Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Καταρίνα όπως κάθαρσις
01/04/2020, 12:26 μμ

Καταρίνα όπως κάθαρσις

Γράφει η Μαρία Βρέντζου //

 

«Η χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ» του Χάινριχ Μπελ, Γερμανία, Μετάφραση: Δημήτρης Δημοκίδης, εκδόσεις Μεταίχμιο, 2019, σελ. 208

 

Πως η συμμετοχή μιας εικοσιεπτάχρονης κοπέλας σε ένα αθώο αποκριάτικο πάρτυ μπορεί να την οδηγήσει, τέσσερις μέρες αργότερα, στη διάπραξη ενός φόνου; Βραβευμένος το 1972 με Νόμπελ λογοτεχνίας, ο Χάινριχ Μπελ εκδίδει την Χαμένη τιμή της Καταρίνα Μπλουμ δύο χρόνια αργότερα, ορμώμενος από ένα επεισόδιο κίτρινης δημοσιογραφίας στο οποίο ενεπλάκη προσωπικά με άδικο τρόπο.

Η Καταρίνα, όνομα που επιλέχθηκε από την ελληνική λέξη κάθαρσις, γνωρίζεται τυχαία σε μία εορταστική συνάθροιση με τον Λούντβιχ και στη συνέχεια περνά τη νύχτα μαζί του. Όταν το επόμενο πρωί, η αστυνομία χτυπά την πόρτα της για να τον συλλάβει, καθώς εκείνος καταζητείται για φόνο, ληστεία και άλλα αδικήματα που σχετίζονται με τρομοκρατία, η κοπέλα τον βοηθά να δραπετεύσει πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα να οδηγηθεί στο τμήμα για προανάκριση και να γίνει πρωτοσέλιδο στην ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ, κίτρινη φυλλάδα με μεγάλη κυκλοφορία, που δεν διστάζει να την συκοφαντήσει για εμπλοκή της στον κόσμο της παρανομίας και να της προσάψει σεξουαλική ανηθικότητα. Τα υποστηρικτικά λόγια των δικών της ανθρώπων παραποιούνται και διαστρεβλώνονται και παράλληλα γίνεται άδικο εις βάρος της ρεπορτάζ που περιλαμβάνει τη ζωή με τον πρώην σύζυγό της, καθώς και την σχέση της με την άρρωστη μητέρα της. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα μία γυναίκα ήσυχη, σεμνή, εργατική και συμπαθής να στοχοποιείται, σε μία κοινωνία που καταλήγει να στρέφεται επιθετικά εναντίον της μέσα από ύβρεις και σεξουαλική παρενόχληση.

Τι κι αν η Καταρίνα είναι υπόδειγμα οικιακής βοηθού, με σειρά εργοδοτών που την εκτιμούν. Τι κι αν είναι άμεμπτη απέναντι στην εφορία και στην τράπεζα για δάνειο που αφορά την αγορά του σπιτιού της. Τι κι αν πάλεψε να μορφωθεί, να καταξιωθεί επαγγελματικά και να ξεφύγει από ένα σκληρό και προβληματικό πατρικό οικογενειακό περιβάλλον και έναν αποτυχημένο γάμο. Μοιάζει όλα να συνηγορούν στο ότι είναι από καιρό αναμεμειγμένη σε μία συνωμοσία με τον Λούντβιχ, ενώ στην πραγματικότητα είναι απλά μία ερωτευμένη ύπαρξη.

Δυστυχώς η Καταρίνα είναι φτωχή, μόνη και γένους θηλυκού, ο τέλειος στόχος δηλαδή για να ξεσπάσει ένα ψευδές και κατασκευασμένο σκάνδαλο, το οποίο ενορχηστρώνεται από τον δημοσιογράφο Τέγκες που δολοφονείται τελικά από την ίδια την Καταρίνα, ύστερα από μία αυτονόητη ψυχική κατάρρευση που την ακολουθεί, ως αποτέλεσμα της χυδαίας διαπόμπευσής της.

 

Χάϊνριχ Μπελ

 

Το γεγονός του φόνου το πληροφορείται ο αναγνώστης σχεδόν από την αρχή του βιβλίου και μέσα από τα 58 μικρά κεφάλαια ο συγγραφέας με αποστασιοποιημένο ύφος, δίχως να γίνεται διδακτικός και μελό, προσφέρει ένα κείμενο που μοιάζει με ντοκουμέντο, διαθέτει όμως μεγάλη δόση χιούμορ και αφηγηματικής δεξιότητας. Όλη κι όλη χρονική διάρκεια της ιστορίας, οι τέσσερις αυτές μέρες του 1974 στην Κολωνία, από την γνωριμία της κοπέλας με τον Λούντβιχ μέχρι τη διάπραξη του εγκλήματος. Η δε υπόθεση κλιμακώνεται συναισθηματικά μέσα από την οπτική πλευρά πληθώρας λογοτεχνικών χαρακτήρων, όπως των επιθεωρητών, του εισαγγελέα, των ανακριτικών υπαλλήλων, της αγαπημένης νονάς της ηρωίδας και του δικηγόρου Μπλόρνα και της συζύγου του.

Το μυθιστόρημα αν και γράφτηκε τόσα χρόνια πριν είναι εξαιρετικά επίκαιρο καθώς εξελικτικά τα φαινόμενα της προπαγάνδας και του κίτρινου τύπου έχουν μετασχηματιστεί στα σημερινά fake news που κατακλύζουν τον κόσμο μας και παρασύρουν τον ανυποψίαστο πολίτη σε παραπληροφόρηση, φανατισμό, ακραίες επιλογές και πράξεις.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top