Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Τα τέσσερα στοιχεία της φύσης σε διηγήματα
04/01/2022, 7:48 μμ

Τα τέσσερα στοιχεία της φύσης σε διηγήματα

Γράφει η Λεύκη Σαραντινού //

 

Κώστας Αρκουδέας, «Η νόσος της αδράνειας», εκδ. Καστανιώτη

 

Ένα απάνθισμα διηγημάτων του Κώστα Αρκουδέα γραμμένα από το 1981 μέχρι και το 2020 αποτελεί το βιβλίο με τίτλο “Η νόσος της αδράνειας”.

Τα διηγήματα παρατίθενται με σειρά από το πιο πρόσφατο ως το πιο παλαιά γραμμένο, με το πρώτο να δανείζει τον τίτλο του και στο ίδιο το βιβλίο. Η νόσος της αδράνειας έχει μία αναφορά στη σημερινή πανδημία, ένα θέμα στο οποίο ο συγγραφέας επανέρχεται, όμως, μονάχα στον επίλογο του βιβλίου του. Τα υπόλοιπα διηγήματα, όλα πολύ διαφορετικά μεταξύ τους, άπτονται διαφόρων θεμάτων τα οποία κυμαίνονται από πιο εκτενή διηγήματα που εκτυλίσσονται σε άλλους τόπους με σαφή υπόθεση, μέχρι πιο σύντομα τα οποία ρίχνουν το βάρος στην απόδοση συναισθημάτων. Κάποια είναι αφιερωμένα σε γνωστά ή συγγενικά πρόσωπα του συγγραφέα.

Αξιοπρόσεκτος είναι ο χωρισμός των διηγημάτων, διατηρώντας, όπως είπαμε, την ανάποδη χρονολογική σειρά σε τέσσερις ομάδες που δανείζονται τα ονόματά τους από τα τέσσερα στοιχεία της φύσης: Νερό, Φωτιά, Γη και Αέρας, με τα δύο τελευταία στοιχεία-κεφάλαια να εμπεριέχουν περισσότερα διηγήματα από τα δύο πρώτα.

Τα διηγήματα του Νερού χρονολογούνται από το 2020-2011 και είναι τα πιο συναισθηματικά του βιβλίου, με ποικίλες προεκτάσεις. Εδώ κυριαρχεί ο έρωτας ως θέμα και διατηρείται η αίσθηση της αέναης κίνησης του νερού. Θέση έχει εδώ επίσης ένα καθαρά ερωτικό διήγημα εν μέσω πανδημίας, αλλά και ένας άνθρωπος που αγαπούσε πολύ. Το επόμενο διήγημα διαδραματίζεται στην πιο υγρή πόλη του κόσμου, τη Βενετία, μετά από μία μικρή διηγηματική παρένθεση ενός σύντομου διηγήματος που αφορά τις φάλαινες. Το τελευταίο αποτελεί την έκπληξη του εν λόγω κεφαλαίου, καθώς αποτελεί μία ιστορική αναδρομή σε όλη της Ιστορία της χώρας μας, εν είδει ιστορικού αφηγήματος. Ο Αρκουδέας, μέσω αυτής της αναδρομής, επιχειρεί να δώσει την απάντηση στο ερώτημα πως οι Έλληνες κατέληξαν να γίνουν ένας ξενοφοβικός λαός-με τη βοήθεια της Χρυσής Αυγής φυσικά σήμερα, στης οποίας την δράση υπάρχουν αναφορές στο διήγημα.

