Fractal

Ένας ανατρεπτικός έρωτας για τη Νατ

Γράφει η Χριστίνα Ραφτοπούλου //

 

Sara Mesa, «Ένας έρωτας», Εκδόσεις Ίκαρος, Μετάφραση Μαρία Παλαιολόγου

 

Διαβάζοντας κανείς τον τίτλο του τελευταίου βιβλίου της Sara Mesa Ένας έρωτας, που κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 2020 από τις εκδόσεις Ίκαρος σε μετάφραση της Μαρίας Παλαιολόγου, ίσως υποθέτει ότι θα έρθει αντιμέτωπος με μία ιστορία αγάπης και πάθους. Ωστόσο, το μυθιστόρημα ανατρέπει κάθε τέτοιου είδους σκέψη.

Η Νατ είναι μια νεαρή μεταφράστρια, η οποία μετακομίζει σε ένα χωριό, την Εσκάπα, αναζητώντας διαφυγή και ίσως αλλαγή ζωής. Εκεί έρχεται αντιμέτωπη με έναν δύστροπο σπιτονοικοκύρη, ένα ανάποδο σκυλί, έναν εξυπηρετικό αλλά ταυτόχρονα παρεμβατικό γείτονα, έναν εντελώς απρόσμενο έρωτα και μερικούς ακόμα κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι αν και στην αρχή μοιάζουν φιλικοί τελικά δε διστάζουν να της κουνήσουν το δάχτυλο και να την περιθωριοποιήσουν.

Η πλοκή βασίζεται εξολοκλήρου στην ψυχοσύνθεση της Νατ, την οποία η συγγραφέας πλέκει με καταπληκτικό τρόπο και την ξεδιπλώνει σταδιακά στον αναγνώστη αφήνοντάς τον τελικά να την ανακαλύψει μόνος του. Αυτό το κατορθώνει μέσα από τις πράξεις της και κυρίως μέσα από τις σκέψεις της. Η Νατ είναι μια γυναίκα ευάλωτη, χωρίς πίστη στον εαυτό της, χωρίς δικής της ταυτότητα, με ισχυρή τη φωνή του εσωτερικού κριτή της. «Πιθανόν να μην την αμνήστευαν αν κυλιόταν με τον εραστή της σαν γουρούνα ενώ το καημένο το κοριτσάκι κλαίει ακόμη όσο του κάνουν τις θεραπείες -αυτά, φαντάζεται, θα ήταν τα λόγια που θα χρησιμοποιούσαν: να κυλιέται, η γουρούνα» σελ. 174. Δεν μπορεί να υψώσει τη φωνή της και αδυνατεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Προτιμάει να συμβιβάζεται και να μην προκαλεί συγκρούσεις. Δεν ξέρει να βάζει όρια στους γύρω της και ο καθένας έχει το δικαίωμα να εισχωρεί στη ζωή της. Υποτάσσεται σε όλους και σε όλα: στη φίλη της όταν ήταν μικρή, στον φίλο των γονιών της που την κακοποιούσε σεξουαλικά, στον σπιτονοικοκύρη της με τις περίεργες απαιτήσεις, στον γείτονά της τον Πίτερ. Μέσα της όμως βράζει. «Η Νατ είναι εκτός εαυτού, ανίκανη όμως να δείξει τον θυμό της. Θέλει να είναι πειστική, αλλ’ ακούγεται μονάχα αβέβαιη και τρομαγμένη» σελ. 62.

Η κλειστή κοινωνία της Εσκάπα έχει μάλλον αναγνωρίσει αυτά τα χαρακτηριστικά και δε χάνει ευκαιρία να τα εκμεταλλευτεί. Πολύ γρήγορα η Νατ γίνεται το επίκεντρο των συζητήσεων και όλοι έχουν λόγο για το τι συμβαίνει στη ζωή της. Την κακολογούν και την κατακρίνουν πάντα όμως με έναν τρόπο ύπουλα καλυμμένο. Της χαμογελούν φιλικά και ταυτόχρονα της ρίχνουν πισώπλατες μαχαιριές. Αυτά δε συμβαίνουν άλλωστε λίγο πολύ στις κλειστές κοινωνίες;

