Fractal

Ο χρόνιος πόνος του Ορέστη

Γράφει ο Απόστολος Θηβαίος //

 

Σημείωμα για την νουβέλα «Η γη τρέχει πιο γρήγορα» του Παναγιώτη Τσίτου, από τις εκδόσεις Βακχικόν

 

Είναι αλήθεια πως η γη τρέχει πιο γρήγορα από τις τροχιές μας. Κατά καιρούς ίσως αυτό να στάθηκε το μεγάλο επιχείρημα της λογοτεχνίας για το παιχνίδι της με τον τόσο επικίνδυνα, αστάθμητο παράγοντα χρόνο. Άλλωστε οι συγκινήσεις δεν γυρεύουν επιχειρήματα, τοποθετούνται σε ένα άλλο είδος μνήμης που δονείται από το αίσθημα, αποκρίθηκαν οι σοφοί του κόσμου και ένα παράθυρο άνοιξε πάνω στο σώμα της σκιάς. Συγκατανεύσεις  όπως αυτή της αφετηρίας δεν στέκουν αλώβητες απέναντι στο μοιραίο ξόδεμα του καιρού. Διατηρούν την σημασία τους, εντάσσονται στις μεγάλες θεματογραφίες δημιουργών όπως ο Μπόρχες που ανέθρεψαν την παλιά, καλή πλατιά αναπνοή των ψαλμών. Η γη τρέχει πιο γρήγορα και εμείς,  δίχως παρηγοριά ψάχνουμε μια θέση μες στην μεγάλη παρέλαση που τραβάει προς το άπειρο. Αρκεί μια στιγμή για να σταματήσουμε την ξέφρενη πορεία μας, αρκεί μια στιγμή για να συναντήσουμε τα άστρα και να δεχτούμε απλόχερα, γεμάτο δημιουργία, σύνεση και μαγεία το αξεπέραστο υλικό της ζωής. Την λίγη της ευτυχία, τις παράξενες συμπτώσεις, τις τραγικές εκπλήξεις, τις αξεπέραστες ήττες, τους έρωτες, τις στροφές που επιφυλάσσουν μια απομίμησή μας και τον σταθμό.

Έπειτα είναι εκείνη η αντεστραμμένη λήψη του Mark Olivier Hodoin που κοσμεί το εξώφυλλο της καινούριας νουβέλας του εξαιρετικού Πάναγιώτη Τσίτου και οι αφορμές πλαταίνουν. Μερικά από τα κλειδιά του συγγραφέα αποκαλύπτονται  στο σύντομο βιογραφικό του που με βεβαιότητα μελλοντικά αναμένεται να συμπληρωθεί με καινούριες εκδόσεις. Ντίκενς, Τολστόι, Ντοστογιέφκσι, αργότερα Μπουκόφσκι, Καμύ, Ουισμάνς. Το λογοτεχνικό περιθώριο των beat και οι καταραμένοι εραστές του ονείρου στάθηκαν οι φωνές που δάνεισαν λίγο από το ερέθισμά τους στον συγγραφέα.

Και όμως η έξυπνη, συγκαλυμμένη παρουσία τους μες στην εξέλιξη των τριών ενοτήτων που συνθέτουν την διάρθρωση της νουβέλας των εκδόσεων Βακχικόν δεν αφήνει περιθώρια για αναγνωρίσεις. Τα ρεύματα αφομοιώνονται στους νέους δημιουργούς, μεταφράζονται σε μια άλλη γλώσσα γεμάτη από νου και αίσθημα επίκαιρο. Ο Π. Τσίτος επιβεβαιώνει τον κανόνα που προσαυξάνει την σημασία του λογοτεχνικού έργου που καταθέτει ένας ικανός αριθμός νέων δημιουργών.

Μες σε αυτήν την αυξανόμενη παραγωγή που δεν φείδεται όμως της ποιότητας, συντηρείται το είδος της κοινής συνείδησης, ο άνθρωπος του χθες ξαναζεί μες στον άνθρωπο του σήμερα και ανατρέφεται με λιγότερες αδυναμίες, σχεδόν ιδανικός, κατάλληλος για την υπόθεση τέχνη. Ο μελλοντικός του εαυτός προβάλλεται στο στερέωμα ενός βίου βραχύτατου, αντιστρόφως ανάλογου της ευρύτητας που χαρακτηρίζει την καλλιτεχνική δημιουργία. Η αιωνιότητα είναι δημιούργημα των θεών της Αναγέννησης, λέξεων και μορφών που διέσχισαν αυτόν τον καιρό και κάθε άλλο και στερέωσαν για πάντα την θέση τους μες στην ψυχή μας. Ο συγγραφέας της νουβέλας  Η Γη τρέχει πιο γρήγορα από τις εκδόσεις Βακχικόν αντλεί από την πλατιά ζωή, το ασφαλές υλικό της κατέχει καλύτερα επειδή επισημαίνει ώρες ώρες τον χαμένο του εαυτό.

