Fractal

Η λύτρωση περίμενε 35 χρόνια…

Από τον Άγγελο Πετρουλάκη //

 

Κώστας Ακρίβος: “Γάλα Μαγνησίας”, Εκδόσεις Μεταίχμιο

 

Ο Κώστας Ακρίβος έχει δώσει τις εξετάσεις του στη σύγχρονη λογοτεχνία. Το τελευταίο του μυθιστόρημα, το «Γάλα Μαγνησίας» ξεκινά από τον τίτλο του. Γράφει, άραγε, για το γάλα τού νομού, μιας γνωστής γαλακτοβιομηχανίας τού Βόλου; Ή μήπως για το γνωστό παραφαρμακευτικό γάλα, που δρα και ως υποβοηθητικό τής λειτουργίας τού εντέρου;  Αν το δεύτερο βοηθά την κάθαρση, το μυθιστόρημα σαφώς είναι μια μυθοπλασία που αφηγείται μια κάθαρση.

Με απλή αφηγηματική γραφή στήνει ένα μυθιστόρημα που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί τόσο ως ηθογραφία, όσο και ως αστυνομική λογοτεχνία, με πολλά στοιχεία ψυχολογικής έντασης.

Είναι ιδιαίτερα ευρηματική η πλοκή και η εξέλιξή της, στηριγμένη σε δυο άξονες. Ο ένας ‘‘στήνει’’ την ιστορία ενός πνιγμού ανήλικου μαθητή γυμνασίου που ήταν φιλοξενούμενος στο Οικοτροφείο τού Βόλου.

Ο άλλος άξονας αφηγείται μια εποχή, όπως τη βίωσαν τέσσερις, επίσης ανήλικοι μαθητές γυμνασίου, επίσης φιλοξενούμενοι του Οικοτροφείου Βόλου.

Χρονικά, η δράση τοποθετείται σε δυο επίπεδα. Το ένα, που αφορά την ηθογραφία τής εποχής (1975) και το άλλο, που στοχεύει στην τελική κάθαρση, 35 χρόνια μετά.

Βόλος, 9 Ιουνίου 1975. Ένας μαθητής τού Οικοτροφείου τής Μητροπόλεως πνίγεται στα ανοιχτά μιας παραλίας τής πόλης. Η εξέλιξη των ερευνών για τις συνθήκες τού πνιγμού, αποσπασματικά και με ιδιαίτερη δεξιοτεχνία, οδηγεί σε μια εκ προθέσεως ανθρωποκτονία και σε δυο σοβαρούς τραυματισμούς, με δράστη τον αδελφό τού πνιγμένου, ο οποίος αναζητά εκδίκηση. Από τις αποσπασματικές περιγραφές προκύπτουν κάποια ερωτηματικά: Ήταν πνιγμός ή δολοφονία; Αν ήταν πνιγμός, μπορούσε να αποτραπεί; Αν ήταν δολοφονία, ποια τα κίνητρα και ποιοι οι δράστες;

Βόλος, 1975. Μια επαρχιακή πόλη σχεδόν όμοια με πολλές άλλες. Ένα Οικοτροφείο για φτωχούς μαθητές. Ένα γυμνάσιο αρρένων. Οι φάρσες, οι κοπάνες, το κοινωνικό πλαίσιο. Ένας νεαρός Μητροπολίτης που σε κάποια στιγμή θα μιλά η χώρα γι’ αυτόν (Χριστόδουλος). Ένας ιερωμένος με πρωτοποριακές ιδέες για την εποχή του (Θεόκλητος). Κάποιοι βάναυσοι υπεύθυνοι και κάποιοι ανεπαρκείς καθηγητές. Ένας άγουρος έρωτας.

Από κάποια στιγμή, ο αναγνώστης, αντιλαμβάνεται ότι ο άξονας αυτός εξυπηρετεί τον άλλον, τον πνιγμό. Αντιλαμβάνεται και τη δεξιοτεχνία τού συγγραφέα, ο οποίος, συν τοις άλλοις, κατορθώνει να ζωγραφίσει ανάγλυφα (οι σχετική με τη ζωγραφική θα έλεγαν με μικτή τεχνική) την εποχή, τις αντιξοότητες, αλλά και τις ομορφιές της.

 

Κώστας Ακρίβος

 

Για έναν Βολιώτη αναγνώστη είναι μια αφήγηση που προκαλεί έντονες συγκινήσεις. Επίσης έντονες συγκινήσεις προκαλεί και σ’ έναν αναγνώστη που βίωσε την ίδια εποχή, έστω σε μια άλλη επαρχιακή πόλη. Οι άγονοι καθηγητές, οι στεγνοί ιερωμένοι. Η γλύκα τού απαγορευμένου καρπού που πρόσφερε το σκασιαρχείο. Η πρώτη γνωριμία με τον έρωτα, από τα δειλά αγγίγματα πίσω από θάμνους στα σκοτάδια, μέχρι την τελική ολοκλήρωση. Μάστορας ο Κώστας Ακρίβος, ακόμα και στις υπαινικτικές αφηγήσεις του. Ξέρει να οδηγεί την εξέλιξη της μυθοπλασίας χωρίς να κουράζει, χωρίς να δημιουργεί χάσματα.

Ακόμα και τα παρατσούκλια έχουν την εξήγησή τους, αλλά και την πρόκληση των αναμνήσεων. Μια ιδιαίτερη γοητεία αναδύεται μέσα από τις σελίδες, φορτισμένη με λεπτό χιούμορ.

Και το «Γάλα Μαγνησίας»;

Είναι η κάθαρση 35 χρόνια μετά. Έντεχνα οδηγεί εκεί την αφήγηση ο Ακρίβος, δίνοντας ένα άλμα που μάλλον ξαφνιάζει τον αναγνώστη. Η καλή λύση, αυτό που συνηθίσαμε να λέμε ‘‘τέλος καλό’’, δίνει υπόσταση σε όλη τη μυθοπλασία, που τη δροσίζει μια ανακουφιστική, θετική, αύρα. Ακόμα και οι σύντομοι στοχασμοί του συγγραφέα πάνω στην αντικειμενική ή υποκειμενική κρίση, αποκαλύπτουν την ωριμότητά του.

Εν τέλει, το «Γάλα Μαγνησίας» είναι ένα πολύ καλό μυθιστόρημα.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top