Fractal

Η ιστορία της Ροζ

Γράφει η Νάντια Τράτα //

 

«Καμιάς γυναίκας γέννημα» του Φρανκ Μπουίς, Μετάφραση: Γιώργος Καράμπελας, Εκδόσεις Καστανιώτη

 

Μία ιστορία για την ανεμπόδιστη ανθρώπινη επιθυμία να ζήσουμε σε πείσμα κάθε αντιξοότητας, τραύματος, τόσο σωματικού όσο, κυρίως ψυχικού, ακόμη και αν η ίδια μας η ζωή τίθεται σε κίνδυνο. Ένας ύμνος στη δύναμη της γυναικείας ψυχής που αποφασίζει να κάνει ένα βήμα γεμάτο αποφασιστικότητα και τόλμη, όταν όλα δείχνουν πως έχουν τελειώσει, πως τίποτε άλλο δεν απομένει παρά η παραίτηση, η υποταγή στη μοίρα και η αποδοχή του απίστευτα ζοφερού, τρομακτικού σκοταδιού που φαίνεται έτοιμο να μας τυλίξει και να μας γκρεμίσει στα πιο βαθιά τάρταρα.

Η ιστορία της Ροζ ξετυλίγεται σε ένα άχρονο περιβάλλον, μάλλον στις απαρχές του 20ου αιώνα, στη γαλλική επαρχία, η ευρύτερη περιοχή της Limoges αποτελεί συνήθως το σκηνικό στο οποίο ο συγγραφέας τοποθετεί τα μυθιστορήματά του. Ζώντας μέσα σε τραγική ένδεια, ο πατέρας της αποφασίζει να την πουλήσει σε έναν ισχυρό αφέντη της περιοχής, προκειμένου με τα χρήματα αυτά να καταφέρει να ζήσει τις άλλες τρεις κόρες του και τη σύζυγό του. Καμία λέξη δεν αρκεί να περιγράψει τα όσα θα περάσει μαρτυρικά η νεαρή Ροζ, έως ότου ένα πρωινό, ο πατέρας Γκαμπριέλ, νέος εφημέριος σε ένα μικρό αγροτικό χωριό, θα γίνει μάρτυρας μίας αναπάντεχης εξομολόγησης που θα τον οδηγήσει σε ένα άσυλο ανιάτων, ψυχικά ασθενών. Τα κρυφά ημερολόγια που έρχονται στα χέρια του με τρόπο αναπάντεχο, θα τον μεταμορφώσουν, θα τον στιγματίσουν με μία σφραγίδα ανεξίτηλη, επεμβαίνοντας και στη δική του ζωή.

Ο Φρανκ Μπουίς (Franck Bouysse) γεννήθηκε το 1965 στην περιοχή της Corrèze, σπούδασε βιολογία και ασχολήθηκε με την εκπαίδευση ενηλίκων. Η αγάπη του για την καλλιέπεια του λόγου ακολούθησε παράλληλη πορεία με την αγάπη του για τη φροντίδα και την καλλιέργεια της γης, ζώντας από πρώτο χέρι τη ζωή σε φάρμα. Ως νέος πατέρας ο ίδιος ασχολήθηκε, κατ’αρχήν, με τη συγγραφή μυθιστορημάτων περιπέτειας αντλώντας έμπνευση από τους δικούς του αγαπημένους συγγραφείς της παιδικής του ηλικίας : Stevenson, Dickens, Doyle, Melville. Σημεία αναφοράς για τον ίδιο αποτελούν τα βιβλία που του έδινε η μητέρα του, δασκάλα στο επάγγελμα, να διαβάσει τα γεμάτα ραστώνη απομεσήμερα της εφηβείας του : η Ιλιάδα και η Οδύσσεια. Εμφανίστηκε στα γράμματα κάνοντας ιδιαίτερη αίσθηση με το βιβλίο του Grossir le ciel το 2014 το οποίο είχε πρωτοφανή επιτυχία για νέο συγγραφέα, έλαβε πλήθος βραβείων και αποτέλεσε σενάριο κινηματογραφικής ταινίας. Το έργο του Καμιάς γυναίκας γέννημα είναι το τέταρτο βιβλίο του, για το οποίο έλαβε, ανάμεσα σε άλλα, το Βραβείο των Βιβλιοπωλών (2019) και το Βραβείο Babelio (2019).

