Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η αγωνία της φθοράς στην ποίηση του Νίκου Μυλόπουλου
12/01/2022, 1:11 πμ

Η αγωνία της φθοράς στην ποίηση του Νίκου Μυλόπουλου

Γράφει η Λίλια Τσούβα //

 

Νίκος Μυλόπουλος «Ερασιτέχνης σχοινοβάτης», εκδ. Κοράλλι 2021

 

Ο Νίκος Μυλόπουλος στην ποιητική του συλλογή Ερασιτέχνης σχοινοβάτης (Κοράλλι 2021) διαλέγεται με καθολικούς και διανθρώπινους προβληματισμούς. Οι συνθέσεις διακρίνονται για τον εξομολογητικό και φιλοσοφικό χαρακτήρα, τον διάχυτο υποκειμενικό πεσιμισμό και την ήπια συναισθηματική φόρτιση. Υπαρξιακού περιεχομένου οι δύο πρώτες ενότητες, ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΛΟΧΜΕΣ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΥ, ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΑΓΚΑΘΙΩΝ. Στην τρίτη, ΜΕ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΟΝ ΚΩΔΙΚΑ ΤΗΣ ΑΜΜΟΥ, γίνεται αναφορά σε ερωτικά ζητήματα.

Η θεματική του Νίκου Μυλόπουλου στη συλλογή Ερασιτέχνης σχοινοβάτης δίνει προτεραιότητα στη μνήμη. Το ποιητικό υποκείμενο εστιάζει στον χρόνο που περνά, τη ματαιότητα, τα τραύματα, την ύπαρξη, τον έρωτα. Η ελαφρά μελαγχολία και θλίψη πηγάζει από την πάλη με το παρελθόν και τη θνητότητα. Αρχετυπικά σύμβολα (φεγγάρι, ουρανός, κήπος), περιβάλλον Θεσσαλονίκης (Βαρδάρης, παραλία), εσωτερικός βασανισμός, αναμέτρηση με τη ματαίωση, τη λήθη. Αλλά και πίστη στην αλλαγή, το μέτρο, το χάδι, το φιλί, τις στιγμές.

[…] Στα σκονισμένα ημερολόγια του καταχείμωνου

Κάποιες στιγμές ακόμη μοσχοβολάνε άνοιξη.

(ΓΥΑΛΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΙΓΝΩΣΗ, σελ. 33)

[…] Κάθε μικρή χαρά

Εξαίρεση στο ψεγάδι του κόσμου.

(ΕΠΙΦΩΝΗΜΑ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ, σελ. 52)

 

Ο Μυλόπουλος στην ποιητική του συλλογή Ερασιτέχνης σχοινοβάτης συμπυκνώνει τη μοντερνιστική αντίληψη του θραυσμένου υποκειμένου. Περιγράφοντας το κλειστοφοβικό πλαίσιο της ζωής που απαρτίζεται από επαναληπτικές κινήσεις, βαθιά αίσθηση μοναξιάς και νομοτελειακού τέλους, αφηγείται την ιστορία του ανθρωπίνου όντος. Το αίσθημα του άμορφου και του ρευστού, το αναπαριστά με εικόνες υπερρεαλιστικές. Με την ακροβασία του ερασιτέχνη ποιητή-σχοινοβάτη καθρεφτίζει τον μετεωρισμό, την αστάθεια, τη διάσπαση της σύγχρονης προσωπικότητας και την αβεβαιότητα του βίου.

 

[…] Κι αυτή η σκηνοθετημένη διαδρομή/ Το παγωμένο ραγίζοντας βουλοκέρι/ Όπως στ’ αρχαία λούνα παρκ ξανάρχιζε/ Αρχέγονο τον γύρο του θανάτου.// Κύκλος αέναος η ζωή, μελόδραμα επιούσιο. (ΚΥΚΛΟΣ ΑΕΝΑΟΣ, σελ. 15)

Από τη διαρκή εναλλαγή στον κύκλο ζωής-θανάτου, χαράς-θλίψης, μοιράσματος-μοναξιάς, μόνον ο έρωτας επιζεί, ζωοποιό στοιχείο. Εξ ου και η προτροπή να ζήσουμε κάθε ενδεχόμενο θετικής αύρας στην καθημερινότητα. Το ποιητικό υποκείμενο, κατακλυσμένο από συναισθήματα αναζήτησης, προσμονής, αλλά και ματαιότητας, στοχάζεται στις ώρες της πανσελήνου ή της αυγής, στις ώρες του θλιμμένου απογεύματος, όταν η ελπίδα φαίνεται απόμακρη, οι βεβαιότητες τελειώνουν και αναδύεται ο φιλοσοφικός παροξυσμός.

ΟΙ ΡΑΓΕΣ

Είμαι μια ασήμαντη σιδερένια ράγα

Δίπλα μου άλλη μία

Μοναχική επίσης

Ανάμεσά μας χαλίκια κι αγριολούλουδα

Δεν συναντιόμαστε ποτέ

Στρωμένες από χέρια καταδίκων

Στειρωμένες εξαιτίας παραδόσεων οικογενειακών

Περιμένουμε να περάσουν από πάνω μας

Πολύχρωμα τα βαγόνια και τα αισθήματα.

Αγνοώντας μας επιδεικτικά για πολλές δεκαετίες

Χορταριάσαμε με εικασίες για την αγάπη

Όμως το τρένο

Δεν φάνηκε στον ορίζοντα ποτέ.

