Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / «Φιλοτεχνώντας εικόνες και τοπία “ηθελημένα” προβάλλοντας “αθέατες όψεις” του κόσμου»
11/02/2020, 10:34 μμ

«Φιλοτεχνώντας εικόνες και τοπία “ηθελημένα” προβάλλοντας “αθέατες όψεις” του κόσμου»

Γράφει η Ελένη Χωρεάνθη //

 

Χαριτίνη Μαλισσόβα: «Ιδεατή ολότητα», Εκδόσεις Αρμός

 

Η Χαριτίνη Μαλισσόβα, ύστερα από μια επιτυχημένη θητεία με άρθρα και συνεντεύξεις στον έντυπο και τον διαδικτυακό χώρο και τρόπο έκφρασης· και με τέσσερα παραμύθια στο λογοτεχνικό της προφίλ, έρχεται με μια λιτή, εκφραστικά ποιητική συλλογή να μας ξαφνιάσει με τον απλό, εύρυθμα αφηγηματικό, ευανάγνωστο ποιητικό της λόγο.

Αντλεί τα θέματά της από την καθημερινότητα και την επαφή της με το εγγύς και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον και διατυπώνει τους προβληματισμούς της ακολουθώντας τους ρυθμούς της καρδιάς της· δημιουργεί έτσι ένα είδος προσωπικής, ολωσδιόλου ευανάγνωστης ανθρωποκεντρικής ποίησης.

Στην πραγματικότητα, η Χαριτίνη Μαλισσόβα, η Χαρίεσσα του ευπρεπούς λόγου, γράφοντας ποίηση, ζωγραφεί καθημερινές εικόνες ζωής. Οι λέξεις των στίχων της συνθέτουν, συνήθως, χαρούμενες  ζωγραφιές, ανθρώπινα και φυσικά τοπία. Η ποίησή της εν πολλοίς είναι κοσμημένη με εικόνες από τη ζωή. Η Χαριτίνη φιλοτεχνεί στιχουργικά πίνακες ζωγραφικής, φτιάχνει ολοκάθαρες προσωπογραφίες, ατόφιους χαρακτήρες όπως τους παίρνει από τον χώρο που την περιέχει, και αποτελεί και η ίδια μέρος αυτής της απλής καθημερινότητας των ανθρώπων της κοινωνίας, με τους οποίους συνυπάρχει και συμβιώνει:

 

Μου αρέσει αυτός ο καμβάς

από πρόσωπα γυναικών

που βλέπω κάθε πρωί

από το παράθυρο της τάξης.

 

Είναι ένα πολύχρωμο παζλ

διαφορετικών προσωπικοτήτων

που συνθέτουν το προφίλ

κάθε σχολικής κοινότητας.

 

Είναι ο καμβάς

της κοινωνίας των γυναικών

που με τις χαρές, τις λύπες, τις αγωνίες,

την καλή ή την κακή διάθεση

 

την καλή ή κακή συμπεριφορά τους

εναποθέτουν τα βλαστάρια

και τις ελπίδες τους

στα χέρια των εκπαιδευτικών.

(Από το παράθυρο της τάξης, σελ. 33)

 

Πλέκει τους στίχους της αβίαστα, όπως νιώθει, μιλάει με τη γλώσσα της δικής της αλήθειας, γράφει ποίηση πότε απευθυνόμενη ως “Γυναίκα σε γυναίκες” για να εκφράσει όμορφα τη χαρά που νιώθει όταν βλέπει γυναίκες χαριτωμένες. Κι αυτό της δίνει και δύναμη:

 

Χαίρομαι

όταν βλέπω όμορφες

και περιποιημένες γυναίκες

(…), όταν βλέπω γυναίκες να χαμογελούν

γιατί ξέρω

ότι καταβάλλουν προσπάθεια

για να μπορούν

μέσα από υποχρεώσεις και προβλήματα

να χαρίζουν ζεστασιά,

ασφάλεια και αγάπη

ακόμα και με ένα χαμόγελο.

(…)

                       (Γυναίκα σε γυναίκες, σελ. 30

 

Με τον δικό της απλό τρόπο και τον ποιητικό της λόγο η αισθαντική Χαριτίνη Μαλισσόβα μας κάνει να θυμηθούμε και να προσέξουμε την ομορφιά του κόσμου γύρω μας, προβάλλει την ποίηση των απλών πραγμάτων με εικόνες και περιστατικά που δεν μάθαμε να βλέπουμε και να θαυμάζουμε. Δεν γυρεύει το εξεζητημένο. Η φιλοσοφία της είναι απλή, η ματιά της αθώα, υποψιασμένη ωστόσο, δεν αφήνει ασχολίαστη και τη σκοτεινή πλευρά της κοινωνικής πραγματικότητας. Με λέξεις ειλημμένες από τη σύγχρονη πραγματικότητα συνθέτει στίχους αποκαλυπτικούς της ψυχικής ένδειας των ανθρώπων που δεν έμαθαν να βλέπουν τη φωτεινή όψη της ζωής. Φιλοτεχνεί εικόνες και τοπία “ηθελημένα” προβάλλοντας “αθέατες όψεις” του κόσμου, ζωγραφεί τη γυναίκα που δεν βλέπει το φως που αναζητάει, γιατί μόλις το έχει προσπεράσει με κλειστά ή αδιάφορα μάτια:

 

Κορμί αλύγιστο.

Βλέμμα στη θάλασσα.

