Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Μια ιστορία (διπλής) ενηλικίωσης
15/10/2019, 11:46 μμ

Μια ιστορία (διπλής) ενηλικίωσης

Γράφει η Νάντια Τράτα //

 

«Ένας γιος» του Αλεχάντρο Παλόμας, Εκδόσεις opera

 

Σ’ ένα σχολείο που θα μπορούσε να βρίσκεται οπουδήποτε, σε μία τάξη Δ’ δημοτικού όπου όλοι χωρούν, από παιδιά μεταναστών, παιδιά με αναπηρίες, παιδιά που είναι κάπως «διαφορετικά», σε έναν κόσμο αβάσταχτης καθημερινότητας όπου μία και  μόνη μαγική λέξη αρκεί για να κάνει θαύματα, σε σχέσεις με ρόλους ανεστραμμένους, σ’ ένα καφέ δερμάτινο άλμπουμ που κρύβει ένα ανείπωτο μυστικό, σ’ έναν τέτοιο κόσμο μεγαλώνει ο Γκίγιε, ένας γιος.

Ο Αλεχάντρο Παλόμας είναι ένας σύγχρονος ισπανός συγγραφέας με περισσότερα από 15 βιβλία, βραβευμένος για πολλά από τα έργα του. Φιναλίστ για το Λογοτεχνικό Βραβείο Ciudad το 2008 για το έργο του Το μυστικό των Hoffman, υπήρξε επίσης φιναλίστ για το Λογοτεχνικό βραβείο Primavera με το βιβλίο του Η ψυχή του κόσμου (2011). Το 2014 δημοσίευσε το έργο Μία μητέρα (πρώτο μέρος της άτυπης τριλογίας του που συμπληρώνεται από τα έργα του Ένας σκύλος, 2016 και Μία αγάπη, βραβείο Nadal 2018), βιβλίο που τον καθιέρωσε ως συγγραφέα, με 12 εκδόσεις και μεταφράσεις σε 8 γλώσσες. Ακολούθησε το έργο Ένας γιος το 2015, για το οποίο έλαβε το λογοτεχνικό βραβείο Joaquim Ruyera και το οποίο μεταφράστηκε σε 12 γλώσσες. Το 2016 ο Αλεχάντρο Παλόμας έλαβε για το Ένας γιος το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας για Παιδιά και Νέους Αναγνώστες. Αφήνοντας πίσω του μία λαμπρή καριέρα μεταφραστή, ο συγγραφέας έχει αφοσιωθεί πλέον στη λογοτεχνία και στην ποίηση, ενώ έργα του ανεβαίνουν σε θεατρικές παραστάσεις και ετοιμάζονται να μεταφερθούν επίσης στον κινηματογράφο. Βασικοί θεματικοί άξονες του έργου του είναι τα προβλήματα που δημιουργούν τόσο η έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων όσο και οι δύσκολες οικογενειακές σχέσεις.

«Με ενδιαφέρει να φτιάχνω αληθινά πρόσωπα και όχι απλά χαρακτήρες» λέει ο ίδιος ο συγγραφέας που, υποστηρίζει, επιπλέον, πως «οι συγγραφείς δίνουν ζωή στην πραγματικότητα». «Εμείς οι συγγραφείς πρέπει να κάνουμε το δύσκολο να φαίνεται εύκολο, σε αυτό ακριβώς συνοψίζεται το μεγαλείο της συγγραφής», ανέφερε πρόσφατα σε συνέντευξή του.

Ο εννιάχρονος ήρωας του βιβλίου, ο Γκίγιε, μαθητής της Δ’ τάξης, παράξενα χαρούμενος, έχει κολλητή του τη Ναζία, κόρη μεταναστών από το Πακιστάν. Όνειρό του, να γίνει Μαίρη Πόππινς. Η συμπεριφορά του προκαλεί την απορία της δασκάλας του που ζητά τη βοήθεια της ψυχολόγου του σχολείου. O πατέρας του Γκίγιε καλείται για ενημέρωση στο σχολείο. Και εκεί αρχίζει να ξετυλίγεται το νήμα της ιστορίας….. Για όλα υπάρχει χώρος στο εξαιρετικό αυτό βιβλίο, για την οδύνη της απώλειας, για τη διαφορετικότητα,  για τον αποκλεισμό, για την αδυναμία επικοινωνίας, για την ανάγκη να πλησιάσουμε ο ένας τον άλλον ή και να αφήσουμε να μας πλησιάσουν..…

Ένα βιβλίο που κάθε του σελίδα είναι και μία ανάσα τρυφερότητας, το έργο Ένας γιος είναι μία ειλικρινής και διεισδυτική ματιά σε δύσκολες, επώδυνες εμπειρίες. Απέριττος ρεαλισμός και ξενοιασιά, απελπισία και παιδική αποφασιστικότητα συνυπάρχουν ταυτόχρονα στις σελίδες αυτού του πρωτότυπου μανιφέστου ανθρωπιάς. Με καταιγιστική συναισθηματική ένταση και με έναν ιδιαίτερο τρόπο γραφής, ο συγγραφέας απομακρύνεται από τη σκηνή, αφήνοντας να διηγηθούν την ιστορία οι ίδιοι οι ήρωές του, τους δίνει και το ρόλο του αφηγητή, χαρίζοντας στον αναγνώστη την ευκαιρία να αφουγκραστεί κάθε ψίθυρο, κάθε λέξη, κάθε παλμό ψυχής με τρόπο συγκινητικά άμεσο, εξαιρετικά τρυφερό και συνάμα απατηλά απλό. Κάθε κεφάλαιο ανήκει σε διαφορετικό αφηγητή, με βασικούς ομιλητές τον Γκίγιε και την ψυχολόγο του σχολείου Μαρία, ενώ από ένα κεφάλαιο κρατούν η δασκάλα του Γκίγιε, Σόνια και ο πατέρας του, Μανουέλ Αντούνεθ.