 

Παναγιώτης Τσίτος

 

Η στρωτή ζωή, η ανταρσία που ισοδυναμεί με τον ξαφνικό θάνατο όσων κάποτε αγάπησες, η εσωτερική διαδρομή, σινιάλα στο σύμπαν που κουβαλούμε εντός μας διαμορφώνουν το περιεχόμενο μιας σύγχρονης, ατομικής τραγωδίας καθώς εκπληρώνονται τα θεμελιώδη της στάδια. Με μια ατμόσφαιρα κινηματογραφική, που ακουμπά στον αφάνταστο κόσμο του Ντέιβιντ Λιντς και περισσότερο μες στην δίνη της πραγματικής ζωής, -κανείς δεν γνωρίζει πώς ζουν αυτές οι ιστορίες-, οι ήρωες του Παναγιώτη Τσίτου φαντάζουν πότε πελιδνοί και πότε πάλι παράλογα ζωντανοί μες σε αυτήν την φθαρμένη σύνοψη που είπαμε ζωή μας. Το κεντρικό πρόσωπο προσθέτει μια ακόμη στροφή στο έπος της απαρέγκλιτης ορθοδοξίας της ζωής που γκρεμίζεται. Μια απόκριση στον ξέφρενο ρυθμό του κόσμου και την ολοκλήρωσή του πάνω στο νέο λαμπρό, τεχνολογικό ταμπλώ. Η φαντασία που χάνει στα σημεία εμπρός στις μοντέρνες στατιστικές, οι άνθρωποι που χάνουν την πίστη τους, που χρειάζονται όλη την φόρα της παιδικής τους αθωότητας για να ξεπεράσουν όσα τους φωνάζουν με το όνομά τους. Ο Ορέστης, μάθε το, δεν ιατρεύτηκε ποτέ.

Ο κόσμος του συγγραφέα ανήκει στην αξεδιάλυτη σκόνη της επιθυμίας που μπορεί και εκπληρώνεται μες στην σταθερά ενδιαφέρουσα πλοκή του βιβλίου. Τα πρόσωπά του κατοικούν την άλλη πλευρά της ταπετσαρίας, η φθορά τους φαντάζει καμιά φορά ανύπαρκτη, στα σπλάχνα τους μεγαλώνουν το δικό τους, προσωπικό μυθιστόρημα με τις άπειρες σελίδες, τις άπειρες εκδοχές. Στην εσωτερική του αναζήτηση ο ήρωας της νουβέλας επιστρέφει στο κενό και είναι σαν να κοιτάζει η ιστορία κατάματα το σκοτάδι, όπως έκανε κάποτε η λαμπερή ματιά του Ομήρου μες στην μνημειώδη της αφήγηση.

Η γενιά των beat, το ξέρω πως γνέφει ακόμη από τις κορυφογραμμές, με σπασμένα καθρεφτάκια. Ίσως είναι μια λέξη έκπληξη ή λίγη από την εσωτερική ζωή που γυρεύουμε με απόγνωση εμπρός στα θεάματα, τις βιτρίνες, τις σελίδες. Το παλιό, εκείνο περιθώριο βούλιαξε κάτω από τα φώτα της πόλης, ο Τζακ, ο Άλαιν, ο Λώρενς πέρασαν στην σφαίρα της μεθοδολογίας, ισχυροποιώντας την παλιά, αιρετική αντήχηση, κομμάτι και στοιχεία του αμερικάνικου ενστίκτου.  Η ανθρώπινη μοναξιά, το ξέρω πως δεν φημίζεται για την θεματική της πρωτοτυπία. Θερίζει καθώς λένε εκεί έξω και ίσως μια γεύση να έχουμε δοκιμάσει όλοι μας. Όμως, εκείνο που σε περιμένει σαν έκπληξη μες στις σελίδες της καινούριας νουβέλας του Παναγιώτη Τσίτου Η γη τρέχει πιο γρήγορα από τις εκδόσεις Βακχικόν είναι η παράξενη θέρμη και η αφοσίωση της αφήγησης που φιλοδοξεί, – δεκαετία του ΄40, Πίζα- να βρει το περίφημο προορισμένο. Για αυτήν την αφοσίωση η μπαλάντα του Παναγιώτη Τσίτου κερδίζει μια θέση στην αναγνωστική καρδιά αυτού του σημειώματος.

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top