Fractal

Ο ηττημένος ευνούχος

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Ζάουμε Καμπρέ «Η σκιά του ευνούχου», Μετάφραση: Ευρυβιάδης Σοφός, εκδ. Πόλις, σελ. 528

 

Η κυκλοφορία του Confiteor πριν από περίπου μια τετραετία από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ αποτέλεσε μια καλή ευκαιρία για το ελληνικό βιβλιοφιλικό κοινό να γνωρίσει τον Ζάουμε Καμπρέ. Η καλύτερα να γίνει ευρύτερα γνωστός στη χώρα μας αφού μια παλαιότερη δουλειά του ‘’Οι φωνές του ποταμού Παμάνο’’ που είχε κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πάπυρος το 2008 είχε τύχει –αν θυμάμαι καλά- χλιαρής υποδοχής. Κάπως έτσι και μετά την επιτυχία του Confiteor μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στα Ελληνικά από τις εκδόσεις ΠΟΛΙΣ και το βιβλίο «Η σκιά του ευνούχου».

Ένα βιβλίο που προηγήθηκε χρονικά στην Ισπανική και τη διεθνή αγορά του Confiteor. Γραμμένο σε ένα πρώιμο στάδιο της συγγραφικής διαδρομής του 73χρνου σήμερα Καταλανού συγγραφέα αποτελεί μια καλή ευκαιρία να τον γνωρίσουν και όσοι δεν τον έμαθαν μέσα από το Confiteor. Και στη «Σκιά του ευνούχου» ο Καμπρέ παρουσιάζει την ίδια πάνω κάτω λογική τόσο στη γραφή του όσο και στο μοτίβο που διαλέγει για την ιστορία του. Αυτή τη φορά, κεντρικό πρόσωπο είναι ένας γερασμένος δημοσιογράφος που μετράει απώλειες στη ζωή του. Ο Μικέλ Ζενζάνα, τελευταίος στο γενεαλογικό δέντρο μιας ισχυρής οικογένειας, είναι προσκεκλημένος μιας συναδέλφου του και πρώην συντρόφου ενός φίλου του που συγκαταλέγεται επίσης στις απώλειες της ζωής του. Στη διάρκεια του δείπνου ο Ζανζάνο μιλάει για την προηγούμενη ζωή του, τους έρωτες του, τον αγώνα ενάντια στη δικτατορία του Φράνκο, για μια ζωή που δεν μπορεί να επαναληφθεί όπως οι ζωές όλων μας.

Παρά το γεγονός ότι ο Καμπρέ στην αφήγηση του δεν είναι βατός αλλά εξαιρετικά περίπλοκος, ειδικά σε μια εξιστόρηση που ξεκινάει στην ουσία τρεις γενιές νωρίτερα ο αναγνώστης δεν θα έχει ιδιαίτερο πρόβλημα να παρακολουθήσει τη δαιδαλώδη σε κάποιες περιπτώσεις διαδρομή. Ο Καμπρέ κατορθώνει να συνδυάσει χωρίς δυσκολία την εξομολογητική διάθεση του κεντρικού χαρακτήρα του με τη νεότερη ιστορία της Ισπανίας δημιουργώντας μια δύσκολη λογοτεχνική αλυσίδα. Ενδεχόμενα άλλος συγγραφέας να έχανε πολλά στη….. διαδρομή αλλά ο Καμπρέ κατορθώνει να μεταφέρει συναισθήματα, έρωτες, πάθη και οικογενειακά μυστικά με τόσο γλαφυρό τρόπο που η ροή της γραφής του παραμένει δυναμική και αναλλοίωτη στο μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου.

 

Jaume Cabré

 

Σίγουρα, οι λιγότερο μυημένοι και όσοι δεν έχουν διαβάσει άλλο βιβλίο του Καμπρέ θα χρειαστεί να περάσουν το πρώτο μισό για να μπουν στο πνεύμα και να εξοικειωθούν με τις πολλές αναφορές σε ονόματα και την αλλαγή στα πρόσωπα της αφήγησης που είναι πολλά. Η πολύπλοκη και απαιτητική γραφή του Καμπρέ όμως επιτρέπει στον αναγνώστη του να κάνει ομαλά την αντίστοιχη διαδρομή μέσα από μια οικογενειακή ιστορία και τουλάχιστον τριών πολέμων, ίσως και τεσσάρων αν θεωρήσουμε την εσωτερική αντίσταση κατά του Φρανκισμού άλλη μια ‘’εμπόλεμη’’ συνθήκη. Διάσπαρτες στο βιβλίο υπάρχουν αναφορές στη μουσική, στη φιλοσοφία και στη λογοτεχνία, επίσης σημεία άρρηκτα συνδεδεμένα με τη συγγραφική ‘’μανιέρα’’ του Καμπρέ. Συμπερασματικά: Παρότι χρονολογικά η σειρά είναι…. λάθος η έκδοση των δύο πρόσφατων βιβλίων στα ελληνικά έγινε με το σωστό τρόπο. Το αριστουργηματικό «Confiteor» σύστησε στους Έλληνες βιβλιόφιλους τον Καμπρέ και «η Σκιά του ευνούχου» ήρθε για να δείξει την αφετηρία του, τις επιρροές και τα λογοτεχνικά του δάνεια σε ένα προγενέστερο συγγραφικό στάδιο. Παρά την εμφανώς όμοια συγγραφική λογική των δύο βιβλίων είναι μάλλον άδικο να τα συγκρίνουμε αφού απέχουν μεταξύ τους μια δεκαετία, στο διάστημα της οποίας ο Καμπρέ πλησίασε ή έφτασε τη συγγραφική ολοκλήρωση του.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top