Fractal

Γνήσια πυρκαγιά σαρώνει την Μάρω Βαμβουνάκη

Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα // *

 

Μάρω Βαμβουνάκη, «Η φιλία είναι και δεν είναι παντοτινή», εκδόσεις Αρμός, β’ έκδοση, Αθήνα 2020, σελ. 255

 

Γνωμικά και σημειώσεις στο περιθώριο μιας ζωής γεμάτης από βιβλία. Η συγγραφέας ευπωλήτων πεζογραφημάτων νομικός και ψυχολόγος Μάρω Βαμβουνάκη γράφει κάπου σε αυτό το αυτοψυχαναλυτικό βιβλίο με διάσπαρτα διαμάντια ανάμεσα σε γαιώδεις ημιπολύτιμους λίθους και αργό ορυκτό υλικό πως μάλλον γεννήθηκε για να διαβάζει μυθιστορήματα κι αυτό την καθιστά καλή αναγνώστρια του κόπου των άλλων, από τους οποίους συνάζει το μέλι το καλό “συνδυάζοντας εντυπώσεις συνδυάζοντας τις μέρες”, όπως λέγει ο Καβάφης. Κι όσο κι αν δεν κομίζει κάποια ιδιαίτερη “γλαύκαν εις Αθήνας”, συγκεντρώνει σε ένα βιβλιαράκι αυτοβελτίωσης όλα τα τσιτάτα που θα θέλαμε να είχαμε σκεφτεί να είχαμε γράψει εμείς. Χρήσιμο βοήθεια για εκθέσεις ιδεών, ειδικά για τους νέους μας που εξετάζονται σε κρίσιμες εποχές με την γλωσσική πενία να χτυπάει κόκκινο και την ιδεολογική ένδεια να κινείται κάτω από το μηδέν, κάτω από την ίσαλο γραμμή πλοίων που κινούνται σε φουρτουνιασμένες θάλασσες εκρηκτικών συναισθημάτων. Κι εκεί ακριβώς είναι το πρόβλημα: ψυχώσεις και νευρώσεις ως παρενέργεια του δυτικού, καταναλωτικού, υλιστικού πολιτισμού μας, φοβίες ως παράπλευρη απώλεια των ψευδαισθητικών ασφαλειών και των παραισθητικών παραδείσων που μας υποσχέθηκαν φτάνει να αγοράζαμε τις υπηρεσίες και τα πολυδιαφημισμένα “αγαθά” τους.

Τα αναπάντητα ερωτήματα για το αν ο άνθρωπος είναι φύσει καλός, τι είναι ο Έρωτας και τι είναι ο Θάνατος, πέρα από αντίδοτο ο ένας για τον άλλον, πώς χτίζονται υγιείς σχέσεις, τι είναι ελευθερία και ποια τα όριά της, αν ο άνθρωπος έχει τελικά περιθώρια επιλογής κι αν η ελεύθερη βούλησή του δεν είναι ακόμα μια υποθετική φενάκη… αυτά κι άλλα πολλά παρελαύνουν από το σκεπτικό αυτού του καλογραμμένου πονήματος για ευρεία, εκλαϊκευμένη αλλά όχι αναγκαστικά και απλοποιημένη χρήση.

Χαίρομαι κάθε φορά που οι μορφωμένοι, οι επιτυχημένοι συγγραφείς κατεβαίνουν από το βάθρο τους για να αγκαλιάσουν το κοινό και να αυτοταπεινωθούν, ειδικά όταν δεν πρόκειται για μια προσχηματική, καλοστημένη θεατρική πράξη, αλλά γνήσια ανάγκη της σεμνής ψυχής για χθαμαλότητα.