Και τελικά ο έρωτας; Τι ρόλο διαδραματίζει ο έρωτας στη ζωή της; Μέχρι να μετακομίσει στην Εσκάπα το μόνο που ήθελε από τους άντρες ήταν η συντροφικότητα, δεν αποζητούσε τη σεξουαλική επαφή. Τώρα όμως ο έρωτας έρχεται και της χτυπάει την πόρτα με τον πιο περίεργο και απρόσμενο τρόπο. Ένας συγχωριανός με το παρατσούκλι Γερμανός προσφέρεται να της επιδιορθώσει τη σκεπή της αρκεί να τον αφήσει να μπει για λίγο μέσα της. Μία δήλωση που στην αρχή ξαφνιάζει τη Νατ. Τελικά όμως αποφασίζει να ενδώσει χωρίς η ίδια να ξέρει το γιατί. Ίσως γιατί όταν ήταν μικρή την κακοποιούσε σεξουαλικά ο οικογενειακός φίλος, ίσως επειδή πάντα υποτάσσεται, ίσως κι από μια εσωτερική ανάγκη να νιώσει ότι κάπου ανήκει, ότι κάποιος την προστατεύει.

Η σχέση που αναπτύσσει με τον Γερμανό, που ονομάζεται Αντρέας, ταράζει τα νερά της και την οδηγεί στα όρια της τρέλας. Περιμένει από εκείνον να ανοιχτεί χωρίς ωστόσο και η ίδια να συζητάει όσα συμβαίνουν ανάμεσά τους ή να εκφράζει αυτά που νιώθει. Είναι επιφυλακτική και δυσκολεύεται να αφεθεί. «Στην αρχή η Νατ νομίζει πως αναφέρεται σ’ εκείνη -στον χρόνο που περνάει μαζί της-, αλλά η διαίσθησή της στρέφεται αμέσως στην αντίθετη κατεύθυνση και μπαίνει σε επιφυλακή» σελ. 113. Σταδιακά αρχίζει να παρατηρεί διαρκώς τις κινήσεις του για να καταλάβει τα συναισθήματά του κάνοντας ερμηνείες και καταλήγοντας σε βεβιασμένα συμπεράσματα. Αρχίζει να ταράζεται ακόμα περισσότερο όταν γεννάται μέσα της και το αίσθημα της ζήλιας. Πιστεύει ότι ο Αντρέας την απατάει, ότι δεν είναι ολοκληρωτικά δικός της και τότε ψάχνει μανιωδώς τα πράγματά του και το κινητό του για να βρει ενοχοποιητικά στοιχεία και εν τέλει τον παρακολουθεί. Η συναισθηματική της κορύφωση έρχεται όταν τελικά ο Αντρέας την εγκαταλείπει.

 

Sara Mesa

 

Η συγγραφέας μεταφέρει όλον τον συναισθηματικό κόσμο της ηρωίδας κατά κύριο λόγο μέσω των ρητορικών ερωτημάτων που απευθύνει η ίδια η Νατ στον εαυτό της. Η αφήγηση αν και είναι τριτοπρόσωπη είναι άκρως προσωπική και εξομολογητική καθώς οι σκέψεις της πρωταγωνίστριας μπλέκονται με τα λόγια του αφηγητή. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο αναγνώστης να ταυτίζεται με την ψυχοσύνθεση της ηρωίδας αλλά παράλληλα να διατηρεί και την απαραίτητη απόσταση ώστε να αναλογιστεί όλα όσα της συμβαίνουν. «Δεν το ήξερε ή παρίστανε πως δεν το ξέρει; Μια σκέψη -μια σκέψη κακόβουλη, που δεν είναι του χαρακτήρα της- την κυριεύει: πάει να το σκάσει, όλ’ αυτά είναι ψέματα, δεν είναι παρά δικαιολογία για ν’ απομακρυνθεί από κοντά μου. Θα έρθει όντως κάποια στιγμή σπίτι του να τον βρει κι εκείνος δε θα είν’ εκεί; Θα περνάει ώρες έξω, υποτίθεται δουλεύοντας, όσο εκείνη θα τριγυρνάει πάνω κάτω φλεγόμενη από επιθυμία, περιμένοντάς τον;» σελ. 114.

Η Sara Messa λοιπόν έχει συνθέσει μία ιστορία για τις προκαταλήψεις και τον στενόμυαλο τρόπο σκέψης που έχουν οι άνθρωποι -ιδίως αυτοί που ζουν σε μικρές και κλειστές κοινωνίες-, για τις σχέσεις αντρών και γυναικών και την επιθυμία των πρώτων να επιβληθούν στις δεύτερες, για τον εσωτερικό κόσμο των ανθρώπων, για τα πάθη, τις επιθυμίες και τα λάθη τους. Θέματα που λίγο πολύ την απασχόλησαν και στο προηγούμενο βιβλίο της Πίσω από τους θάμνους (Εκδόσεις Ίκαρος), με τη διαφορά ότι τώρα εισχώρησε ακόμα πιο βαθιά στις ψυχές των πρωταγωνιστών της.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top