Η χρήση της σημειολογίας είναι πρόδηλη ήδη από το εξώφυλλο του βιβλίου : μία φωτογραφία σε χρώμα chiaroscuro της Τσέχας φωτογράφου Sára Saudková (απεικονίζεται η ίδια), υποβλητική, στοχαστική και ιδιαίτερη θέτει τον αναγνώστη σε κατάσταση αναμονής. Τίτλος της φωτογραφίας : Virgin Mary. Αυταπάρνηση, μητρότητα, αμέριστη αγάπη, όλος ο κόσμος σε μία ματιά, σ’ένα άγγιγμα. Πολύ σημαντική είναι επίσης η χρήση των σημείων στίξης και της δομής της παραγράφου που κάποιες φορές ξεπερνά και τη μία σελίδα, άλλοτε σαν αγωνιώδης ανάσα άλλοτε σαν αγκομαχητό, άλλοτε σαν όνειρο συνοδεύει ρυθμικά την ανάγνωση του μυθιστορήματος, γίνεται ποίηση εντός του κειμένου αποπνέοντας λεπτότητα και ευαισθησία.

Μυθιστόρημα απίστευτων αντιθέσεων και αστείρευτου βάθους, πολυφωνικό, χωρισμένο σε κεφάλαια, στο καθένα από τα οποία κάθε πρόσωπο αφηγείται την ιστορία του, πλεγμένη στο δραματικό ιστό της πλοκής, άρρηκτα δεμένη με τη μοίρα της Ροζ, στιγμές-στιγμές πρόκειται για την ίδια τη μοίρα της Ροζ, στη δύναμη της οποίας κάθε άλλο πλάσμα θα είχε αφεθεί, θα είχε παραδοθεί. Γραμμένο σαν ημερολόγιο/μαρτυρία, αποτυπώνει τις πιο μύχιες σκέψεις, τις αγωνίες, τα ερωτήματα και τις αμφιβολίες που βασανίζουν όλους όσοι θα βρεθούν εκούσια ή ακούσια σε αυτή τη δίνη της ζωής.

 

Franck Bouysse

 

Ακροβατώντας ανάμεσα στο βαθύ σκοτάδι και σε μία ανεπαίσθητη αισιοδοξία που διαπνέει στο σύνολό του το έργο αυτό, βαθιά δουλεμένο, αριστοτεχνικά προσεγμένο στην απόδοσή του, πλούσιο σε υλικό, πραγματεύεται θέματα δύσκολα, επώδυνα, που αγκυλώνουν τον ανυποψίαστο αναγνώστη, τον σαστίζουν και τον καθηλώνουν σε μία ανάγνωση που περνά από όλα τα στάδια της κακοποίησης, χρησιμοποιώντας μία γλώσσα που τσακίζει κόκκαλα, δε χαρίζεται σε κανέναν. Παρά ταύτα όμως, το Καμιάς γυναίκας γέννημα θα ξαφνιάσει με την πρωτοτυπία του, το δυναμισμό και τη σαρκική του, σχεδόν ωμή, αφηγηματική του δύναμη καθώς μέσα σε ένα φωκνερικό, γοτθικό περιβάλλον, αναδεικνύονται εξίσου η θεματολογία αλλά και η τεχνική του συγγραφέα. Και, πράγματι, ακόμη και αν φαίνεται πως σε ορισμένα σημεία κυριαρχούν η βαναυσότητα και το αποτρόπαιο, εντούτοις ο πυρήνας του έργου κάνει την εμφάνισή του σταδιακά, βραδύκαυστα, περνώντας από την καταγραφή του κακού στο πώς η ανθρώπινη φύση, η γυναικεία ψυχοσύνθεση, η γυναίκα/μητέρα μπορεί να αντιμετωπίσει το βαθύ, ανεπίλυτο τραύμα.

