«Πηδά χαρούμενη, σκοινάκι, η ψυχή της Τσιμισκή»
Γράφει η Ελένη Γκίκα //
«Η Θεσσαλονίκη των ποιητών» Συλλογή ποιημάτων για την πόλη, Εκδόσεις Ρώμη, σελ. 210
Τι είναι εκείνο που μπορεί να συγκεντρώσει τον στον ίδιο τόμο τον Μανώλη Αναγνωστάκη, τον Κώστα Ταχτσή, τον Νίκο Καββαδία, τον Νίκο- Γαβριήλ Πεντζίκη, τον Κωστή Μοσκώφ, την Ζωή Καρέλλη, τον Νίκο -Αλέξη Ασλάνογλου, τον Γιώργο Ιωάννου, τον Ντίνο Χριστιανόπουλο αλλά και τον Κωστή Παλαμά, τον Ιωάννη Πολέμη, τον Νίκο Εγγονόπουλο, τον Μιχάλη Κατσαρό με τη Ζωή Σαμαρά, τον Μάρκο Μέσκο, τον Ορέστη Αλεξάκη, την Χλόη Κουτσουμπέλη, την Ευτυχία- Αλεξάνδρα Λουκίδου και τον Στέλλιο Λουκά;
Μια πόλη, ατμοσφαιρική και ερωτική, πολυσυλλεκτική και αρχετυπική, μια πόλη σύμβολο εφάμιλλη της Αλεξάνδρειας που όλα τα χωρά και όλα τα γεννά: εξ’ αυτής εκπορεύονται θαύματα και τραύματα, ρίζες και ριζικά, η μοίρα του καθένα. Κι αυτή δεν είναι άλλη από την «Θεσσαλονίκη των ποιητών».
Με ομάδα εργασίας τους: Σταύρος Γκιργκένης, Ξανθίππη Ζαχοπούλου, Δήμητρα Κουβάτα, Τόλης Νικηφόρου, Χρυσούλα Παπακυριάκου, Ρία Φελεκίδου, οι εκδόσεις Ρώμη συγκέντρωσαν ένα, όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα ποιημάτων για την πόλη, ενώνοντας γενιές, ρεύματα, Θεσσαλονικείς και πρωτευουσιάνους, ποιητές από την Ελλάδα όλη με κοινό άλεφ την ποιητική τους για την πόλη, ερωτική, υπαρξιακή, ιστορική, αιρετική, ρεαλιστική και υπερρεαλιστική.
«Κάτω από φώτα κόκκινα κοιμάται η Σαλονίκη./ Πριν δέκα χρόνια μεθυσμένη μου ‘πες “σ’ αγαπώ”. Αύριο, σαν τότε, και χωρίς χρυσάφι στο μανίκι,/ μάταια θα ψάχνεις το στρατί που πάει για το Depot». (Καββαδίας) Το τραγουδήσαμε, μέσα από τους στίχους του την περπατήσαμε, χαράχτηκαν μέσα στη συνείδηση μας εικόνας ανεξίτηλες.
«Θυμούνται τα λόγια του πατέρα: εσύ θα γνωρίσεις καλύτερες μέρες/Δεν έχει σημασία τελικά αν δεν τις γνώρισαν, λένε το ίδιο μάθημα οι ίδιοι/ στα παιδιά τους/ Ελπίζοντας πάντοτε πως κάποτε θα σταματήσει η αλυσίδα» Μανόλης Αναγνωστάκης «Θεσσαλονίκη, μέρες του 1969 μ. Χ.»
Γιατί το έχει αυτό η Θεσσαλονίκη, να γίνεται μια πόλη διαφορετική για τον καθένα:
«Έρχεται, έρχεται η Διώνη/με το τσιτάκι της ν’ ανεμίζει στον Βαρδάρη/ έρχεται, έρχεται ο Άδωνις/ με φουσκωμένο το μπλουτζίν/ με ανοιχτό το μπλε πουκαμισάκι…/ Πηδά χαρούμενη, σκοινάκι, η ψυχή της Τσιμισκή» Κωστής Μοσκώφ «Άτιτλο».