Η χρήση της γλώσσας μετατρέπεται σε εργαλείο μοναδικής αποτελεσματικότητας, πειστικά παιδική όταν μιλά ο Γκίγιε, πιο επιστημονική όταν μιλά η Μαρία ή η Σόνια, πατρική/ανδρική όταν μιλά ο Μανουέλ. Ο Αλεχάντρο Παλόμας καταφέρνει με μία πρωτόγνωρη δεξιοτεχνία να συνεπάρει τον αναγνώστη με τη ζεστασιά του λόγου του καταφέρνοντας να πλάσει έναν έργο αυθεντικά αθώο, αισθαντικό, τρυφερό, γεμάτο ειλικρίνεια και βάθος, που μας θυμίζει πόσος κόπος, τελικά, χρειάζεται για να μπορέσει να μιλήσει κανείς απλά για γεγονότα και καταστάσεις που έχουν εμπνεύσει έργα βαθυστόχαστα, με περίπλοκη δομή και ακόμη πιο εξεζητημένο λεξιλόγιο, μα που δεν καταφέρνουν πάντα να συγκινήσουν και να προκαλέσουν τον ελάχιστο ψυχικό παλμό στον αναγνώστη.

 

Αλεχάντρο Παλόμας

 

Η αμεσότητα και η αυθεντικότητα της αφήγησης υπογραμμίζονται τόσο από την αληθοφανή περιγραφή των συνεδριών μεταξύ της ψυχολόγου και του Γκίγιε όσο και από τις ζωγραφιές που αυτός δίνει στη Μαρία κατά τη διάρκεια των συναντήσεών τους. Ζωγραφισμένες από εννιάχρονο μικρό ζωγράφο, δίνουν μία πνοή άδολης παιδικότητας αλλά, την ίδια στιγμή,  γίνονται μάρτυρας μίας αλήθειας πικρής, μίας πραγματικότητας αφόρητης. Ποιος στηρίζει ποιον, ποιος αγωνιά διπλά, ποιος είναι έτοιμος για όλα; Ο Γκίγιε πονά, ο Γκίγιε ξέρει, ο Γκίγιε νοιάζεται, ο Γκίγιε τολμά, ο Γκίγιε αγαπά…. Άλλωστε, συχνά τα παιδιά ξαφνιάζουν με την ωριμότητά τους, με τη σοφία τους, με την ανεξάντλητη αγάπη τους, ακόμη και όταν εμείς οι μεγάλοι δεν είμαστε έτοιμοι να δεχτούμε το δώρο αυτό.

Σε ποιους άραγε απευθύνεται το βιβλίο; Σε όλους, ανεξαιρέτως. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα cross-over, ένα έργο που πρέπει να διαβαστεί από κάθε μέλος της οικογένειας, να γίνει αντικείμενο ευρύτερης συζήτησης έτσι ώστε να δούμε πώς τα ανόθευτα υλικά της συγγραφής κρύβουν, συχνά, τις μεγαλύτερες αλήθειες. Ο Αλεχάντρο Παλόμας με την ιδιαίτερη αφηγηματική του ικανότητα που συνδυάζει χαμόγελο και δάκρυ, ελαφράδα και σκοτάδι, μιλά για παιδιά που βιώνουν συναισθηματική, πρωτίστως, ορφάνια, για αγόρια που δεν αγαπούν το ποδόσφαιρο και θέλουν να ντύνονται Μαίρη Πόππινς, για μετανάστες που το μακρύ χέρι της πατρίδας από την οποία έφυγαν μακριά καταφέρνει να τους γραπώσει, για ενήλικες που συντρίβονται κάτω από το βάρος μίας απώλειας, για την διαφορετικότητα που προκαλεί φόβο και καχυποψία, για τη δυσκολία να πλησιάσουμε ο ένας τον άλλο με ανυπόκριτη ειλικρίνεια.

Χιούμορ, τρυφερότητα, αισιοδοξία και το βλέμμα, κυρίως, ενός παιδιού, που κοιτάζει, μέσα στις σκοτεινές όψεις της αληθινής ζωής, συνθέτουν μια λιτή, ατόφια λογοτεχνική πρόταση. Εν τέλει, ο συγγραφέας θα φέρει πατέρα και γιο σε κοινή τροχιά με έναν βαθιά ανθρώπινο μα διόλου μελοδραματικό τρόπο. Απλό και συγκινητικό, το βιβλίο εξελίσσεται σε μία ιστορία (διπλής) ενηλικίωσης. Και μένει στη μνήμη του αναγνώστη για πολύ-πολύ καιρό, όταν ίσως το εξεζητημένο λεξιλόγιο και οι περίπλοκες δομές άλλων έργων θα έχουν, προ πολλού, ξεθωριάσει.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top