Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Πριν την εκτέλεση της εσχάτης των ποινών
12/01/2021, 9:35 μμ

Πριν την εκτέλεση της εσχάτης των ποινών

Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //

 

Πέτερ Χάντκε «Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν το πέναλτι», Μεταφραστής: Αλέξανδρος Ίσαρης, εκδ. Gutenberg

 

Πριν ξεκινήσω να διαβάζω το βιβλίο Η αγωνία του τερματοφύλακα πριν το πέναλτι, άφησα έξω από την ανάγνωση την πολιτική θέση του συγγραφέα Πέτερ Χάντκε που προβλημάτισε την παγκόσμια κοινή γνώμη όταν εκφώνησε επικήδειο λόγο στην κηδεία του Μιλόσεβιτς. Η λογοτεχνία οφείλει να δίδεται αυτούσια, ατόφια, χωρίς παρελκόμενα. Χωρίς να επηρεάζεται από τη φύση και τη θέση του συγγραφέα. Το αριστουργηματικό Ταξίδι στην άκρη της νύχτας του Σελίν είναι ένα απτό παράδειγμα.

Ο πρώην τερματοφύλακας Γιόζεφ Μπλοχ, θυμίζοντας ήρωα του Κάφκα, αλλά και τον ήρωα του Ξένου του Καμί, είναι ο κεντρικός και μοναδικός πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος. Όλοι οι άλλοι χαρακτήρες —δευτεραγωνιστές και τριταγωνιστές—μοιάζουν απλώς να τον πλαισιώνουν κατά την εξέλιξη της ιστορίας. Μαθαίνουμε μόνο το όνομα της ταμία κι αυτό σε μια αποστροφή του λόγου της.

Παρακολουθούμε κάθε στιγμή του ήρωα  —εδώ εντάσσεται το καφκικό πλαίσιο— στις αίθουσες των κινηματογράφων, στις κερκίδες των σταδίων κατά τη διάρκεια των ποδοσφαιρικών αγώνων που παρακολουθεί ως θεατής, στις άσκοπες βόλτες του, στα απεγνωσμένα τηλεφωνήματα στην πρώην σύζυγό του και στους παλιούς γνωστούς του, στις επισκέψεις του στα εμπορικά καταστήματα, στις ταβέρνες όπου τρώει, πίνει, μεθοκοπά και ανταλλάσσει γροθιές με άγνωστους θαμώνες. Η αδιαφορία του απέναντι σε όλους και σε όλα —ακόμα και τη στιγμή που διαπράττει τον φόνο— έχει έντονα τα στοιχεία από τον υπαρξιακό «Ξένο», όπως κι οι στιγμές όπου διαβάζει στις εφημερίδες την πορεία των ερευνών σχετικά με την ανακάλυψη του δολοφόνου.

Η αφήγηση είναι κινηματογραφική, ενίοτε άκρως λεπτομερειακή —περισσότερο ως τέχνασμα ώστε να αντιληφθεί ο αναγνώστης το μέγεθος της ενόχλησης και της αδιαφορίας του ήρωα— μη θέλοντας να δηλώσει τίποτα άλλο παρά τον μπερδεμένο, αποστασιοποιημένο, σκληρό κόσμο στον οποίο κινείται ο Μπλοχ και ενδεχομένως ο σύγχρονος αστικός δυτικός πολιτισμός.

Η γλώσσα του κειμένου λιτή, οδηγεί τον αναγνώστη να αντιληφθεί σταγόνα τη σταγόνα το πάθος του πρωταγωνιστή, έστω κι αν αυτό υπερβαίνει το όριο της ψυχρότητας. Συμπάσχει στην αναζήτηση του ανέφικτου, στην υπαρξιακή αγωνία του ήρωα, στην αγωνία που νιώθει ο τερματοφύλακας πριν την εκτέλεση της εσχάτης των ποινών.

 

Πέτερ Χάντκε

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top