Fractal

Πεθαίνεις πιο εύκολα άμα είσαι ξεγραμμένος;

Γράφει ο Κώστας Τραχανάς //

 

Φαίδων Κυριακού: «Η γκιλοτίνα του Ναυπλίου», Εκδόσεις Κέδρος 2020 σελ. 475

 

Οι εκτελέσεις γίνονται κατά κανόνα με το πρώτο φως της αυγής…

Μια ψηλή ξύλινη κατασκευή με μια μεγάλη λοξή λεπίδα.

Μεταλλική λεπίδα.

Βαριά.

Υψωμένη κι έτοιμη να πέσει.

Η γκιλοτίνα του Ναυπλίου στήθηκε και περιμένει. Φριχτή, ολόκληρη ποτισμένη στο αίμα…

Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται από την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 1872 έως Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 1872 ,στις φυλακές Παλαμηδίου του Ναυπλίου.

Ένα ταξίδι πέντε μέρες δίπλα στον θάνατο…

Ένα ταξίδι, μια ιστορία, ένας μελλοθάνατος, που σαν τον σολομό, λίγο πριν το τέλος, είχε γυρίσει στον τόπο που γεννήθηκε.

Γεννήθηκε στη Μήλο αλλά από δεκαέξι χρονών έζησε στο Παρίσι. Ο πατέρας του ήταν Γάλλος και η μητέρα του Ελληνίδα. Για την Ελλάδα γύρισε, έφυγε από το Παρίσι, για να δει την Ελλάδα ξανά. Και βρέθηκε φυλακισμένος. Δεν εκτελέστηκε την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 1872, γιατί σκοτώθηκαν οι δήμιοι που ερχόταν από το Μπούρτζι και έπρεπε τώρα να βρουν νέους δήμιους.

Από τους εξήντα φυλακισμένος, μόνο ένας ήταν καταδικασμένος σε θάνατο, ο Πάρις Πρεβώ, με φράγκικα ρούχα, ραμμένα στο Παρίσι. Ένας εξηνταεπτάχρονος καταδικασμένος για εσχάτη προδοσία.

Τον καημό ενός μελλοθάνατου μόνο ένας μελλοθάνατος μπορεί να τον καταλάβει. Σε λίγο φέρνουν στο ίδιο κελί και άλλον ένα μελλοθάνατο, τον Λιανό ή Αναστάσιο Ρίζο. Ο Λιανός καταδικάστηκε σε θάνατο, γιατί είχε κάνει φόνο.

Δύο θανατοποινίτες περιμένουν την εκτέλεσή τους. Αφού μοιράστηκαν το ίδιο κελί γνωριστήκανε καλύτερα. Ο καθένας αρχίζει και διηγείται την  ιστορία του. Σε εκείνον τον προθάλαμο του θανάτου, που δεν ξέρανε πότε θα εκτελεστούνε, αποφάσισε ο καθένας να πιάσει το κουβάρι της ζωής του που τόσους λόγους είχαν να μην αγγίξουν.

Ο πενηνταοχτάχρονος Λιανός καταγόταν από την Ελάτη της Χίου και μετά την καταστροφή της Χίου, από τους Τούρκους, παιδάκι επτάχρονο πουλήθηκε στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Μπόρεσε να ξεφύγει και γύρισε στην ελεύθερη Ελλάδα. Πολέμησε για την απελευθέρωση της Ελλάδας με τον καπετάνιο Καρακώστα. Μετά   έγινε μέλος σε συμμορίες της Πεντέλης, μαζί με άλλους αρματολούς και κλέφτες, που πολέμησαν για την πατρίδα, αλλά εν καιρώ ειρήνης πεινούσαν, έγινε μέλος της ληστρικής συμμορίας με αρχηγό  τον παλιό καπετάνιο Γούρμο και μέλος άλλων συμμοριών.

Ο Πάρις Πρεβώ γεννήθηκε στο χωριό Κλήμα της Μήλου και έμεινε από μικρός ορφανός. Όμως τα λίγα χρόνια που γνώρισε τον πατέρα του Ρεμί Πρεβώ, ένα πλούσιο Γάλλο περιηγητή, έμαθε καλά τα Γαλλικά και αγάπησε την πατρίδα του πατέρα του. Δούλεψε δύο χρόνια ψαράς με τον θείο του και κάθε μέρα από τα δέκα του χρόνια, ήθελε να φύγει και να δει τόπους εξωτικούς και να γνωρίσει και την Γαλλία. Ώσπου μια μέρα τον κάλεσε εσπευσμένα, ο θείος του ο Θόδωρος, διότι κάτι φράγκοι είχαν βρει στο χωράφι του κάτι μάρμαρα. Και τον ήθελε να συνεννοηθεί Γαλλικά με αυτούς, που κάνανε ανασκαφές. Ο Πάρις μίλησε με τον επικεφαλής των ανασκαφών, τον αξιωματικό Ολιβιέ Βουτιέ και αυτός του εξήγησε ότι θα έπαιρνε το άγαλμα και θα έδινε στον θείο του μια αμοιβή περίπου χίλια γρόσια επειδή το άγαλμα βρέθηκε στο χωράφι του. Τα μάρμαρα που βρήκαν αποτελούσαν  ένα τεράστιο γυναικείο άγαλμα σε κομμάτια, μια γυμνόστηθη γυναίκα με ένα κομμάτι υφάσματος ριγμένο στη μέση της αλλά τα χέρια της δεν βρέθηκαν πουθενά. Ήταν η Αφροδίτη της Μήλου!!

