Fractal

Οι βελονιές μιας ατίθασης ράφτρας

Γράφει η Γιούλη Τσακάλου //

 

Αργυρώ Μαργαρίτη «Η Ράφτρα», Εκδόσεις Ψυχογιός

 

Επέστρεψε η Αργυρώ Μαργαρίτη, η συγγραφέας του μυστηριώδους Βισάντο και της συγκλονιστικής Γέρσης, επέστρεψε  φέρνοντας μαζί της μια ράφτρα, την Κεραστώ. Ένα ξεχωριστό πλάσμα, ένα κορίτσι που δεν στέκεται πουθενά, μα σαν αγέρας, σαν αγρίμι, ταξιδεύει σε πόλεις και χωριά κουβαλώντας τη ραπτομηχανή της για να ράβει γιλεκάκια και ποδιές.

Το μυθιστόρημα μας μεταφέρει στη Θράκη, στους ταραγμένους καιρούς του 1900.

Σ’ ένα φαράγγι της Ροδόπης, του  βουνού που ζουν θρύλοι και παραμύθια, εκεί που καλπάζουν τα σιδερένια άλογα του βασιλιά Διομήδη, εκεί λοιπόν, σε ένα παράξενο, μισογκρεμισμένο μοναστήρι, μεγαλώνει η Κεραστώ. Ατίθασο παιδί, χορταίνει αγάπη και τρυφερότητα από ένα μπουλούκι γυναικών που αυτοαποκαλούνται μοναχές. Θέλει να μάθει να ράβει ώστε να διασώσει την κεντημένη της ταυτότητα. Εκείνη την εποχή, στα μικρά χωριά της Θράκης, οι μανάδες φοβούμενες μη χαθούν από το λεπίδι των κομιτατζήδων κεντούν ονόματα και χρονολογίες και τις ράβουν στο κατασάρκι των παιδιών τους ώστε αυτά να μη χάσουν τις ρίζες τους. Η ράφτρα που διδάσκει στο κορίτσι τα μυστικά του ραψίματος είναι η Μελπομένη, μια αρχοντοπούλα που κρύβεται εκεί για να καλύψει την αμαρτωλή της εγκυμοσύνη.

Ένα μοναδικό ραφτάδικο ζωντανεύει σ’ ένα κελί, η αρχοντοπούλα φέρνει γραμμόφωνο, ασημικά, πίνακες και βιβλία και σ’ αυτόν τον μυσταγωγικό χώρο μυείται η Κεραστώ στο μυστήριο που συντελείται από μια κλωστή περασμένη σε βελόνι.

Το ρούχο είναι ρόλος, φαντασία, μέρος της ύπαρξης, διαμορφώνει τη διάθεση, μαρτυρά τον χαρακτήρα, την καταγωγή, την εποχή, το ήθος.

Λίγα χρόνια αργότερα, η Κεραστώ, μαθήτρια σε μεγάλο ραφτάδικο της Ξάνθης, θέλοντας να εκδικηθεί όσους έκαναν κακό στη ράφτρα της, προκαλεί μεγάλη καταστροφή και, για να γλιτώσει την τιμωρία, αναγκάζεται να ξυρίσει το κεφάλι και να μεταμφιεστεί σε αγόρι. Κρύβεται σε μια σπηλιά και για να επιβιώσει γυρίζει τις γύρω πόλεις πουλώντας γιλεκάκια που ράβει τις νύχτες.

Εκεί στη σπηλιά, καταφεύγει πληγωμένος ο Μήτσος Γιαβάσογλου, ένας από τους πλουσιότερους καπνέμπορους. Και η ζωή της μικρής ράφτρας αναποδογυρίζει γιατί τον ερωτεύεται, αλλά δεν μπορεί να τον ελκύσει με γυναικεία τερτίπια, γιατί αυτός τη νομίζει για αγόρι.

Έτσι ξεκινά μια απίστευτη περιπέτεια. Οι περισσότεροι από τους ήρωες, μέσα στο μυθιστόρημα αυτό, κρατούν χοντρά βελόνια, μηχανορραφούν, τρυπώνουν μυστικά και προδοσίες, κάνουν ό,τι μπορούν για να ξηλώσουν τον έρωτα που πασχίζει να πλαγιάσει σε στρώμα από καπνόφυλλα, να ντυθεί στο μετάξι.

Ανάμεσά τους η Ποινιώ, το κορίτσι που πέρασε το ποτάμι ξυπόλυτη λαχταρώντας μεταξωτά πασούμια, όμως τα πλούτη τής πέσανε ασήκωτα.

Ο Στάμος Γιαβάσογλου, ο άρχοντας. Ο ποδόγυρος τον έραψε σφιχτά στο στρίφωμα, ο παράς που ασύστολα σκόρπιζε ήταν, ως φαίνεται, κάλπικος.

Ο Βλάσης Γιαβάσογλου, το αρχοντόπουλο. Κοσμοπολίτης, πολυταξιδεμένος, ζορίστηκε από αγάπη απαγορευμένη και τρόμαξε.

Η Ταρσώ, η αρχοντοπούλα. Τα ανθρωποφάγα άλογα που τιθάσεψε τη λιμπίστηκαν. Μα είχε πείσμα και περηφάνια πάνω στον κυλιόμενο θρόνο της.

Η αδίστακτη Κουνιώ που σαν βρήκε την όρνιθα που θα της έκανε τα χρυσά αυγά, αποφάσισε να τη μαδήσει αγνοώντας το τίμημα.

Και ο ματωμένος πόλεμος για τη λευτεριά της Θράκης, οι κομιτατζήδες που έκαιγαν και σκότωναν, οι αντάρτες που με πενιχρά μέσα πάλευαν για την πατρίδα τους.

 

Αργυρώ Μαργαρίτη

 

Ο χώρος που επέλεξε η συγγραφέας για να στήσει η όμορφη Κεραστώ το ραφτάδικο είναι πόλεις  Θράκης, η Ξάνθη, η Καβάλα, το Γενί Κιοϊ, η Γκιουμουλτζίνα, το Ντεντέαγατς, και εποχή η ταραγμένη περίοδος του 1900 -1913. Μπαίνουμε στα ραφτάδικα, στον μαγικό κόσμο όπου σπουδαίες μοδίστρες έντυναν τις Θράσσες με καλοδουλεμένα ρούχα. Βρισκόμαστε στα καπνοχώραφα και ζαλιζόμαστε από τον πανάκριβο και μοναδικό στον κόσμο μπασμά, τον καπνό της Θράκης. Ακούμε θρύλους και παραμύθια, γευόμαστε τοπικά εδέσματα άλλων καιρών, μπερδευόμαστε στα γλωσσικά ιδιώματα, λουζόμαστε στα ζεστά νερά και στους παγωμένους ντερέδες της Ροδόπης.

Ένα ταξίδι σε μια άλλη εποχή, με κάρα, άμαξες, το πολυτελές Όριαν Εξπρές, με συνεπιβάτες μια Θράσσα που φορά ασημένια δαχτυλήθρα  και τον αντάρτη καπνέμπορο που καταφέρνει να πολεμά με θεριά αλλά λαβώνεται από τις βελονιές αυτής της ατίθασης ράφτρας.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top