Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η επανάσταση του 1821 με την πένα του David Brewer
13/07/2021, 7:09 μμ

Η επανάσταση του 1821 με την πένα του David Brewer

Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης //

 

David Brewer, «Η φλόγα της ελευθερίας 1821-1833», εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2020

 

Η συγγραφή ενός βιβλίου, το οποίο αφορά μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο της ελληνικής ιστορίας, αποτελεί μια δύσκολη πρόκληση, διότι απαιτεί ενδελεχή έρευνα των πηγών, διασταύρωση των μαρτυριών, μελέτη της ιστορίας των ευρωπαϊκών και των γειτονικών κρατών, καθώς και την ανάλυση της οικονομίας, της πολιτικής, της κοινωνίας και του πολιτισμού κατά το δεδομένο χρονικό διάστημα. Ο Βρετανός ιστορικός David Brewer στο παρόν πόνημα επιχειρεί να αφηγηθεί με τρόπο απλό τη γέννηση, την εξέλιξη και την κατάληξη της επανάστασης του 1821 στην Ελλάδα. Ο συγγραφέας στα τριάντα δύο κεφάλαια του βιβλίου του παρουσιάζει με γλώσσα απλή και ύφος γλαφυρό το χρονικό της επανάστασης, χρησιμοποιώντας ένα σταθερό χρονικό άξονα, εστιάζοντας στα κύρια γεγονότα, τα οποία επηρέασαν το αποτέλεσμα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Χωρίς αγιοποιήσεις και δαιμονοποιήσεις, αποφεύγοντας άσκοπους συναισθηματισμούς παρουσιάζει μια τεκμηριωμένη επιστημονικά εκδοχή των γεγονότων. Η πλούσια βιβλιογραφία του περιλαμβάνει πολλά απομνημονεύματα των πρωταγωνιστών της επανάστασης, Ελλήνων και Ευρωπαίων, ερευνητικές εργασίες κυρίως αγγλόφωνες, αλλά και ελληνικές, καθώς και έγγραφα από τουρκικά αρχεία. Ο αναγνώστης μπορεί να διαβάσει τις απόψεις του Κολοκοτρώνη, του Μακρυγιάννη, του λόρδου Βύρωνα, του Καποδίστρια, καθώς και των Άγγλων στρατιωτικών που συμμετείχαν στις μάχες. Οι πολλαπλές οπτικές γωνίες δίνουν μια ολοκληρωμένη εικόνα των γεγονότων, διορθώνοντας λάθη, συμπληρώνοντας εκτιμήσεις, ενώ ταυτόχρονα παρουσιάζουν αρκετές λεπτομέρειες που είχαν διαφύγει.

Επίσης, ο συγγραφέας αποφεύγει τη μυθολογία και τις πλάνες στην ιστόρηση των γεγονότων αρχής γενομένης με την εξιδανικευμένη αφήγηση του Γάλλου διπλωμάτη Πουκεβίλ για την αναληθή έναρξη της επανάστασης την ημερομηνία της 25ης Μαρτίου, όπως είναι ευρέως γνωστό στους σύγχρονους ιστορικούς και φιλίστορες.

Οι στρατιωτικές συγκρούσεις, οι απώλειες, η στρατηγική και τα λάθη των αντιπάλων  αποδίδονται με ακρίβεια, ενώ τα πολιτικά παιχνίδια τόσο των Τούρκων όσο και των Ελλήνων και των συμμάχων τους έρχονται στο φώς. Χαρακτηριστικά παραδείγματα, οι δύο εμφύλιοι πόλεμοι και τα αγγλικά δάνεια της ανεξαρτησίας, τα οποία υπενθυμίζουν ότι πίσω από κάθε εθνικό απελευθερωτικό αγώνα υπάρχουν επιτήδειοι άνθρωποι που βγάζουν κέρδος από την αιματοχυσία. Ειδικά για τους εμφύλιους αξίζει να σημειωθεί ότι έμειναν μέσα στα όρια της «αναστρέψιμης βλάβης», γι’ αυτό και ο αγώνας δεν χάθηκε παρά τα ολέθρια πολιτικά πάθη. Επίσης, ένα μικρό μέρος στο τέλος του βιβλίου αφιερώνεται και στην περίοδο της διακυβέρνησης της Ελλάδας από τον Ιωάννη Καποδίστρια.

 

David Brower

 

Ο Brewer δεν εμβαθύνει στην μελέτη της κοινωνίας, της οικονομίας και του πολιτισμού κατά την περίοδο της μελέτης του, δηλαδή τη δωδεκαετία 1821-1833. Υπάρχουν επιφανειακές αναφορές στον τρόπο ζωής των Ελλήνων και στη συνύπαρξη με τους Τούρκους. Ο πολιτισμός, τα ήθη και τα έθιμα δεν συμπεριλαμβάνονται στο έργο, ενώ η κοινωνική διαστρωμάτωση και οι συγκρούσεις που απορρέουν από αυτή παρουσιάζονται με φειδώ. Έμφαση δίνεται στο στρατιωτικό σκέλος του αγώνα, στους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών, στους λάθος χειρισμούς προσώπων και καταστάσεων, καθώς και στις σχέσεις συμπολεμιστών, συμμάχων και εχθρών. Έτσι, ο αναγνώστης μαθαίνει ότι τα καπάκια αφορούσαν στην συνεργασία-προδοσία Ελλήνων αρματολών και κλεφτών με τους Τούρκους που είχαν σχέσεις από το παρελθόν, όπως π.χ. ο Μπακόλας στη μάχη του Πέτα.

Εν κατακλείδι, θα λέγαμε ότι Η φλόγα της ελευθερίας 1821-1833 του David Brewer είναι ένα αξιόπιστο ιστορικό ανάγνωσμα, το οποίο διαβάζεται ευχάριστα, επιτρέποντας στον αναγνώστη ένα σχεδόν μυθιστορηματικό ταξίδι στο παρελθόν. Αναμφίβολα δεν στοχεύει σε μια λεπτομερή ανάλυση όλων των ιστορικών παραμέτρων, παρόλα αυτά διδάσκει και ψυχαγωγεί τους φιλομαθείς αναγνώστες.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top