Fractal

H ιστορία γράφεται με μια κιμωλία

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Δημήτρης Κωστόπουλος «Η κιμωλία», εκδ. Αλεξάνδρεια

 

Ο Δημήτρης Κωστόπουλος δεν είναι πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας. Το αντίθετο. Είναι όμως η πρώτη φορά που καταπιάστηκε με τη συγγραφή ενός μυθιστορήματος. ‘’Η κιμωλία’’ που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια φέρνει στην πρωμετωπίδα της τον αυτοπροσδιορισμό του μελοδράματος αλλά ανεξάρτητα της κατηγοριοποίησης του βιβλίου που είναι κάτι απολύτως σχετικό αποτελεί μια πολύ ευχάριστη έκδοση. Ένα βιβλίο που λειτουργεί σε πολλά επίπεδα. Από τις προηγούμενες δουλειές του Δ. Κωστόπουλου είχα διαβάσει την πιο πρόσφατη. Μια συλλογή αθλητικών διηγημάτων που είχε κυκλοφορήσει προ εξαετίας και με είχε ενθουσιάσει. Σε εκείνη την περίπτωση όμως ενδεχόμενα στην αναγνωστική υποκειμενικότητα μου είχε λειτουργήσει το γνώριμο πεδίο και έδαφος που κινήθηκε η θεματογραφία. Αυτή τη φορά ο Κωστόπουλος καταπιάνεται με κάτι εντελώς διαφορετικό συνδυάζοντας με εξαιρετικό τρόπο την ιστορία, τη γεωγραφία, τις τέχνες, τη λογοτεχνία και όλα αυτά με επίκεντρο το μικρό νησί της Λέρου. Η κοφτή και γεμάτη ένταση γραφή του Κωστόπουλου που σε πολλά σημεία θυμίζει ένα δυναμικό δημοσιογραφικό κείμενο προσθέτει –παρά αφαιρεί- στη ροή του βιβλίου και στην αναγνωστική ικανοποίηση. Η δράση του βιβλίου αφορά τη Λέρο που λειτουργεί ως ο πίνακας που πάνω κάποιος γράφει, σβήνει και ξαναγράφει τις ιστορίες διαφόρων ανθρώπων και κατ’ επέκταση του ίδιου του τόπου. Αρκετές φορές πάντως η δράση μεταφέρεται αναγκαστικά και σε κάποιες άλλες περιοχές (Κωνσταντινούπολη, Σικελία, Αίγυπτος) αλλά το επίκεντρο της πραγματικότητας παραμένει το νοτιοανατολικό άκρο του Αιγαίου και η Λέρος.

Ενδεχόμενα αυτό το ‘’υβριδικό’’ βιβλίο μπορούσε να είναι και ένα άριστο αστυνομικό μυθιστόρημα αφού απαρχή όλων είναι ένα έγκλημα που έγινε στο νησί την εποχή που αυτό βρισκόταν υπό Ιταλική κατοχή. Κάπως έτσι στην άναρχη ροή της ιστορίας που καλύπτει χρονικά ένα πολύ μεγάλο φάσμα (από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα μέχρι τις μέρες της σύγχρονης οικονομικής κρίσης) εμφανίζονται για λίγο ή για περισσότερα πολλά πρόσωπα που παίζουν ρόλο όχι μόνο στην κεντρική ιστορία αλλά και στην ιστορία του νησιού. Ενδεχόμενα αυτή η χειμαρρώδης αφήγηση που πολλές φορές καταργεί χρονικά όρια και εμπλέκει πολλά πρόσωπα να κουράσουν τον αναγνώστη αλλά εξυπηρετούν άρτια την αφήγηση. Παρότι φαινομενικά η βάση της ιστορίας είναι η δολοφονία ενός Ιταλού υπολοχαγού από ένα ντόπιο που θα εκτελεστεί σχεδόν αμέσως από τους καραμπινιέρους και τα άδηλα –μέχρι τις τελευταίες σελίδες- κίνητρα του δράστη δύσκολα μπορεί κάποιος να περιορίσει την Κιμωλία στα στενά όρια ενός αστυνομικού μυθιστορήματος. Σημαντικές ιστορικές στιγμές όχι μόνο της Λάρου αλλά και όλης της χώρας από τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και τον εμφύλιο μέχρι τη δικτατορία αλλά και την πρόσφατη εισροή προσφύγων στο νησί μετατρέπουν το βιβλίο σε μια πολυεπίπεδη διαδικασία και εξιστόρηση.

 

Δημήτρης Κωστόπουλος

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top