Η ώρα του λύκου
Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //
«4.48 ψύχωση», Sarah Kane , Μετάφραση: Νίκη Ταγκάλου, εκδ. 24 γράμματα
Η Sarah Kane, βασική εκπρόσωπος του «θεάτρου στα μούτρα», ή «in yer face theatre», στο κύκνειο άσμα της με τίτλο 4.48 ψύχωση, μάς παραδίδει ένα παγκόσμιο έργο, ένα έργο σταθμό στη σύγχρονη δραματουργία. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις 24 γράμματα (μετάφραση Νίκη Ταγκάλου).
Στις 4:48 τα ξημερώματα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, λαμβάνουν χώρα οι περισσότερες αυτοκτονίες. Η θεατρική φόρμα την οποία υπηρετεί η συγγραφέας δεν έχει ως σκοπό να ωραιοποιήσει τις καταστάσεις. Αντιθέτως, μέσω της ωμής, βρόμικης, ρεαλιστικής γραφής θέλει να παρασύρει τον θεατή σε μια δίνη σκέψεων και συναισθημάτων. Ομοιάζει κατά μια έννοια με τη γραφή των συγγραφέων της beat generation.
Η υπόθεση του έργου διαδραματίζεται στο δωμάτιο ενός ξενοδοχείο. Οι δύο πρωταγωνιστές, αταίριαστοι ―ένας μεσήλικας δημοσιογράφος και μια νεαρή κοπέλα―, προσπαθούν να μαζέψουν τα κομμάτια τους.
Μέσα από τους διαλόγους, με την ένταση που σφυροκοπάει την ψυχή του θεατή, και τον ιλιγγιώδη ρυθμό, η πρωταγωνίστρια αποζητά την αγάπη, βουτηγμένη μέχρι τον λαιμό στον βούρκο της κατάθλιψης.
Ο δημοσιογράφος προσπαθεί να σώσει την κατάσταση, θέλοντας να οδηγήσει τη νεαρή μακριά από τη σκέψη της αυτοκτονίας. Με φωνή λυγμική εκλιπαρεί για βοήθεια, γνωρίζοντας την ίδια στιγμή πως είναι ολότελα χαμένη. Όλα τα «πρέπει» αλέθονται στον μύλο της ταραγμένης προσωπικότητας.
«Να πετύχω στόχους και φιλοδοξίες, να ξεπεράσω εμπόδια και να φτάσω σε ένα υψηλό επίπεδο, να αυξήσω την αυτοπεποίθησή μου με την επιτυχή εξάσκηση του ταλέντου μου, να ξεπεράσω τις αντιστάσεις, να ελέγχω και να επηρεάζω τους άλλους, να υπερασπίζομαι τον εαυτό μου, να υπερασπίζομαι την ψυχολογική μου κατάσταση, να υπερασπίζομαι το εγώ μου, να κερδίζω την προσοχή, να με βλέπουν και να με ακούν, να εξάπτω, να καταπλήσσω, να συναρπάζω, να σοκάρω, να προκαλώ το ενδιαφέρον, να διασκεδάζω ή να ξελογιάζω τους άλλους, να είμαι ελεύθερη από κοινωνικές απαγορεύσεις, να αντιστέκομαι στην πίεση και το σφίξιμο, να είμαι ανεξάρτητη και να ενεργώ βάσει επιθυμίας, να αψηφώ τη συνήθεια, να αποφεύγω τον πόνο, να αποφεύγω τη ντροπή, να σβήσω την ταπείνωση του παρελθόντος αρχίζοντας πάλι από την αρχή, να διατηρήσω τον αυτοσεβασμό μου, να περιορίσω τον φόβο μου, να ξεπεράσω την αδυναμία μου, να ανήκω, να είμαι αποδεκτή, να συνδεθώ ευχάριστα με κάποιον, να συνομιλώ φιλικά, να διηγούμαι ιστορίες, να ανταλλάσσω συναισθήματα, ιδέες, μυστικά, να επικοινωνώ, να συζητώ, να γελώ, να κάνω αστεία, να κερδίζω τη στοργή αυτού που επιθυμώ, να προσκολλούμαι και να παραμένω πιστή στον άλλον, να απολαμβάνω αισθησιακές εμπειρίες με άλλους, να τρέφω, βοηθώ, προστατεύω, ανακουφίζω, παρηγορώ, υποστηρίζω, περιθάλπω ή γιατρεύω, να τρέφομαι, βοηθούμαι, προστατεύομαι, ανακουφίζομαι, παρηγορούμαι, υποστηρίζομαι, περιθάλπομαι ή γιατρεύομαι, να αποκτήσω μια αμοιβαία ευχαρίστηση, διαρκή συνεργάσιμη ανταποδοτική σχέση με τους Άλλους, να με συγχωρούν, να με αγαπούν, να είμαι ελεύθερη».
