Συμφιλιώνοντας τα αντίθετα και γεφυρώνοντας τα ανάλογα
Του Κωνσταντίνου Μπούρα // *
Σάρα Θηλυκού, «ένα», εκδόσεις Νίκας / ποίηση, Αθήνα Δεκέμβριος 2022, σελ. 74
Η ποιήτρια με το σημαίνον όνομα (που μοιάζει με ψευδώνυμο) έχει και αίσθηση τού ρυθμού και γεωμετρική γνώση τής δομής. Αντίθετα από πολλές και πολλούς πεζολογούντες (και πεζολογούσες) συναδέλφους της είναι και συνθέτης δραματικών έργων και μουσουργός και ενορχηστρωτής και μαέστρος (διευθυντής ορχήστρας). Διευθύνει τα πρόσωπά της (χωρίς εμφανώς να τα κατευθύνει), τα αφήνει να εκφραστούν χωρίς να τα ελέγχει, τους δίνει την πρωτοβουλία να υπάρχουν ως αυτοδύναμες νοητικές μονάδες δίχως να τα χειρίζεται.
Αυτός, από μόνος του, είναι ένας διόλου ευκαταφρόνητος άθλος.
Είναι αφαιρετική, χωρίς να είναι ελλειπτική, σαφής χωρίς να διεκδικεί μερίδιο στη σοφία, θυμόσοφος αλλά όχι ευθέως λαϊκοφανής, γενναία χωρίς να επιτίθεται και να αρπάζει από το λαιμό τον αναγνώστη.
Είναι τόσο όσο χρειάζεται ερωτική, τόσο όσο χρειάζεται εκστατική, δεν μπαίνει σε διλήμματα τού τύπου «διονυσιακό ή απολλώνιο στοιχείο». Συμφιλιώνει τα αντίθετα, γεφυρώνει τα ανάλογα, κατέχει σε βάθος την αντίστιξη και ποιεί τα δικά της μουσικά μέτρα στο μέτρο των προσληπτικών δυνατοτήτων τού ιδεατού επαρκούς αναγνώστη.
Η καθηγητική της εμπειρία και η σχολαστική της παρακαταθήκη (ως διδάκτωρ θεολογίας ΑΠΘ) είναι αρκετά εχέγγυα για να μην θέλει και να μην μπορεί ίσως να αποφεύγει έναν κάποιον διδακτισμό που εμφιλοχωρεί στα γραπτά της, απρόσκλητος αν και προσκεκλημένος.
Μικρο-ποιητική πάνω στων Λαβδακιδών τον κύκλο-μύθο είναι ετούτο το ποιητικό απαύγασμα.
Μακροδομή: Πρόλογος (14 σελίδες), Άναψες με το γέλιο σου τα αστέρια (14 σελίδες), Κράτος μου κράτα με τώρα κραταιό μου ρήμα (16 σελίδες), Βάρβαρος άνθρωπος άλλος (14 σελίδες).
Ήδη από τα περιεχόμενα φαίνεται τόσο η μαθηματική έγνοια όσο και η παρηχητική δεινότητα.
Στο εννοιολογικό επίπεδο κυριαρχεί η χριστιανική Αγάπη με τη συμπαντική, ορφική της εκδοχή. Ο άλλος δεν είναι απλώς αντικείμενο τού πόθου μήτε πλατωνικός σύντροφος αλλά πρόφαση για να υπάρξει η ποιητική φωνή.
Η αφηγηματική συνθήκη προϋποθέτει τη μοναξιά όχι ως απόρριψη ή τραύμα χωρισμού αλλά ως προνομιούχα κατάσταση που επιτρέπει το ωραιοποιητικό τραγούδι.
Δίπολα: κρύβω-κρύβεις, φανερώνω-φανερώνεις (σελ. 13).
Αλήθεια = υπέρτατη Ομορφιά (σελ. 14).
Η αφηγηματική φωνή ως Αντιγόνη γεννήθηκε για να συμφιλιώνει τα ασυμφιλίωτα (σελ. 15 και στο motto, από το ομώνυμο σοφόκλειο δράμα)
Λεπτουργημένες παρηχήσεις: «είμαι Αντιγόνη / αντί γόνου μόνη / μη κλίνουσα το γόνυ» (σελ. 17).
Το Κάλλος ως βέλος: «από την ομορφιά σημαδεμένη / Οιδίποδα και Ιοκάστης» (σελ. 18).
Η ψυχή τής αφηγηματικής φωνής πόθησε την επιθυμία: «ω, μοίρα τής αλήθειας / επεπόθησεν η ψυχή μου τού επιθυμήσαι» (σελ. 19).
«Ερωτικός αντικατοπτρισμός» (σελ. 21).
«Χρονική αντιστροφή» (σελ. 23).
Αναδημιουργία τού κόσμου μέσα από τού Έρωτα την ανακάλυψη (σελ. 27).
«Τρίπτυχα ποιήματα» (σελ. 32).
«Βαθιά επίγνωση τού πρόσκαιρου» (σελ. 33).
Το σκληρό φως τής Αποκάλυψης δεν αντέχει για πολύ (σελ. 34).
«Η ζωή είναι ένα όνειρο» (σελ. 35).
Μόνον πυρ άσβεστον η ανάμνησις (σελ. 37).
Σάρα Θηλυκού
Ακρο-παρήχησις-παραλλαγή: «κράτος μου / κράτα με τώρα / κραταιό μου ρήμα» (σελ. 39).
