Fractal

Ο αναγεννησιακός Αλέξης Σολομός

Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη //

 

Αλέξης Σολομός «Γραμμές και σχέδια», ΜΙΕΤ 2018

 

Το κείμενό μου αυτό για το βιβλίο του Σολομού με τίτλο «Αλέξης Σολομός, Γραμμές και σχέδια» (ΜΙΕΤ 2018), δεν μπορεί να μην είναι λίγο προσωπικό, αφού είχα ασχοληθεί με τον Σολομό ως σκηνοθέτη στην διπλωματική μου εργασία στο Θεατρικών Σπουδών με επόπτη τον αείμνηστο Σπύρο Ευαγγελάτο. Και τώρα σε εργασία μου στο μεταπτυχιακό ασχολούμαι με μια άλλη όψη του, αυτή του θεατρικού συγγραφέα. Μάλιστα μια συνέντευξη που του πήρα στην μοναδική μας συνάντηση το 2001 δημοσιεύθηκε αργότερα σε τεύχος της Οδός Πανός του ομότεχνού μου Γιώργου Χρονιά αλλά και στο ηλεκτρονικό Varelaki. Πολύπλευρος και πολυσχιδής ο Σολομός: σκηνοθέτης, σκηνογράφος, μελετητής, θεατρικός συγγραφέας, διασκευαστής, ενδυματολόγος, δάσκαλος ηθοποιών , σχεδιαστής φωτισμών και ήχων, ηθοποιός, σκιτσογράφος. Διετέλεσε πάνω από μία φορά διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου. Το βιβλίο που στα χέρια μου κρατώ είναι πολύ πλούσιο σε σκίτσα που ο ίδιος έχει φιλοτεχνήσει, αλλά και σε παραστασιογραφία αποτελούμενη από παραστάσεις στις οποίες έχει κάνει τη σκηνοθεσία. Μαθαίνουμε λεπτομερώς για τη ζωή του, όλους τους σημαντικούς της σταθμούς, την οικογένειά του, τα βιβλία που συνέγραψε, τους φίλους και τους….λιγότερο φίλους του, τις κριτικές που έλαβε.

Πιο συγκεκριμένα, το βιβλίο περιέχει τέσσερα κριτικά δοκίμια του Σολομού για το θέατρο(1945), καθώς και πλούσια στοιχεία για το σκηνοθετικό (1937-1992) και το συγγραφικό έργο του(1933-2010).

Στη δημιουργία του βιβλίου συνέβαλαν η Νίνια Κασσαβέτη, καθώς και η Αλεξάνδρα Σολομού, που δώρισαν το αρχείο του Σολομού στο Μορφωτικό ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης. Από νέος γράφει διηγήματα και συνεργάζεται με το περιοδικό Νεοελληνικά  Γράμματα ως σκιτσογράφος, αρθρογράφος, μεταφραστής, συντάκτης συνεντεύξεων με ξένους καλλιτέχνες του θεάτρου και κριτικούς κινηματογράφου. Στα χρόνια του Πολέμου και της Κατοχής γράφει τα θεατρικά έργα Αλής ο μέγας (1937-1944, τελική εκδοχή 1953), Αν έρθει το πλοίο από την Ασία (1939-1940), Βέλθανδρος και Χρυσαντζα (1940), Θάνατος και εξαπάτηση του Βακχυλίδη Πορτοκαλέα (1941) και Ζήσε Μάη μου (1941). Κάνει μεγάλα ταξίδια στις Ηνωμένες Πολιτείες, στο Σικάγο, στο Λος Άντζελες και το Σαν Φραντζίσκο. Το 1957 εγκαταλείπει το Γέιλ και μετακομίζει στη Νέα Υόρκη, όπου εγγράφεται στο Δραματικό εργαστήριο του Έρβιν Πισκάτορ. Ιδρύει το Προσκήνιο  και ανεβάζει πολλά έργα μεταξύ των οποίων τον Πύργο του Κάφκα, τη Λούλου του Βέντεκιντ, τον Γυάλινο κόσμο του Ουίλιαμς, το έργο Ρωμαίος και Αννέτα του Ανούιγ, τα Σόδομα και Γόμορρα του Καζαντζάκη, τον Αρχιμάστορα Σόλνες του Ίψεν και πολλά άλλα.

Το 1990 εκδίδεται το βιβλίο του Θεατρικό Λεξικό. Πρόσωπα και πράγματα στο Παγκόσμιο Θέατρο (Εκδόσεις Κέρδος). Επίσης, έχει εκδώσει αξιόλογα βιβλία θεωρητικά περί της τέχνης του θεάτρου: Ζωντανός Αριστοφάνης, Κέδρος 2009 (παλαιότερα, Καστανιώτης 1990), Η γυναίκα στο θέατρο, Tοubi’s 2004, To πολύχρωμο θέατρο, Καστανιώτης 1997, Το Κρητικό θέατρο, Κέδρος, 1998, Ευριπίδης, Κέδρος 1996, Η ηλικία του θεάτρου, Δίφρος 1993, Τι προς Διόνυσον, Δίφρος 1993, Έστι θέατρον και άλλα, Κέδρος 1986, Καλή μου Θάλεια, ή περί κωμωδίας, Κέδρος 1984, Βίος και Παίγνιον Δωδώνη, 1980. Ελεύθερο πνεύμα, στοχαστικό, με χιούμορ και έντονη την τάση για αυτοσαρκασμό. Μια τάση που φαίνεται έντονη και στα θεατρικά του έργα που είναι ως επί το πλείστον κωμωδίες με πάρα πολλά σουρεαλιστικά στοιχεία που ξαφνιάζουν τον αναγνώστη.

 

Αλέξης Σολομός

 

Το βιβλίο που στα χέρια μου κρατώ είναι ένα πολύ οργανωμένο βιβλίο και φέρει την γενική επιμέλεια της Κωνσταντίνας Σταματογιαννάκη. Μεστά και περιεκτικά κείμενα  που αναδεικνύουν και επεξηγούν πόσο πλουραλιστική προσωπικότητα υπήρξε ο Αλέξης Σολομός και πόσο μεγάλη ήταν η προσφορά του στα θεατρικά πράγματα της χώρας μας και όχι μόνο. Σχολιάζει τα σκηνοθετικά του επιτεύγματα, αλλά και τα συγγραφικά.

Και μέσα απ’ όσα διαβάζουμε, θαυμάζουμε έναν ευφυή θεατράνθρωπο με δύναμη ψυχής και υψηλό βαθμό αυτογνωσίας.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top