Επειδή ο Πάρις έκλεισε την συμφωνία του θείου του Θόδωρου και του Γάλλου Βουτιέ, ζήτησε από τον Βουτιέ, να τον πάρουν μαζί τους στη Γαλλία όταν θα μεταφέρουν το άγαλμα, έτσι θα πραγματοποιούσε το όνειρό του να φύγει από το φτωχό νησί της Μήλου.

Το άγαλμα έφτασε το 1821 στο μεγαλύτερο μουσείο του κόσμου στο παλάτι του Λούβρου που είχε γίνει μουσείο το 1793, και ο νεαρός Πάρις Πρεβώ έγινε εξωτερικός φύλακας του μουσείου. Έτσι ο Πάρις άρχισε να δουλεύει στο μουσείο και γυρίζει στους δρόμους και τις πλατείες να γνωρίζει το Παρίσι . Γνώρισε επίσης και τον έφορο αρχαιοτήτων του μουσείου τον κύριο Γκουστάβ Σέφερ, που τον εκτίμησε για την δουλειά του. Γνώρισε επίσης ένα τυφλό παιδί που τελικά έγινε πολύ γνωστός σε όλο τον κόσμο με την εφεύρεσή του, το σύστημα Μπράιγ, για τους τυφλούς.  Έμαθε επίσης ο Πάρις ότι πατέρας του ήταν ευγενής, ο παππούς του ήταν έμπορος πολυτίμων λίθων και ότι το επίθετό του που κουβαλούσε είχε μεγάλη ιστορία. Στην Περίοδο του Τρόμου επί Ροβεσπιέρου χάσανε την περιουσία τους και επειδή ο παππούς του δωροδόκησε τους φύλακες να μην στείλουν την οικογένειά του στην λαιμητόμο, ο πατέρας του Πάρι διέκοψε κάθε σχέση  μαζί τους και έφυγε να επισκεφτεί την Ελλάδα, αλλά δεν ξαναγύρισε ποτέ στη Γαλλία.

 

Φαίδων Κυριακού

 

Εν τω μεταξύ άρχισε η Επανάσταση στην Ελλάδα και ο Πάρις μέσω του φιλανθρωπικού κομιτάτου του Παρισιού πρόβαλε και ενίσχυσε τον  αγώνα των σκλαβωμένων Ελλήνων. Πολλοί καλλιτέχνες ευαισθητοποιήθηκαν από την ελληνική επανάσταση και πολλοί φιλέλληνες λάβανε μέρος σε πολλές μάχες. Ο Ντελακρουά ζωγράφισε δύο πίνακες που συγκίνησε όλους  τους Ευρωπαίους: Τη Σφαγή της Χίου και Η Ελλάδα στα ερείπια του Μεσολογγίου.

Ο Πάρις έζησε αρκετά χρόνια στο Παρίσι, παντρεύτηκε, έκανε ένα γιο και κάποτε μέσα από δύσκολες συνθήκες αποφάσισε μεγάλος πια να επιστρέψει στην Ελλάδα, να γνωρίσει την Αθήνα και την Ακρόπολη, να επισκεφτεί τους συγγενείς του στην Μήλο. Αλλά τελικά σε ένα καφενείο των Αθηνών έβρισε και πρόσβαλε τον βασιλιά της Ελλάδας και συνελήφθη για εσχάτη προδοσία.

Οι λέξεις είναι άτιμα πράγματα και καμιά φορά λεκιάζουν την ψυχή με λεκέδες που δεν βγαίνουν…

Πεθαίνεις πιο εύκολα άμα είσαι ξεγραμμένος;

Οι ληστές πατάγανε τους νόμους της πόλης, τους δικούς τους ποτέ;

Υπήρχε η μπέσα;

Τι σχέση είχε ο Πάρις με την Γαλλική εξέγερση του 1848;

Ήταν τελικά παλικάρι ο Λιανός;

Πόσες ανατροπές χωράει η ζωή;

Πόσο πόνο και πόσο λύτρωση;

Το τίμημα της ζωής είναι ο θάνατος;

Η ελευθερία θέλει αγώνα;

Ποιο μυστικό βασανίζει τον Πάρι;

Γυρίζουν πίσω στον τόπο τους όσοι έχουν ανάγκη ένα κλείσιμο;

Ένα συγκλονιστικό ιστορικό μυθιστόρημα.

Βασισμένο σε αληθινά ιστορικά γεγονότα το βιβλίο αυτό είναι ένα λυρικό αριστούργημα, όπου ο ωμός ρεαλισμός συνδιαλέγεται με το αναπόφευκτο, οι ιστορικοί τόνοι καταλήγουν σε καθαρή ποίηση και η αποτύπωση της οδύνης γίνεται ένας ύμνος προς την ελευθερία, την περιπέτεια και τη ζωή.

 

 

 

Ο Φαίδων Κυριακού γεννήθηκε στην Αθήνα το 1990. Είναι διδάκτωρ Εμβιομηχανικής του Πανεπιστημίου Strathclyde στη Γλασκόβη και σήμερα εργάζεται στη Σκοτία ως μεταδιδακτορικός ερευνητής καρδιαγγειακών μοσχευμάτων. Παράλληλα ασχολείται ενεργά με την ποίηση και έχει εκδώσει δύο παιδικά βιβλία: “Η σούπα της σοφίας” (εκδ. Μεταίχμιο, 2015) και “Όνειρο Χριστουγέννων” (εκδ. Μάρτης, 2019). “Η γκιλοτίνα του Ναυπλίου” είναι το πρώτο του μυθιστόρημα.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top