Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Με πολυεπίπεδο χωροχρόνο
18/05/2021, 8:22 μμ

Με πολυεπίπεδο χωροχρόνο

Γράφει η Γεωργία Μακρογιώργου // *

 

Κατερίνα Καζολέα «Η γυναίκα που δεν γνωρίζω», εκδ. Μανδραγόρας 2021

 

«Η γυναίκα που δεν γνωρίζω», το βιβλίο της Κατερίνας Καζολέα (εκδ. Μανδραγόρας 2021) περιέχει τριάντα διηγήματα που το καθένα αντιστοιχεί σε μία ιστορία γεμάτη αλληγορίες, στοιχεία παραμυθένια, μυθιστορηματικούς ήρωες. Οι αναγνώστες δεν έχουν παρά να αφεθούν στον αφηγηματικό κόσμο του κάθε αφηγήματος, να ταυτιστούν, να συμπάσχουν, να προβληματιστούν και στο τέλος να μείνουν με γεύσεις, χρώματα και σκέψεις που θα τους συνοδεύσουν για καιρό.

Ο χωροχρόνος είναι πολυεπίπεδος, με το φαντασιακό να αγγίζει το πραγματικό και αντίστροφα. Οπουδήποτε κι αν μας μεταφέρει η συγγραφέας, σημασία έχουν οι λεπτομέρειες που μας εισάγουν σε μιαν ατμόσφαιρα μαγικού ρεαλισμού. Με γνώμονες τη φαντασία και το μυστήριο, με τις αισθήσεις ενεργοποιημένες στο έπακρο, θα εστιάσουμε σε μια σπίθα που κολυμπάει μέσα σε μάτια σαν φυλακισμένο ψάρι και θα αντιληφθούμε τον μυθοπλαστικό κόσμο μέσα από την οπτική της ωραίας Ελένης της Τροίας, ή του Γκρέγκορ Σάμσα της «μεταμόρφωσης» του Κάφκα.

Τα αφηγήματα συνομιλούν με ήρωες του θεάτρου και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, οι οποίοι ζωντανεύουν, αλλάζουν ρόλους και πλοκή, ανατρέπουν γεγονότα, εκφράζουν προβληματισμούς για νέες συνθήκες που αν ίσχυαν, θα μπορούσαν να αλλάξουν πορείες της ιστορίας και της ζωής. Ο ψυχισμός των ηρώων, περιγράφεται με αδρές γραμμές και έντονα χρώματα σε πλαίσιο διαλόγου με έργα του Σαίξπηρ, του Τσέχωφ, του Ύψεν. Πολλές φορές οι περιγραφές θυμίζουν περιβάλλον Καφκικό, ή ονειρικά τοπία της Ζυράννας Ζατέλη.

Η Κατερίνα Καζολέα θέτει φιλοσοφικά ζητήματα και προβάλλει υπαρξιακές αγωνίες. Μιλάει για την ανθρώπινη κατάσταση μέσα στον χρόνο αφήνοντάς μας γεύση αμύγδαλου στο στόμα ή κάνοντάς μας να κολλήσουμε τη ματιά σε ένα προσωπικό ρολόι μάρκας «vertigo» που μετράει τις μέρες και τις νύχτες του καθενός μας. Ο λόγος της σαν γαϊτανάκι πλέκει βασικά δίπολα της ύπαρξης σε διάφορες αποχρώσεις του καλού και του κακού, του άσπρου και του μαύρου. Μας υπογραμμίζει ότι το καλό δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το βάσανο, όπως το χταπόδι που πρέπει να χτυπηθεί στα βράχια. Και μας τονίζει το νόημα της αγάπης περιγράφοντας δέντρα που ξεριζώνονται για ν’ ακολουθήσουν αυτόν που αγάπησαν.