 

Δυο σκιές άηχες πια

Ακίνητες στεκόμαστε για πάντα

Άσαρκες ακούγοντας νότες. (σελ. 21)

Εμμένοντας στη μοναξιά, τις ατέλειες, τις αυταπάτες, τη φθορά, ο Νίκος Μυλόπουλος, εκδηλώνει το αίσθημα του ανολοκλήρωτου και της ελλειπτικότητας. Τα πρόσωπα απελπισμένα και εύθραυστα, απηχούν την κατακερματισμένη ανθρώπινη οντότητα που ταλανίζεται ανάμεσα στην προσμονή και τη ματαίωση, την ουτοπία και την πραγματικότητα. Ακόμη και ο έρωτας υπόκειται στην αναπόδραστη παρακμή, ενώ πίσω του παραμονεύει η μοναξιά.

ΕΡΩΤΟΛΟΓΙΟ

Οριζοντίως και καθέτως άπατρις για κάτι μακρινό

Με ευκίνητα δάχτυλα στον τύπο των ήλων

Παραμερίζω τα θειούχα πορτόφυλλα που ερωτοτροπούν απελπισμένα

Γλιστρώντας στη στίλβουσα σάρκα σου πνίγομαι ακατάληπτος

Κρατιέμαι από ξεραμένα δάκρυα

Απ’ το υστέρημα των λυγμών

Βαθαίνω ανελέητα από θεάσεις, συλλαβές και ακούσματα.

Ατέρμονος ο διάλογος με τον εαυτό μου

Χωρίς αντίκρισμα.

Στο βάθος των ματιών σου χορεύτριες διακρίνονται αλήθειες

Άγονοι στήμονες μετασχηματίζουν τον βυσσινόκηπο σε κραυγή

Κι ο έρωτας πληγή

Πυροφάνι αγιάτρευτο από την τόση αλμύρα.

 

Σε καιρούς κορεσμού της φαντασίας

Ζευγαρωμένοι βαδίζουμε

Μα πάντοτε μόνοι. (σελ. 73)

 

Νίκος Μυλόπουλος

 

Ο συχνά πρωτοπρόσωπος αφηγητής, στον εσωτερικό του μονόλογο που αγγίζει τα όρια του προσωπικού απολογισμού, αφουγκράζεται προβληματισμούς του συνόλου. Η καταφυγή στην ξέγνοιαστη παιδική ηλικία, καθώς και την ποίηση, αποτελούν απόδραση από τις βασανιστικές κοινωνικές και φιλοσοφικές αναζητήσεις που εστιάζουν στην ουτοπία και τον ιδεαλισμό, την εγωπάθεια, την ανωριμότητα, τη φτώχεια των συναισθημάτων, αλλά και της ύλης.

Στην ποιητική συλλογή του Νίκου Μυλόπουλου Ερασιτέχνης σχοινοβάτης παρατηρούμε ερωτήσεις, παρηχήσεις, σταθερό ρυθμό μέσα από γραμματικοσυντακτικές αντιστοιχίες, αυτοαναφορικότητα και έντονο λυρισμό. Ο Μυλόπουλος, σπάζοντας την τάξη του λόγου και αφήνοντας το ασυνείδητο ελεύθερο, φέρνει στην επιφάνεια τις δυνάμεις της επιθυμίας, δυνάμεις πρωτογενείς και κυριαρχικές, που διευρύνουν τη συνείδηση και ανοίγουν τις πύλες της φυλακής στο πνεύμα. Σε κατάσταση υπαρξιακής σύγκρουσης, το συνειδητό εγώ παλεύει με το ασυνείδητο. Από την πάλη αναδύονται υπέροχες υπερρεαλιστικές εικόνες.

[…] Μετέωρος στα σύννεφα των αφανών τα χαμένα χρωματίζω ηλιοτρόπια

Καρπούς μαζεύοντας ηδυπάθειας στων ματιών το βρεγμένο κατώφλι. […]

(ΧΟΥΦΤΕΣ ΦΩΤΟΣ, σελ. 58)

Δίχως το φιλτράρισμα της έλλογης συνείδησης, όμως με ενάργεια και σαφήνεια μηνυμάτων, η ποιητική του Νίκου Μυλόπουλου στον Ερασιτέχνη σχοινοβάτη αποπνέει ανησυχία για τις διαψεύσεις, το πέρασμα του χρόνου, την περιπέτεια της ύπαρξης. Η αγωνία της φθοράς, σύμφυτη με την κοσμική νεωτερικότητα και η αίσθηση της ερωτικής ματαιότητας, αντισταθμίζονται από τη μνήμη και την προσφυγή στην ποίηση.

[…] Βλέπω με θλίψη τον χρόνο να κόβεται κι ακατάσχετα να αιμορραγεί

Στο δικό του πνίγοντας αίμα τα όνειρά μας.

(ΑΝΕΞΕΡΕΥΝΗΤΟ ΑΥΡΙΟ, σελ. 74)

[…] Σταγόνα ιαματική τις νύχτες η αγάπη

Η πτέρνα ευάλωτη από παλιά

Με τον υπέργηρο χρόνο επίμονα

Εκεί ακριβώς να στοχεύει.

(Η ΠΤΕΡΝΑ ΕΥΑΛΩΤΗ, σελ. 63)

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top