Και η Μάρω Βαμβουνάκη φαίνεται ειλικρινής σε αυτό το ευπώλητο πόνημά της (έχει φτάσει ήδη τις δύο εκδόσεις). Παραθέτει ακόμα και γνωμικά του Αγίου Παΐσιου, ιστορίες και περιστατικά από τη ζωή του, αναζητά την Αλήθεια και την Ομορφιά κάπου μεταξύ χριστιανισμού και φροϋδισμού (είναι θρησκεία κι αυτά έτσι όπως κατέληξε)… Είναι όμως αυθεντική γιατί δεν υποδύεται κάτι που δεν είναι. Μακριά από την κρητικοπούλα Μάρω ο ρόλος της δυσνόητης σοφολογιωτάτης που κορόϊδευε ο Μολιέρος. Είναι γραμματισμένη και της αρκεί, είναι μορφωμένη και της φαίνεται. Μέχρις εκεί. Είναι καλό να γνωρίζουν οι άνθρωποι τα όριά τους. Ειδικά οι λογοτέχνες. Έτσι μπορούν να χρησιμέψουν και στην κοινωνία, υπερβαίνοντας το εγώ τους χάριν του εμείς.

Τελικά το Καλό και το Αγαθό είναι πέρα από τις επιδόσεις. Εδράζεται στις προθέσεις μας, εφ’ όσον καταβάλλουμε φιλότιμες προσπάθειες αν όχι να υπερβούμε τον εαυτό μας τουλάχιστον να τον εξελίξουμε. Ακόμα κι όταν μας αρέσει το είδωλό μας στον καθρέφτη θα πρέπει να δημιουργούμε, να θέλουμε να δημιουργήσουμε, να επιθυμούμε διακαώς να βελτιώσουμε αυτό το έρμο το “είναι” κι εκείνο το ταλαίπωρο “φαίνεσθαι” που μας συνέχει, μας αντέχει και μας πυρπολεί.

Γνήσια πυρκαγιά σαρώνει την Μάρω Βαμβουνάκη. Και γι’ αυτό της αξίζουν ειλικρινή συγχαρητήρια. Δεν πειράζει που δεν κάνει τομές στα αισθητικά πράγματα. Δεν χρειάζεται όλοι να καινοτομούμε και να μοντερνίζουμε. Υπάρχει κι ο λαός, οι απλοί άνθρωποι, εκείνοι που δεν κουβαλάνε μια βιβλιοθήκη στο μυαλό τους, αλλά περιμένουν – δικαίως – από εμάς να τους φωτίσουμε. Άσκηση ταπεινότητας είναι κι αυτή. Πολυτιμότερη από τα ακριβοπληρωμένα μεγαλεία.

Όσο για τα “είδωλα” έρχονται και παρέρχονται κι όσο ψηλώνουν τόσο κινδυνεύουν να κατεδαφιστούν!!!

 

Μάρω Βαμβουνάκη

 

Στο μέτρο του ανθρώπου το γραπτό αυτό της Μάρως Βαμβουνάκη, αντίδοτο για την υφέρπουσα ή και κραυγαλέα μελαγχολία του μεταιχμιακού καιρού μας.

Η φιλοσοφική της ωρίμανση φαίνεται στην αποδοχή και στον εναγκαλισμό των αντιθέτων που παραπέμπει στην φιλοσοφία του “ταό” και στον μεγάλο, σοφό Διδάσκαλο Lao Tsu.

Ανατολή και Δύση συναντώνται και γεφυρώνονται χάρη στην κοινωφελή πνευματική δραστηριότητα της Μάρως Βαμβουνάκη. Υπάρχουν και σύγχρονοι “άγιοι” και “αγίες” στην Λογοτεχνία μας. Και συνήθως δεν ταυτίζονται ή δεν συναντώνται με τα προϊόντα του “σταρ-σύστεμ”.

Οι χαμηλοί τόνοι και η σιωπή, η απόσταση και η συνεπακόλουθη εξιδανίκευση μετατρέπουν τον ακριβοθώρητο σε περιζήτητο. Κι εκεί συναντάς την καβαφική πρόκληση να χαθείς μέσα σε κενές ανώφελες σχέσεις και υποκατάστατα επικοινωνίας.

Ο συγγραφέας τα πάει μια χαρά με τον εαυτό του, γιατί είναι πρωτίστως αυθεντικός, εγγενής, ευγενής συνδημιουργός επαρκής αναγνώστης. Ακριβώς όπως η Μάρω Βαμβουνάκη. Υποκλίνομαι ταπεινώς.

 

 

* Ο Δρ. Κωνσταντίνος Μπούρας είναι ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός (www.konstantinosbouras.gr)

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top