Μια ματιά στον πρόλογο, λύνει τους γρίφους:
«… Με έναν κάπως απροσδιόριστο τρόπο η Θεσσαλονίκη φαίνεται να αποκτά στων εποχών το γύρισμα την ιδιότητα του συμβόλου για τους ποιητές που γράφουν γι’ αυτήν. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η “μητέρα” όλων των αρχετύπων εδώ είναι η μετουσίωση σε σύμβολο της Αλεξάνδρειας από τον Κωνσταντίνο Καβάφη… Για ποιο λόγο η Θεσσαλονίκη έλκει τόσο πολύ τους ποιητές, και ευλόγως κυρίως τους δικούς της ποιητές, ως αντικείμενο της ποιητικής δημιουργίας τους; Γιατί η Θεσσαλονίκη περισσότερο ίσως από κάθε άλλη ελληνική πόλη ομοιάζει στην καβαφική Αλεξάνδρεια από την άποψη της ποιητικής μεταχείρισης;…
»Η λογοτεχνική παραγωγή της Θεσσαλονίκης πάντοτε εκπροσωπούσε κάτι το διαφορετικό μέσα στις γενικότερες εξελίξεις της νεοελληνικής λογοτεχνίας… Βρισκόμαστε λοιπόν ενώπιον μιας συλλογής ποιημάτων για την πόλη της Θεσσαλονίκης που προσπαθεί να είναι κατά το δυνατόν αντιπροσωπευτική…
»Στόχος για τη συγκέντρωση των ποιημάτων ήταν η αντιπροσωπευτικότητα, η προσπάθεια να εκπροσωπηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι ποιητές και όσο το δυνατό περισσότερες λογοτεχνικές τάσεις… Στο πανόραμα των εκατό και πλέον χρόνων που καλύπτει ο τόμος αντιπροσωπεύονται όλες οι βασικές τάσεις, μοτίβα και θέματα της ποίησης για την πόλη…»
Διότι: Η συλλογή αυτή δεν αποσκοπεί στο να αποτελέσει ένα είδος “Απάντων” των ποιημάτων για την πόλη, – μας εξηγούν οι ανθολόγοι- πράγμα ούτως ή άλλως ανέφικτο, αλλά ένα χαρακτηριστικό δείγμα, το οποίο θα μπορούσε να απολαύσει κανείς απλώς διαβάζοντάς το, άλλα ενδεχομένως θα μπορούσε ακόμη και να το αξιοποιήσει ως εναρκτήρια βάση για περαιτέρω και πιο συστηματική φιλολογική έρευνα…
Επειδή η Θεσσαλονίκη έχει γίνει μέσα μας, τρόπον τινά, η Πόλη ή τα Κύθηρα για τον καθένα. Για άλλους αφετηρία και γι’ άλλους προορισμός.
Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
6 Φεβρουαρίου – Φρανσουά Τρυφώ
Eπιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // Ο Φρανσουά Τρυφώ, γεννημένος σαν σήμερα το 1932, ήταν Γάλλος κριτικός, σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός του κινηματογράφου, από τους πιο σημαντικούς εκπροσώπους του γαλλικού νέου κύματος. Με τη βοήθεια του θεωρητικού του κινηματογράφου Αντρέ
Περισσότερα -
Η τρέλλα στην ελληνική λογοτεχνία μέσα από το βιβλίο ‘Βαδίζοντας προς την Τρέλα’ του Γεράσιμου Ρηγάτου
Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη // Σχετικά πρόσφατα (2014) είδε το φως της δημοσιότητας το καινούργιο βιβλίο του Γεράσιμου Ρηγάτου. Το περιεχόμενο ενδιαφέρον για πολλούς, αφού αποτελεί ειδική μονογραφία που αναφέρεται στην τρέλλα, όπως αυτή τουλάχιστον εμφανίζεται, μέσα στην ελληνική,
Περισσότερα -
Ποίημα: “H κραυγή μια μάνας”
Γράφει η Κατερίνα Λιβιτσάνου // H κραυγή μια μάνας Δέκα χρόνια προσπαθούσα , να σε φέρω στον κόσμο ετούτο, τον παράξενο! Ήρθες κι αναστηθήκαμε και κρατήσαμε στα χέρια μας το σύμπαν. Χαιρόμαστε που μεγάλωνες, κάναμε ό,τι μπορούσαμε
Περισσότερα -
ΝΑΥΤΙΑ, ή «όταν υπολείπε(σ)αι κατά είκοσι τρεις πόντους τουλάχιστον / του εκάστοτε ύψους των περιστάσεων”.
Aπό την Αρχοντούλα Διαβάτη // * Μια ανάγνωση της ποιητικής συλλογής “Η καταφανής εξωστρέφεια των φωνηέντων” της Πολύνας Γ.Μπανά, εκδ. Σαιξπηρικόν Τριαντατέσσερα ποιήματα, μια ποιητική συλλογή, η πρώτη της Πολύνας Γ. Μπανά από τη Δράμα, που δεν γράφει
Περισσότερα -
✩ Κώστας Ασημακόπουλος: πέθανε ο τελευταίος συναξαριστής
Γράφει η Ελένη Γκίκα // «Η Αλτάνα της Πράγας» έχασε τον δημιουργό της. Ταξίδεψε για την χώρα των Ουρανών, ο θεατράνθρωπος, συγγραφέας και κατ’ εξοχήν θεατρικός συγγραφέας Κώστας Ασημακόπουλος σε ηλικία 84 ετών. Ακάματος ταξιδευτής του λόγου και
Περισσότερα -
Ποίημα: “Ένας κοινός θνητός”
Γράφει ο Δημήτριος Καρπέτης // Ένας κοινός θνητός Ένας κοινός θνητός αποχαιρετά τους ανθρώπους εθισμένος στη φθορά. Τα δωμάτια γέμισαν βροχή η φωνή πνίγεται, παραμονεύει η καρδιά τα ουράνια τόξα. Ένα στεφάνι τύλιξε τις αρτηρίες.
Περισσότερα -
Ποίηση: “Στα σταυροδρόμια φέγγει ο Αύγουστος”
Της Ζωής Δικταίου // * Στα σταυροδρόμια φέγγει ο Αύγουστος Έργο του ζωγράφου Ρουσσέτου Παναγιωτάκη Ένα σύννεφο είχαν αδράξει τα χέρια κι ένα βλέφαρο φως ήταν καινούργιος ο ουρανός, χτες, πάνω από τα εύθραυστα
Περισσότερα
