Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το παρελθόν είναι η καταδίκη μας στο παρόν
22/05/2019, 9:45 πμ

Το παρελθόν είναι η καταδίκη μας στο παρόν

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Alex Michaelides «Η σιωπηλή ασθενής», εκδ. Διόπτρα, σελ. 416

 

«Ήταν τρελός γι’ αυτήν. Αυτή ήταν απλώς τρελή». Αυτό θα πει ο αδελφός του άνδρα της, όμως, εκ των υστέρων. Η ζωή τους ήταν φαινομενικά τέλεια για να μπορέσει κάποιος να τολμήσει να το πει ή να το φανταστεί. Κι όμως, η Αλίσια Μπέρενσον, διάσημη ζωγράφος, που ζει σε ένα μεγάλο σπίτι με θέα το πάρκο σε μια από τις πιο όμορφες περιοχές του Λονδίνου, ένα βράδυ πυροβολεί πέντε φορές στο κεφάλι τον γνωστό φωτογράφο άντρα της, και βυθίζεται στη σιωπή.

Επάνω σ’ εκείνη εκεί τη σιωπή χτίζεται ένας ολόκληρος μύθος. Η τιμή των έργων της απογειώνεται και η «σιωπηλή ασθενής» με το μυστικό και το μυστήριό της μεταφέρεται σε μια ψυχιατρική κλινική υψηλής ασφαλείας στο Βόρειο Λονδίνο. Το να την κάνει να μιλήσει θα το κάνει σκοπό ζωής ο Θίο Φέιμπερ, ένας ιατροδικαστικός ψυχοθεραπευτής. Απολύτως πεπεισμένος πως εκείνος μόνο μπορεί όπου όλοι οι άλλοι απέτυχαν.

Καθώς καταλαβαίνετε, ο νεαρός Alex Michaelidis που γεννήθηκε στην Κύπρο, από Ελληνοκύπριο πατέρα και Αγγλίδα μητέρα, σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Κέμπριτζ και έκανε το μεταπτυχιακό του στο Λος Άντζελες στη σεναριογραφία, παρότι έχει υπογράψει ήδη δύο επιτυχημένα κινηματογραφικά σενάρια («Καλύτερα ο Διάβολος που ξέρεις» και «Έρχονται οι Βρετανοί») με μια μόνο καλή ιδέα στο πρώτο του μυθιστόρημα δεν θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά.

«Η σιωπηλή ασθενής» του, όμως, εκτός από την εφυιέστατη πλοκή, αποτελεί μια μοναδική δυαδική σχέση ψυχιάτρου -ψυχασθενούς με όλα τα βαθιά μυστικά της ψυχοθεραπείας: μεταβίβαση, επιστροφή στην κάθε άλλο παρά ρόδινη παιδική ηλικία, αλληλεξάρτηση, αλληλεξόντωση και στο τέλος, κοινό παρελθόν, μυστικά από τα παλιά. Αν σε όλα αυτά προσθέσει κανείς την αριστουργηματική δομή και τον καρκινικό χειρισμό του χρόνου,- διαβάζοντας το δικό της παρόν σχεδόν δεν καταλαβαίνουμε ότι βιώνουμε ως παρόν το δικό του παρελθόν, -τις εγκιβωτισμένες ημερολογιακές σημειώσεις της και τις αναμνήσεις τους που σχεδόν βιώνουμε από αφηγήσεις τρίτων, η νουάρ ιστορία, το ψυχολογικό θρίλερ είναι συνάμα ένα σύγχρονο υπαρξιακό αριστούργημα με στοιχεία αρχαίας τραγωδίας. Στον πυρήνα του δράματος ένας πίνακας και η «Άλκηστις», «ο μπαμπάς μόλις με σκότωσε», όπως την θυμάται να λέει μικρό κοριτσάκι ο αγαπημένος της ξαδελφός.

Και η προσωπική της καταδίκη, ένας ψαλμός του Ιώβ: «Εάν ήθελον δικαιώσω εμαυτόν, το στόμα μου ήθελε να με καταδικάσει».

Η κοινή γνωμάτευση του ψυχιάτρου: «Θυμάμαι ότι σκέφτηκα: τώρα δεν υπάρχει γυρισμός. Διαλύσαμε πια και τα τελευταία όρια μεταξύ ψυχοθεραπευτή και θεραπευόμενου. Και σύντομα θα ήταν αδύνατο να πει κανείς ποιος ήταν ο ένας και ποιος ο άλλος».

 

Alex Michaelides

 

Ένα μυθιστόρημα σαν κινούμενη άμμος, κάθε άλλο παρά κραυγαλέο, καθόλου μεγαλόστομο ή υπερβολικό, που να θυμίζει σύγχρονο αστυνομικό. Κι ίσως εδώ να διαφαίνεται και η μαγική αλλά συνάμα και διακριτική δουλειά του μεταφραστή που κάνει ένα νουάρ ή θρίλερ να μοιάζει με φάρσα ζωής, σχέδιο Θεού ή θεία δίκη. Ας μη ξεχνάμε ότι η Κλαίρη Παπαμιχαήλ που το υπογράφει, έχει μεταφράσει Ντίκενς («Ο ζοφερός οίκος»), το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό. Το ξαναδιαβάζεις απολαμβάνοντας πια τις λεπτομέρειες πάλι και πάλι. Για το ασύλληπτο σχέδιο που είναι της ζωής και όχι του ενός ανθρώπου. Για το παρελθόν που αποτελεί την καταδίκη μας στο παρόν.

 

 

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top