Τα διηγήματα της Φωτιάς γράφτηκαν την περίοδο 2010-2001. Εδώ η φαντασία του συγγραφέα οργιάζει ευχάριστα και περιπλανιέται σε πρωτότυπους ατραπούς με ιδιαίτερα και πιο σύνθετα νοήματα. Η κλοπή του Μπιγκ Μπεν είναι το πρώτο από τα διηγήματα της φωτιάς, το οποίο μας αφηγείται ακριβώς αυτό που περιγράφει ο τίτλος του: τι θα συνέβαινε αν πράγματι ένα ωραίο πρωί έλειπαν τα ρολόγια από το Μπιγκ Μπεν. Οι σκέψεις για τα παιδιά και τον γονεϊκό ρόλο που ακολουθούν στο επόμενο, συγκινητικό κάπως, διήγημα, αναμφισβήτητα μας προσγειώνουν κάπως. Το ρίγος μας προσφέρει εικόνες από τη ζωή ενός μοναχού στην Ιταλία. Στο διήγημα Ο τρίτος πελάτης η φαντασία απογειώνεται και πάλι σε αυτό που νομίζω ότι αποτελεί ένα από τα πιο ιδιαίτερα και πρωτότυπα διηγήματα του βιβλίου. Όσο για το επόμενο, το οποίο αποτελεί μία ερωτική επιστολή στην ιδανική γυναίκα, είναι τόσο ρεαλιστικό όσο υπάρχει και η ιδανική, και συγχρόνως τέλεια, γυναίκα γύρω μας.

 

Κώστας Αρκουδέας

 

Η ενότητα της Γης περιέχει διηγήματα πιο απλά και καθημερινά, πιο γήινα θα λέγαμε, σταχυολογημένα από το 2000 ως το 1991 . Εδώ υπάρχει μία πρωτοπρόσωπη αφήγηση και η βιογραφία μίας ηθοποιού. Ο Πρώσος αξιωματικός κάνει την έκπληξη και αποκαλύπτει τη γυναικεία του ταυτότητα και στο επόμενο διήγημα ο συγγραφέας μας αποκαλύπτει ποια είναι η λεπτομέρεια που μας κρατάει στη ζωή. Το επόμενο περιέχει μια επιλεκτική βιογραφία και μια φιλοσοφημένη στάση ζωής. Τελικά, πάντως, αυτό που μένει θα είναι οι αναμνήσεις από τα παιδικά μας χρόνια, όπως και τα παιδικά καμώματα στην ύπαιθρο σε παλιές εποχές.

Στην ενότητα Αέρας περιλαμβάνονται τα παλαιότερα διηγήματα, ήτοι από το 1990 μέχρι και το 1981. Σε πολλά από αυτά είναι έντονο το παραμυθιακό, φαντασιακό, αλλά και εξωτικό στοιχείο. Σαν λόγια του αέρα, τα διηγήματα αυτά αποτελούν κάπως πιο άυλες και άπιαστες δημιουργίες. Το πρώτο είναι πραγματικά σαν παραμύθι, το δεύτερο μας αφηγείται μία ιδιότυπη τηλεφωνική συνομιλία και το τρίτο μας ταξιδεύει σε τόπους εξωτικούς. Το ύφος του Οδυσσέα μας μιλά για μία κάμπια που μεταμορφώθηκε σε… συγγραφέα και το επόμενο και πάλι για ταξίδια θαλασσινά. Ακολουθεί το μυστήριο μίας βάφτισης, ένας αθλητικός αγώνας και μία διαδήλωση. Το επόμενο έχει στυλ θεατρικού έργου. Ακολούθως αποτυπώνεται η αίσθηση της Νέας Υόρκης και η αίσθηση ενός καλοκαιρινού πάρτι.

Ιστορίες που μιλούν για όλα, ιστορίες ανθρώπων οι οποίοι πάνω διαβιούν σε συνθήκες πραγματικές ή φανταστικές, ιστορίες συναισθηματικές που μας ταξιδεύουν στον χρόνο και πέρα από αυτόν. Εν ολίγοις όλη η μαγεία της γραφής και η δουλεμένη γραφή τριάντα χρόνων συμπυκνωμένη σε 33 διηγήματα-αν προσθέσουμε και το επιλογικό διήγημα σε αυτά.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top