Ενώ η αιματοβαμμένη ανθρώπινη ιστορία προβάλλει στο φόντο, ταυτόχρονα, σε ένα σημείο λάμπει σαν μικρό αστέρι το όραμα για έναν ιδανικό κόσμο συνύπαρξης όπου οι ψυχές επικοινωνούν χωρίς λέξεις, εκπέμπουν δονήσεις ευχαρίστησης, μεταφέρονται στη διπλανή ψυχή,  μη γνωρίζοντας την άρνηση και την απόρριψη.

Μέσα στο λογοτεχνικό της σύμπαν, η Κατερίνα Καζολέα, ανάμεσα σε μυθοπλαστικές ιστορίες, μας παραθέτει και ιστορίες μνήμης παιδικής ηλικίας της γυναίκας που δεν γνωρίζει, ψάχνοντας στοιχεία που τη σημάδεψαν. Σαν μικρά καρέ σε ένα συνολικό φιλμ, θα δούμε ένα κορίτσι που κουβαλάει έντονες εικόνες από την εξέγερση του πολυτεχνείου, μουσικές μνήμες του πατέρα και συνειδητοποιήσεις μέσα από γκρεμίσματα και τραύματα.

 

Κατερίνα Καζολέα

 

Επιπλέον, διάσπαρτα μέσα στο βιβλίο είναι και τα διηγήματα που περιγράφουν την τωρινή πραγματικότητα μιας ώριμης ηρωίδας που συνεχίζει να εξερευνάει τα σκοτάδια της, που αναμοχλεύει την ανθρώπινη ψυχή μέσα στον ιστορικό χρόνο και ανακαλύπτει συνεχώς νέα δεδομένα. Σ’ αυτά τα διηγήματα η ηρωίδα προσπαθεί να κρατήσει μια παιδική αφέλεια και προτιμάει να ξαφνιάζεται μέσα από τη διάψευση, παρά να πιάνεται στην παγίδα των προσδοκιών και των επιβεβαιώσεων. Οι ανθρώπινες σχέσεις εξετάζονται μέσα από μεγεθυντικό φακό και αποκαλύπτουν την παραμικρή λεπτομέρεια. Σε αυτό το πλαίσιο, κορυφαίο είναι το διήγημα με τίτλο «Μαδαγασκάρη» όπου παρατίθενται οι σκέψεις ενός ώριμου ζευγαριού για τη σχέση τους με αφορμή μια κάρτα ανθοπωλείου.

Ο λόγος των αφηγημάτων συνοπτικός, ακριβής, ελλειπτικός, αλληγορικός, είναι τόσο συμπυκνωμένος που σε πολλά σημεία θυμίζει πεζοποίημα.

Συνολικά, η Κατερίνα Καζολέα μοιάζει να πορεύεται κρατώντας ένα μαγικό μπλοκάκι όπου σχεδιάζει τα αφηγήματά της. Στη διαδρομή, την στοιχειώνουν οι χαρακτήρες που πλάθει και είναι φορτωμένοι με ερωτηματικά, τύψεις, αδιέξοδα. Οι συνθήκες είναι αντίξοες, μα αυτή προχωράει μέσα στην ομίχλη με γνώμονα ένα όραμα αρμονικής συνύπαρξης. Με το μυαλό της να φλέγεται, προσφέρει αφορμές πυροδότησης φαντασίας και σκέψης, αγγίζοντας ευαίσθητες χορδές. Προς το τέλος του βιβλίου, αναφέρει ότι το αυτοκίνητό της παίρνει σχήμα τεράστιου βιβλίου με σκληρό εξώφυλλο και θέλει να τρυπώσει μέσα. Αξίζει να την ακολουθήσουμε.

 

 

 

 

* H Γεωργία Μακρογιώργου ζει στη Θεσσαλονίκη. Βιβλία της: “Τύχη στα τείχη”, εκδ. Γραβριηλίδης, 2017 (Μυθιστόρημα), “Το φως όταν μεταφυτεύεται”, εκδ. Βακχικόν, 2019 (ποίηση), “Πικραλίδες”, εκδ. Παράξενες μέρες, 2020 (πεζογράφημα).

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top