Μέσα σ’ αυτές τις λέξεις της πρωταγωνίστριας συγκεντρώνεται η λογική της σύγχρονης, αστικού και δυτικού τύπου κοινωνίας. Πρέπει να ακολουθήσεις τη λογική για να τα καταφέρεις, αλλιώς είσαι απόβλητος. Κι ως απόβλητος, μη ανεκτός, μη συμμορφούμενος με τους κανόνες είναι ευκολότερο να οδηγηθείς στην τρέλα, κι αν όχι στην τρέλα, στην κατάθλιψη.
Το κείμενο ωμό, σαν γροθιά στο στομάχι, βρίθει βαθύτερων υπαρξιακών νοημάτων. Είναι απαραίτητη η δεύτερη και τρίτη ανάγνωσή του.
Στα συν του ―έτσι κι αλλιώς εξαιρετικού― κειμένου η ουσιώδης μετάφραση της Νίκης Ταγκάλου. Τόσο όσο ώστε να αποδώσει τη δύναμη της γραφής της συγγραφέως. Λιτή, δωρική, με προσεγμένη επιλογή των λέξεων ακολουθώντας το άτυπο ρητό «η ομορφιά κρύβεται στην απλότητα».
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ο Γιάννης Θηβαίος στο εργαστήρι του μεταφραστή
Αλφρέντ Ζαρρύ «Ο βασιλιάς Υμπύ», εκδ. Δωδώνη Ο Αλφρέντ Ζαρρύ (1873-1907) μαζί με τους συμμαθητές του στο Λύκειο, έγραψαν κάποια επεισόδια σατιρίζοντας τον καθηγητή τους της φυσικής. Το 1896 με βάση αυτά τα κείμενα έγραψε
Περισσότερα -
Ποίημα: “Δειπνούν με τις φλόγες”
Του Δημήτρη Χατζηκωνσταντίνου // * Δειπνούν με τις φλόγες (στον Α.Χ.) Δειπνούν με τις φλόγες οι νέοι πάθος φωτιά αποζητούν στα σκουπίδια. Κοιμούνται με φλόγες πεθαίνουν ασφυκτικά όπως ζουν τις τελευταίες δεκάξι ανέραστες ώρες.
Περισσότερα -
Διήγημα: “Το πασάγιο της οδού Αθηνών”
Γράφει ο Πολύβιος Ν. Πρόδρομος // Το πασάγιο της οδού Αθηνών Το σπιτάκι, με δύο δωμάτια, μια κουζίνα κι ένα μικρό μπάνιο, του φύλακα του πασάγιου παράλληλα στην οδό Αθηνών στέκει ακόμα ορθό. Εκεί
Περισσότερα -
Έξι ποιήματα “άτιτλα.. όπως δεν έχει τίτλο μια ανατολή…”
Του Στρατή Παρέλη // * άτιτλα.. όπως δεν έχει τίτλο μια ανατολή.. Ωραία γαλήνη επιτύχαμε! Σαν να μας ήθελε η Τύχη και ψηλά πετάξανε οι μελαγχολίες. Τις ακούς που βογκάνε στον συννεφιασμένο ουρανό. Εμείς δουλέψαμε
Περισσότερα -
Δέκα ποιήματα
Του Χρήστου Ντικμπασάνη // ΠΡΟΣΩΠΕΙΑ ΕΠΙ ΣΚΗΝΗΣ Χρώμα υποταγής έχουν τα μάτια σου Μάσκα συμβιβασμών το πρόσωπό σου Φοράς της δειλίας το ένδυμα Χρησιμοποιείς προσωπεία στη μεγάλη βόλτα σου στον κόσμο Στις παραστάσεις της ζωής σου
Περισσότερα -
Κριτική: “Ανοίγοντας τα κλειστά παραθυρόφυλλα της Μαρίας Τζίκα”
Του Ανδρέα Καρακόκκινου // Μαρία Τζίκα «Ελαττωματικό χώμα», Εκδόσεις Κεντρί, 2015 Διαβάζοντας την πρώτη ποιητική συλλογή της Μαρίας Τζίκα «Ελαττωματικό χώμα» αυτό που κατ’ αρχάς σε εντυπωσιάζει είναι η δύναμη των λέξεων της. «Κάθε λέξη κι από
Περισσότερα -
Ελένη ή Χατισέ, το πρόβλημα της ταυτότητας στην σύγχρονη κυπριακή λογοτεχνία
Γράφει η Χρύσα Φάντη // “Η Αϊσέ πάει διακοπές” Κωνσταντία Σωτηρίου, Εκδ. Πατάκη 2015, σελ. 104 «Η αναζήτηση της δικής μου λέξης είναι στην πραγματικότητα η αναζήτηση μιας λέξης που δεν είναι δική μου, που είναι κάτι περισσότερο
Περισσότερα