Πειθώ (σελ. 41).
Λεκτικά εικαστικά εικονικά παιχνίδια – η ποίηση ξαναβρίσκει την αθωότητά της (σελ. 43).
Διαρκείς αντιστροφές, συντακτικές ανατροπές (σελ. 45).
Τα κατεχόμενα τού Έρωτος (σελ. 47).
Διπλή παρουσία-απουσία (σελ. 51).
Εν αγάπη υπάρχειν, εν τω Άλλω συνειδέναι (σελ. 57).
Ανασύνθεση αλλότριων ιστοριών επικαλύπτει την εαυτής ιστορία (σελ. 58).
Ο κόσμος ταυτίζεται με το πρόσωπο τού Άλλου (σελ.59).
Μη αυτάρκης ψυχή οδηγεί σε φυγή από τον εαυτό (σελ. 62).
Γαλάζιο πουκάμισο = στέπα. Ο Άλλος αποκτά θεοκρατικές διαστάσεις (σελ. 60).
Σαν επιτύμβιο πλατωνικού έρωτα: «αγαπηθήκαμε / ο στίχος λέει / μεγάλη ευθύνη» (σελ. 64)
Ο Άλλος = οικείος ξένος = εσύ (σελ. 67).
Συμπέρασμα – ηθικό δίδαγμα – κατάληξη: ζήσε ως άλλος μέχρι τα όρια, αλλά εντός Αγάπης (σελ. 69).
Βιβλικές παραπομπές, τραγικές αναπολήσεις, αξιοποίηση τού μύθου μέσα από την αναδημιουργία του. Λόγος ελλειπτικός, περιεκτικός ως απόσταγμα.
Λόγια ιδιόλεκτος με δημοτικά στοιχεία. Αντλεί από όλα τα υποστρώματα τής ελληνικής γλώσσας.
Διεξοδική, τελεσφόρος πολυμηχανία.
* Ο ποιητής-κριτικός Κωνσταντίνος Μπούρας είναι αριστούχος διδάκτορας θεατρολογίας και μεταφρασεολογίας. (www.konstantinosbouras.gr)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ένα κείμενο, ένα ευχαριστώ
Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος // «Διηγήματα» του Ρέιμοντ Κάρβερ, Εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 856 Ένας αναπτήρας. Το πήλινο πιάτο που έγινε τασάκι. Ένα κουτί μπίρας• άδειο. Ένα μπουκάλι ουίσκι Teachers• μισογεμάτο, αλλά όχι για πολύ. Κι άλλο ένα μπουκάλι.
Περισσότερα -
Συνήθως δεν είναι αυτό που φαίνεται
Γράφει η Διώνη Δημητριάδου // «Τα μωρά της Αθηνάς» μυθιστόρημα του Πάνου Ιωαννίδη, από τις εκδόσεις Πηγή Ένα βιβλίο που ξεκινά με ένα φόνο, ίσως δεν αφήνει πολλές αμφιβολίες για το είδος στο οποίο συγκαταλέγεται. Τουλάχιστον έτσι έχουμε
Περισσότερα -
✔ Δημήτρης Σωτάκης: «Μια βόλτα στο χάος»
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα // «Ξέρετε, συναντώ στα ταξίδια μου συγγραφείς απ ‘όλο τον κόσμο, οι οποίοι μου περιγράφουν τη μεγάλη υποστήριξη και τον τρόπο που τους αντιμετωπίζει το επίσημο κράτος και η διαφορά που μας χωρίζει είναι
Περισσότερα -
Όλβια Παπαηλιού, η αναλυόμενη (ή σταθμοί μιας διπλής θεραπείας)
Μια ανάγνωση της Μαριάννας Παπουτσοπούλου // Όλβια Παπαηλιού “Η αναλυόμενη”, εκδ. Εύμαρος, 2018 «Στην πιο Μεγάλη Διαφορά υπάρχει Ομοιότης – στην πιο Ομοιότητα, Ανοίκεια Διαφορά – το μαρτυρούν όλα τα άνθη στα κλαριά – το τραγουδάει η Αδιάκοπη
Περισσότερα -
Ποίημα: “Τα Βιβλία”
Γράφει ο Νικηφόρος Βυζαντινός // Τα Βιβλία Τα βιβλία τα καημένα μένουν παραπονεμένα στο συρτάρι, σ’ ένα ράφι κι ένα αδέρφι τους που εχάθη δεν το διάβασε κανείς είν αλήθεια ν’ απορείς! Άλλα
Περισσότερα -
Πάντα κάτι χανόταν στο δρόμο
Γράφει η Ελένη Γκίκα // Ράγκναρ Γιόνασον «Η ομίχλη», Μετάφραση: Βίκυ Αλυσσανδράκη, εκδ. Καστανιώτη Με φόντο τη σκληρή παγωμένη περιφέρεια και την παράφορη μοναξιά της εποχής ο Γιόνασον ακόμα μια φορά σκιαγραφεί αυτό που ήδη ξέρει καλά, πως
Περισσότερα -
Τρία ποιήματα
Της Αικατερίνης Πάουελ // “ΣΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ” Στου ονείρου την άνοιξη, ένα παράθυρο άνοιξε, να μπει η αγάπη να διώξει το δάκρυ. Στου ονείρου την άνοιξη, ένα χαμόγελο τα χείλη σου άγγιξε το φιλί το
Περισσότερα