Μια θάλασσα σκοτεινή.

Όπως και οι μέρες που πέρασαν.

 

Αγναντεύει περιμένοντας.

Με βλέμμα απλανές και λυπημένο.

 

(…) Γιατί περίμενε το φως.

Μόνο που δεν κοίταξε ποτέ πίσω της.

 

Δεν γύρισε ποτέ προς τα κει

που ήτανε το φως.

(Ηθελημένα αθέατες όψεις, σελ. 48)

 

Χαριτίνη Μαλισσόβα

 

Η Χαριτίνη έχει χίλιους και παραπάνω τρόπους να δίνει χαρά στους γύρω της: με κάθε κίνησή της, με το χαμόγελό της, με την αισιοδοξία και την αγάπη της στη ζωή, στην οικογένεια, στον άνθρωπο, με τις παρεμβάσεις της στο κοινωνικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι μέσω του έντυπου και του διαδικτυακού Τύπου, με την καθημερινή της εργασία στο σχολείο με τους τυχερούς που την έχουν δασκάλα, τους μαθητές της, με την αναστροφή με τους ανθρώπους στο περιβάλλον της. Για όλους και για όλα έχει να πει έναν καλό λόγο, να εντάξει την κάθε εικόνα και το κάθε περιστατικό που της κινεί το ενδιαφέρον στον ιδιότυπο ποιητικό της λόγο, όπως με απλά, συνηθισμένα λόγια καθημερινά μπορεί να κάνει όμορφη και ενδιαφέρουσα ποίηση “τη φωτεινή πλευρά των ανδρών της ζωής μας”:

 

Το χάδι/ κι εκείνη/η μοναδική αγκαλιά / του πατέρα/

που σε κάνει να νιώθεις ασφαλής/και θα σε βοηθήσει /να κρίνεις ορθά τους ανθρώπους.

 

Τα λόγια του παππού/ και το σταθερό χέρι του / που σε πηγαίνει στο σχολείο (…)

Εκείνη η άλλη αγκαλιά, / του νεαρού / που σε κάνει ερωμένη, / σύζυγο, /και νιώθεις όμορφη /

και αγαπημένη, / που σε στηρίζει / και μοιράζεται τη ζωή μαζί σου.

(…)

(Οι άνδρες της ζωής μας, σελ. 31)

 

Τίποτα δεν μένει απαρατήρητο και ασχολίαστο, όπως η ομορφιά και η αρμονία που υπάρχει παντού στη φύση, “τα πέταλα των λουλουδιών” ή “αισθητική” και ό, τι “άλλο μπορεί να σημαίνει/ ένα κόκκινο τριαντάφυλλο / εκτός από τη φλόγα του πάθους” (Προεκτάσεις, σελ. 53).

Αλλού εστιάζει το ενδιαφέρον της στη σημασία του χαμόγελου στην καθημερινή μας εικόνα και πόσο αυτό εκφράζει τον εσωτερικό μας κόσμο (Φωτογραφική αδεία, σελ, 63). Τίποτα δεν της διαφεύγει και κανένας δεν την αφήνει αδιάφορη, περισσότερο την απασχολεί η κοινωνική εικόνα και η συμπεριφορά της γυναίκας. Να πώς διακρίνει τα “Υπερφίαλα” από τα υπερφλύαρα”:

 

“Ύφος αγέλαστο./Συνήθως αμίλητη. / Η υπερφλύαρη. / Όσο και υπερφίαλη”(…).

Για να καταλήξει, ύστερα από μια σειρά συλλογισμών, στο εύλογο αυταπόδεικτο ερώτημα: “Τι είναι πιο ανάρμοστο; / Η δήθεν ζωή / ή τα βιαστικά συμπεράσματα των τρίτων” (Σελ. 46).

Σαφώς και η πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής της είναι εκείνη που ήρθε στον κόσμο ένα πλααματάκι χαριτόβρυτο, η εγγονή της,  η “Μικρή Χαριτίνη”. Και της πλέκει το πρώτο γνήσιο, απλό εγκώμιο:

 

Πηγή χαράς

το καθαρό σου βλέμμα.

Πηγή ζωής

το παιδικό σου γέλιο.

Καταργείς κάθε σκοτάδι.

Είσαι φως.

 

Συνελόντι ειπείν, η πεμπτουσία των 52 ποιημάτων που καταχωρίζονται σε 7 ενότητες,  κατά “το συναμφότερον”, όπως διατυπώνει το ίδιο περίπου ο αείμνηστος ποιητής και σπουδαίος στοχαστής, Κώστας Τσιρόπουλος, συμπυκνώνεται σε 4  περιεκτικές λέξεις που συναποτελούν το περιεχόμενο και την ουσία της ζωής, “μετουσιώνουν” σε “Ιδεατή ολότητα” με τον τρόπο της Χαριτίνης Μαλισσόβα, “την ανθρώπινη υπόστασή μας”:

 

Αγάπη, Πάθος, Σαγήνη, Ηδονή

μετουσιώνουν

την ανθρώπινη υπόστασή μας

σε ιδεατή ολότητα.

(“Ιδεατή ολότητα”, σελ. 83)

 

Και κλείνει την εντυπωσιακή πρώτη επίσημη δημόσια ποιητική της παρουσία με τις απόψεις της τόσο, όσον αφορά τη σχέση μας με την ποίηση, όσο και με τους “μείζονες” και τους “ελάσσονες” ποιητές.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top