Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το υδάτινο θέατρο μιας ανείπωτης τραγωδίας στα παράλια της Σικελίας
19/06/2019, 10:16 πμ

Το υδάτινο θέατρο μιας ανείπωτης τραγωδίας στα παράλια της Σικελίας

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

Αντρέα Καμιλλέρι, “Η άλλη άκρη του νήματος”. Μετάφραση: Φωτεινή Ζερβού. Εκδόσεις Πατάκη, Φεβρουάριος 2019. Αθήνα

 

Όταν τελειώνει ο αναγνώστης τις τριακόσιες σαράντα σελίδες του  βιβλίου ‘Η άλλη άκρη του νήματος’ και με υπότιτλο ‘μια υπόθεση για τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο’ του Αντρέα Καμιλλέρι, έρχεται σε επαφή με μια σημείωση που υπογράφει με τα αρχικά του ο μεγάλος Σικελός συγγραφέας, στην οποία ευχαριστεί την Βαλεντίνα  Άλφερτζ που τον βοήθησε με ενεργό τρόπο στη συγγραφή ετούτου του μυθιστορήματος λόγω ακριβώς της προϊούσας τύφλωσής του. Λέει λοιπόν, για να χρησιμοποιήσουμε τα ίδια του λόγια, ‘… Με άλλα λόγια, δεδομένης της τύφλωσής μου, αυτό το βιβλίο, κι ελπίζω και τ’ άλλα που θα ακολουθήσουν, χωρίς τη βοήθειά της δεν θα μπορούσα ποτέ να το γράψω’!

Ο υπερήλικας συγγραφέας της Σικελίας για ακόμα μια φορά βρίσκεται στην επικαιρότητα αφού εντρυφεί σε ένα κρίσιμο θέμα των καιρών μας, την ατέλειωτη τραγωδία των ναυαγίων και του πνιγμού μεταναστών στα παράλια των μεσογειακών νησιών, εν προκειμένου του δικού του. Το μεγάλο και κρίσιμο ερώτημα όμως που απασχολεί τον συγγραφέα και ειδικότερα τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο, είναι ‘Υπάρχει πιθανότητα να κρύβεται ένας τρελός ανάμεσα στους πρόσφυγες. Γιατί όμως να κάνει ένα τόσο επικίνδυνο ταξίδι και να περάσει τους ελέγχους που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει μόλις φτάσει’; Όλα αυτά, όπως εκμυστηρεύτηκε ο ψαράς στην παραλία της φανταστικής Βιγκάτα,  σε μια εποχή που είναι μάταιο να πηγαίνεις για ψάρεμα τέτοιες εποχές, αφού πιάνεις περισσότερους νεκρούς παρά ψάρια!

Φυσικά το θέμα ετούτου του μυθιστορήματος, δεν είναι οι μετανάστες, ούτε και τα διάφορα προβλήματα τα οποία δημιούργησαν και συνεχίζουν να υφίστανται στους χώρους υποδοχής της μεσογειακής λεκάνης. Απλώς αυτό είναι το πρόσχημα για να ξεκινήσει και να πάρει σάρκα και οστά  το βιβλίο, και βεβαίως γιατί όχι να ξεδιπλώσει στα μάτια μας ο συγγραφέας κάποιες από τις αριστερών πεποιθήσεων  γνώμες και απόψεις του όσον αφορά το καινούργιο προσφυγικό ζήτημα, που ενέσκηψε στη Μεσόγειο Θάλασσα στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα.

Για παράδειγμα, ‘…Πιστεύω ότι μετά το μεγάλο όνειρο μιας ενωμένης Ευρώπης, κάναμε τα αδύνατα δυνατά να τη διαλύσουμε. Όλοι μαζί καταστρέψαμε την Ιστορία, την πολιτική, την οικονομία. Το μόνο που ίσως παρέμενε άθικτο  ήταν η ιδέα της ειρήνης. Επειδή αιώνες ολόκληρους σκότωνε ο ένας τον άλλο, δεν άντεχαν πιά. Τώρα όμως το ξεχάσαμε, έτσι βρήκαμε δικαιολογία τους πρόσφυγες για να ορίσουμε καινούργια και παλιά σύνορα με αγκαθωτό σύρμα. Λένε ότι ανάμεσα στους πρόσφυγες κρύβονται τρομοκράτες, αντί να παραδεχτούν ότι αυτοί οι δύστυχοι προσπαθούν να γλιτώσουν από τους τρομοκράτες…’!

 

Αντρέα Καμιλλέρι

 

Μέσω αυτού, συνδεόμενο κατά κάποιο τρόπο, στην άλλη άκρη του νήματος, σωστότερα, εκπτύσσεται ένα άλλο θέμα τόσο συνηθισμένο και αγαπημένο στα κείμενα του πολυγραφότατου Σικελού. Είναι εκείνο της συζυγικής απιστίας, της μοιχείας,  που φαίνεται ορισμένες φορές τουλάχιστον να συνοδεύει τους μοιχούς εις το διηνεκές. Η λύση στο πρόβλημα που δημιουργήθηκε στη μικρή Βιγκάτα και συντάραξε τους κατά τα άλλα φιλήσυχους κατοίκους της, δίνεται όχι από τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο, αλλά από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές της ιστορίας. Εκείνος ενδιάμεσα από το γνωστό ανακριτικό έργο του, περιφέρεται από το γραφείο του στην αγαπημένη του, όπως πάντα, ταβέρνα, απολαμβάνοντας τις γνωστές σικελικές νοστιμιές της περιοχής αυτής, με τα θαλασσινά να αποτελούν το κεντρικό συστατικό των γευμάτων και κυρίως των δείπνων του. Δεν λείπουν τα γνωστά σχόλια ανάμεσα σε αυτόν και τους συναδέλφους του, τα χιλιοειπωμένα μάλιστα, ούτε και οι περίεργες σχέσεις  με τους ανωτέρους του. Στο βιβλίο, μάλιστα, ετούτο ο ίδιος αναλαμβάνει  τα έξοδα μετάβασής του  και διαμονής εκτός της έδρας του αφού η υπηρεσία δεν έδειχνε διατεθειμένη να του τα δικαιολογήσει ως άνευ νοήματος και συγκεκριμένου στόχου. Τυποποιημένους επίσης βρίσκουμε, σε μεγάλο βαθμό, τους διαλόγους  μεταξύ του μοναχικού επιθεωρητή και την μνηστής του, Λίβιας. Μοναδική ίσως εξαίρεση του κανόνα αυτού, είναι η δήλωσή του σ’ αυτή, ή καλύτερα η πολιτική του τοποθέτηση, ότι ‘… οι Τυνήσιοι αναγκάστηκαν το 2016 να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, τα χωράφια τους, τις οικογένειές τους, όπως αναγκάζονται να κάνουν και οι δικοί μας νέοι για να βρουν μια δουλειά…’.

Ο Αντρέα Καμιλλέρι, με αυτό το μυθιστόρημα δείχνει να βρίσκεται μέσα στην καρδιά των γεγονότων και των εξελίξεων του γνωστού θέματος του μεταναστευτικού, χωρίς όμως να μας δίνει καινούργια δείγματα γραφής, κείμενα  που να ξεφεύγουν από την πεπατημένη. Ηλικιωμένος (1925- ) και με ολίγες εναπομείνασες δυνάμεις, γαρ!

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top