Συγκλονιστικό παραμένει επίσης το γεγονός ότι ο Franck Bouysse βρίσκεται ο ίδιος μέσα στο μυθιστόρημα, δεν παρακολουθεί την ηρωίδα του, δεν κινεί τα νήματα, είναι ο ίδιος μέσα στη Ροζ. Το έργο δε μας δίνει την εντύπωση ότι ο συγγραφέας θέλει απλώς να αφηγηθεί το πώς μία γυναίκα πιστεύουμε ή περιμένουμε πως αισθάνεται αλλά είναι σα να διαβάζουμε τα ημερολόγια γραμμένα από μία πληγωμένη γυναικεία ψυχή. Τρόμος και βία από τη μία πλευρά, πείσμα, αποφασιστικότητα, ανεμπόδιστη αγάπη από την άλλη συνθέτουν αυτό το εκφραστικό μυθιστόρημα, απόλυτα σύγχρονο, παρά τη φαινομενική, αόριστη εντούτοις, τοποθέτηση σε ένα χρονικό περιβάλλον γύρω στα 1900.

Στο σύγχρονο κόσμο, σε χώρες όχι πολύ μακρινές, σε μέρη που συνυπάρχουν η χλιδή και η εξαθλίωση, όπου πανέμορφες influencers «ποστάρουν» την υπέροχα ξεκούραστη ζωή τους, εκεί στην ίδια πόλη αλλά σε άλλη συνοικία, ζουν νεαρές έφηβες χωρίς ούτε καν παρόν, πόσο μάλλον μέλλον, σύγχρονες Ροζ πωλούνται σε νεαρή ηλικία, ακόμη και πριν την εφηβεία τους, σε συζύγους-αφεντικά, καταλήγουν να χάνουν τη ζωή τους από εγκυμοσύνες σε παιδική, σχεδόν, ηλικία (δείτε την εξαιρετική ταινία της Nadine Labaki “Capernaum”, 2018) για ένα εξευτελιστικό, στην πραγματικότητα, ποσό που σε καμία περίπτωση δεν θα χαρίσει στη θλιβερή, ούτως ή άλλως, οικογένειά τους, την πολυπόθητη έξοδο από τη δυστυχία.

Βιβλίο μεστό και συγκινητικό, με μία συγγραφική ματιά που διακρίνεται για την οξύτητά της, ακόμη και αν κάποιες φορές γίνεται τραχιά και απαιτεί από τον αναγνώστη να παραμείνει ψύχραιμος και να γίνει η ανάγνωση του έργου «σωφρόνως», διατηρεί μία ποιητικότητα και μία ευαισθησία και μία αγάπη για όλες τις γυναίκες που «προχωρούν προς ένα βωμό χωρίς σταυρό» (σελ. 219).  Ζωές πικρές, στιγμές ευτυχίας που μοιάζουν κλεμμένες, από έναν συγγραφέα που γράφει (με πένα, όπως ομολογεί ο ίδιος σε συνέντευξή του και όχι σε υπολογιστή) με μία παθιασμένη μονοκοντυλιά αγγίζοντας πότε τη σκληρότητα και πότε την τρυφερότητα υιοθετώντας  μία τολμηρή διηγηματική τεχνική μέσα από ένα ευφάνταστο ταξίδι σε άχρονο χρόνο και σε τόπο-άτοπο, κοιτάζοντας κατάματα την πραγματικότητα, ρίχνοντας φως στις σκοτεινότερες γωνιές της. Η σύνδεση του έργου με το παρόν είναι άμεση και αφοπλιστική, σε μία αγκαθωτή στην όψη μορφή μα τρυφερή στην καρδιά συγγραφική έκπληξη. Γραμμένο με πάθος, οπτική μεγαλοπρέπεια (όλες οι σκηνές είναι κινηματογραφικά δουλεμένες) και ψυχολογική ακρίβεια το Καμιάς γυναίκας γέννημα περιγράφει και σχολιάζει τη δύναμη της γυναικείας ψυχής και ο Franck Bouysse είναι ένας χαρισματικός συγγραφέας που γράφει με μία ασυγκράτητη δύναμη, παραδίδοντάς μας ένα έργο συναρπαστικό στη σύλληψη όσο και στην απόδοσή του, εναλλάσσοντας σκηνές αφηγηματικής έντασης με κάδρα ονειρικού λυρισμού, καταγράφοντας με σπάνια συναισθηματική ακρίβεια την εξιστόρηση μίας ζωής με απρόοπτη διαδρομή.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top