συγχωροχάρτια για τα μεγαλύτερα εγκλήματα

που διαγράφουν τα κρίματα και πατούν

ρεστάρτ στη ζωή.

Καλόκαρδους ψευδομάρτυρες πρόθυμους

να καταθέσουν ό,τι απαιτείται για να διαγραφούν

τα επαχθέστερα αμαρτήματα.

Κι ολοζώντανες εικόνες παραδείσου

-χωρίς επιπλέον χρέωση!- με επικυρωμένες βεβαιώσεις ότι

εκεί πρέπει να πάει.

Δημιουργήθηκε το αδιαχώρητο στην αγορά

κι ανάμεσα στους πελάτες ένα γεροντάκι

πλησίασε διστακτικά και ρώτησε:

-Νιάτα έχετε;

Ο αρχιφιδέμπορας τον κοίταξε αυστηρά:

-Μα τι λέτε, κύριε; Είμαστε επαγγελματίες,

δεν μπορούμε να κοροϊδεύουμε  τον κόσμο.

 

 

Νομίζω ότι αυτά τα μόλις τρία δείγματα γραφής είναι αρκετά σαν δήγματα κόμπρας που το σάπιο κομμάτι της πανανθρώπινης ψυχής στοχεύει με το αλάθητο δηλητήριό της.

Σαφώς ποιήματα, δευτερευόντως αφηγήματα, στάχτες και κουρνιαχτός από μια ζωή που βιώθηκε πλέρια στο μέτρο του ανθρώπου κι όχι στο μέτρο του χρήματος που όλα τα καταργεί κατατάσσοντάς τα είτε σε αξίες είτε σε απαξίες.

Μηδέποτε απαξιωτικός ο Κωνσταντίνος Ιωαννίδης, μήτε καν απέναντι στον ίδιο τον εαυτό  του, που θα είχε κάθε δικαίωμα εξάλλου, αν και κανένα δίκιο.

Διαφορετική ποιητική φωνή, αιρετική, αλλά όχι παράταιρη, ηχεί ευλαβικά στοχαστική στον εσπερινό μιας ανθρωπότητας που έχει ξεχάσει να καταφεύγει στο προσευχητάρι και μόνον η στιγμιαία επαφή με το τέλος την συναρπάζει και την καθηλώνει σε έναν αγωνιώδη σπασμό διαλειπούσης λύσσης.

Η λύσις εδώ είναι απλή: μεταλαμβάνετε των αχράντων μυστηρίων της ποιήσεως ίνα μη χαθείτε εις το αύταρκες, το αποτρόπαιον και αποσιωπητικόν “τώρα”.

Έχει γραφτεί ποίηση και με λιγότερα. Και για λιγότερο σοβαρούς λόγους. Εδώ τουλάχιστον εκτρέπεται η εκτροπή κι η λογική αναζητεί επιτυχώς τις τελευταίες συνάψεις με το βουνό της πίστης πως δεν γίνεται, δεν ήρθαμε εδώ για να ξαναβουλιάξουμε στο κενό, μετά από όλα αυτά, μετά από τόσα και τόσα…

 

Ο Κωνσταντίνος Ιωαννίδης είναι ποιητής. Από τους κατανυκτικότερους.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top