Fractal

Jean Baudrillard: Η Διαφάνεια του Κακού

Γράφει ο Γιώργος Σιούτζος //

 

Μία κριτική ανάγνωση

 

 

Στο παρόν δοκίμιο ο συγγραφέας Jean Baudrillard πραγματεύεται τη διαφάνεια που ισοδυναμεί με μία σκόπιμη σύγχυση διαχυμένη σε όλα τα μέτωπα με αποτέλεσμα μία χαοτική διάβρωση, ώσμωση και αποταυτοποίηση όλων των πτυχών της καθημερινότητάς συνδράμοντας στην έλλειψη ξεκάθαρων εννοιών. Η αυξανόμενη ακαθοριστία που υπάρχει σε θεμελιώδης έννοιες και η ενδεχομενική πλήθυνση που οδηγεί τελικά αν όχι σε καταστροφή κυριαρχεί ως ιδέα σε όλο το δοκίμιο. Η στοιχειώδης σύγχυση της ουσίας μέσω ενός άκρατου πολλαπλασιασμού είναι η σπίθα που οδηγεί σε επιμέρους διαπιστώσεις για την τεχνολογία, τη γενετική, τη φυλή και το φύλο κ.α. .

 

 

Αυτό που προβληματίζει τον Baudrillard είναι ότι τίποτα δεν τοποθετείται σε τετμημένες και συντεταγμένες. Παρόλο που μπορεί αυτό το συμπέρασμα να είναι κατανοητό ίσως δεν είναι αποδεκτό από την αναγνωστική του κοινότητα καθώς εμφωλεύει μία βαθιά πεσιμιστική προσέγγιση και απογοήτευση από τον τρόπο που λειτουργούν τα πράγματα. Ίσως η υπερεξτατική μορφή που λαμβάνουν οι διάφορες έννοιες και η ώσμωση τους που έχει ως υπολείμματα τα ξεκάθαρα όρια να είναι η μαγεία και η μοναδική χημεία που συγκρατεί μία άμορφη μάζα που ονομάζεται ζωή.

Βασικά σημεία της σκέψης του Baudrillard είναι οι καθορίζοντες τα πράγματα που μας κάνουν να απολαμβάνουμε, μας κάνουν να γνωρίζουμε, μας κάνουν να σκεφτόμαστε χωρίς ουσιαστικά να απολαμβάνουμε, γνωρίζουμε, σκεφτόμαστε. Μία θεώρηση που αποτελεί κριτική στις θεωρίες περί αυτοβουλίας και ικανότητας της ανθρώπινης οντότητας να μεταβάλλει τα πράγματα και να δημιουργεί την πραγματικότητα. Ο Baudrillard θεωρεί πως η πραγματικότητα που νομίζουμε πως δημιουργούμε είναι κατασκευασμένη από τους απροσδιόριστους «άλλους» .

 

 

 

Η ομογενοποίηση των πάντων επιδρά στην αποστροφή της ενόρμηση της ουσιαστικής δημιουργία. Το ίδιο το πνεύμα εξεγείρεται και προσπαθεί να δημιουργεί ατέρμονα χωρίς ουσιαστική πρόοδο αλλά ως μέθοδος αυτόεξέργερσης και αφομοίωσης του πρέπει για δημιουργία και όχι της ουσίας του.

Οι μάζες αποτελούν τον αντίπαλο της εξουσίας και χαρακτηρίζονται από τον συγγραφέα δυνατές μόνο σε εκείνο που αποστρέφονται, σε εκείνο που τις ξεπερνά, σε εκείνο που αρνούνται.

Η αταξία είναι μία έντεχνα επιδιωκόμενη κατάσταση, μία μορφή τάξης, που αποσκοπεί στην περιφρούρηση της διαφάνειας.

Iδιαίτερη αναφορά γίνεται και σε ιστορικά γεγονότα των οποίων η ανάλυση μεταγενέστερα φαντάζει με ανάλυση μύθων.

Ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί ξανά και ξανά μέχρι να κατανοηθεί η ροή της σκέψης και η λογική σύνδεση μεταξύ ιδεών. Ίσως αφυπνίσει και δώσει χρήσιμες ιδέες στον αναγνώστη.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top