Fractal

Μία εξαιρετικά πολύτιμη έκδοση

Γράφει ο Απόστολος Σπυράκης //

 

 

 

“Η Ιστορία έχει πρόσωπο” (Συλλογικός τόμος) Μορφές του 1821 στην Ελλάδα του Όθωνα από τον Βέλγο διπλωμάτη Benjamin Mary, Έκδοση του Ιδρύματος Σύλβιας Ιωάννου με την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος.

 

Από τις 3 Νοεμβρίου 1843 μέχρι τις 18 Μαρτίου του 1844 συνήλθε η Τρίτη Εθνοσυνέλευση των Ελλήνων στον κήπο ενός επιβλητικού σπιτιού για να ψηφίσει ένα σύνταγμα που θα περιόριζε τις εξουσίες του Όθωνα, οι πληρεξούσιοι προέρχονταν από πολλά μέρη της Ελλάδας, από αυτά που είχαν απελευθερωθεί αλλά κι από αυτά που παρέμεναν αλύτρωτα, από την Ήπειρο τα νησιά, τη Θράκη, την Κύπρο, υπήρχαν εκεί διάσημοι εκπρόσωποι της εκκλησίας όπως ο περίφημος Κωνσταντίνος Οικονόμου εξ Οικονόμων, λόγιοι όπως ο Ιάκωβος Ρίζος Νερουλός, πολιτικοί όπως ο Ανδρέας Μεταξάς, δημοσιογράφοι όπως ο Ιωάννης Φιλήμων, εκπρόσωποι του ισχυρού εμπορικού ναυτικού όπως ο παράξενος Λάζαρος Κουντουριώτης, οπλαρχηγοί όπως ο Μακρυγιάννης αλλά και ο Χασάν Μπέης, ο τελευταίος εκπρόσωπος της Υψηλής Πύλης στην Εύβοια. Αυτό το εκπληκτικό μωσαϊκό που περιλάμβανε εκτός από διακεκριμένες προσωπικότητες της εποχής και απλούς ανθρώπους, ναυτικούς απ’ τη Σκόπελο και ψαράδες από τη Μάνη, απαθανατίστηκε χάρη στα θαυμάσια σχέδια ενός  Βέλγου φιλέλληνα, διπλωμάτη και ερασιτέχνη ζωγράφου που έτυχε να παρακολουθεί τις συνεδριάσεις της εθνοσυνέλευσης και κατάφερε να αναπαραστήσει με μεγάλη επιτυχία τις φυσιογνωμίες όσων συμμετείχαν. Τα σχέδια του Benjamin Mary έπρεπε να φτιαχτούν πολύ γρήγορα για να κρατήσουν τη φυσιογνωμία και την ψυχολογία των μελών της εθνοσυνέλευσης, μερικά από αυτά δεν είναι τελειωμένα, άλλα έχουν πάνω τους κάποιο χρώμα απλό κι αποτελούν σπουδαίο ιστορικό ντοκουμέντο καθώς εκείνη την εποχή δεν υπήρχε η τέχνη της φωτογραφίας και οι εικόνες αυτές είναι το μόνο στοιχείο που έχουμε για το πως έμοιαζαν οι θρυλικές προσωπικότητες της επανάστασης αλλά και οι άνθρωποι που πρωταγωνίστησαν στη μεγάλη εθνική εξέγερση που είχε ξεσπάσει πριν είκοσι χρόνια.

Ο Benjamin Mary είχε βρεθεί στη Ελλάδα ως αντιπρόσωπος του βέλγου βασιλιά Λεοπόλδου του A’ και επειδή οι διαπραγματεύσεις για την σύναψη εμπορικής συνθήκης καθυστερούσαν, ταξίδεψε σε πολλά μέρη της Ελλάδας αγάπησε αυτόν τα τόπο, αποθανάτισε πολλά τοπία, μας άφησε αυτήν την ιστορική συλλογή σχεδίων, και πέθανε αναζητώντας θεραπεία σε κάποια τοποθεσία των Πυρηναίων έχοντας στο μυαλό του πάντα την Αθήνα. Το κυπριακό Ίδρυμα Σύλβιας Ιωάννου αγόρασε τη σπάνια συλλογή τούτων των σχεδίων σε δημοπρασία, που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο το 2016, για να τιμήσει τους τέσσερις Κύπριους αντιπροσώπους που συμμετείχαν στην Εθνοσυνέλευση και μαζί με την Ιστορική και Εθνολογική Εταιρία παρουσιάζουν στο κοινό αυτό το εντυπωσιακό λεύκωμα το οποίο εκτός από τις σπάνιες απεικονίσεις γνωστών και αγνώστων προσώπων που πρωταγωνιστούσαν εκείνη την εποχή περιέχει και στοιχεία βιογραφικά ανθρώπων για τους οποίους ελάχιστα ήταν γνωστά. Η ταυτοποίηση των προσώπων που απεικονίζονται στη συλλογή ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι της έκδοσης, χρειάστηκε επίπονη παρατήρηση στα όρια της εγκληματολογικής έρευνας αλλά και χρονοβόρα αναζήτηση σε μια σειρά από αρχεία και βιβλιοθήκες για να ταυτιστούν με τα σχέδια και στη συνέχεια να συλλεχτούν όλες οι δυνατές  λεπτομέρειες του βίου τους.

Το λεύκωμα τούτο είναι αναμφισβήτητα μια από τις καλύτερες εκδόσεις που έγιναν στα πλαίσια των εορτασμών για τα διακόσια χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση και όπως λέει η Χαρίκλεια Δημακοπούλου, που είχε τη γενική εποπτεία της έκδοσης, «το βιβλίο εικονογραφεί την καθολικότητα του Αγώνος και την έντονη πολιτικοποίηση των Ελλήνων μόλις είκοσι χρόνια μετά το 1821, πολιτικοποίηση που έφτανε και στο πάθος, και που δεν κατόρθωσε να κάμψει η αναστολή εργασιών του κοινοβουλευτισμού επί Καποδίστρια και επί της πρώτης δεκαετίας της βασιλείας του Όθωνος».

Είναι διαθέσιμη και η αγγλική έκδοση, σε μετάφραση από τον Geoffrey Cox.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top