Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Δεδικασμένες ζωές ή ελεύθερη βούληση;
16/03/2021, 10:55 μμ

Δεδικασμένες ζωές ή ελεύθερη βούληση;

Γράφει η Μαρία Λιάκου //

 

Τρισεύγενη Γιαννακοπούλου «Ένα καναρίνι ήταν», εκδ. ΑΩ, 2020

 

(από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Στην ταραγμένη εποχή του Εμφυλίου, ο φόνος του πατέρα της για κτηματικές διαφορές και η κλοπή ενός θησαυρού που της ανήκει πυροδοτεί μια δραματική ανατροπή στη ζωή της όμορφης Αφροδίτης που μένει έγκυος και γεννάει τη Μελίνα, με το στίγμα του εξώγαμου. Η μικρή βρίσκει αποδοχή και αγάπη μόνον από τη συνομήλική της Αμαλία, ένα ανεστραμμένο είδωλο του εαυτού της. Τα δυο κορίτσια θα ακολουθήσουν διαφορετικές πορείες στη ζωή τους. Η Μελίνα, χωρίς να σκεφθεί τις συνέπειες, θα πετάξει μακριά από τις προκαταλήψεις και τα κρυμμένα μυστικά που τη φυλακίζουν. Για τελείως (;) διαφορετικούς λόγους θα φύγει μακριά και η Αμαλία. Τα νήματα της ζωής των δύο κοριτσιών κινούν οι γυναίκες -ως μητέρες, ερωμένες ή ανέραστες «γεροντοκόρες»- που και οι ίδιες είναι θύματα και θύτες του φύλου τους.

Ένα μυθιστόρημα με επίκεντρο το θηλυκό φύλο, που σε κάθε εποχή έρχεται αντιμέτωπο με το ερώτημα της γυναικείας ταυτότητας.

 

Κατά τον ΣΕΡΖ ΤΙΣΣΕΡΟΝ στο βιβλίο του «Οικογενειακά μυστικά» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα 2014 τα οικογενειακά μυστικά «Συνδέονται, ..όχι μόνο με την προσωπική ιστορία του ατόμου αλλά και την κοινωνική οργάνωση και την κουλτούρα» σελ.14

Το μυθιστόρημά αυτό ήρθε να επιβεβαιώσει την άποψη αυτή. Οι ιστορίες της δεν είναι μόνο προσωπικές αλλά έχουν πίσω τους αντιλήψεις εποχής. Στο βιβλίο της περιγράφει τα κρυμμένα μυστικά  των οικογενειών, την φιλία ως σημαντικό δεσμό και την ενηλικίωση των δύο κοριτσιών της Μελίνας και της Αμαλίας, τα  τραύματα των ηρώων της που τους αιχμαλωτίζουν και την ψυχική συγκρότηση τους.

 

Όλες οι γυναίκες στο βιβλίο έχουν μια ψυχική κρύπτη με τραύματα. Μια κλονισμένη ταυτότητα και βυθίζονται στην αποσιώπηση συναισθημάτων και γεγονότων. Θύτες και θύματα συνάμα.

Ερωτικές σχέσεις, γάμοι, αυτοκτονίες, αρρώστιες, φοβίες και περιπλανήσεις έχουν τίμημα και πληγές.

Η φροντίδα και η στοργή στο βιβλίο έχει μια παθογένεια και ουσιαστικά πρωταγωνιστεί η ανάγκη για τον «έλεγχο».

Η οικογένεια και η θέση της γυναίκας στην δεκαετία του 1960 περιγράφεται με επιτυχία.

«Οι άντρες υπόσχονται πολλά μέχρι να γίνει η δουλειά τους. Η γυναίκα είναι αδύνατο μέρος, χρειάζεται προστασία, μόνο ο πατέρας. ο αδελφός, ο στενός συγγενής είναι αυτός που θα προστατέψει τη γυναίκα. Γι’ αυτό και η Νανά δεν άφησε ποτέ  τον εαυτό της να πέσει στην παγίδα του έρωτα που γράφανε τα ρομάντζα….

 

Τρισεύγενη Γιαννακοπούλου

 

»Η Νανά σκεπτόταν απλά αν ακουγόταν κάτι εις βάρος μιας γυναίκας, έχανε την αξία της στην κοινωνία και μετά δεν της ήταν εύκολο να παντρευτεί, εκτός εάν υπήρχε μια γερή προίκα, που μπορούσε να σκεπάσει πολλά». Σελ.70

Για την περίπτωση της Μελίνας ο αναγνώστης αναρωτιέται για το οικογενειακό σύστημα που μεγάλωσε και τις πληγές που δημιούργησε. Για το αν οι συνθήκες της ζωής της, καθόρισαν την μετέπειτα ζωή της.

Η Αμαλία, αν και φαίνεται να μεγαλώνει σε ένα συγκροτημένο οικογενειακό περιβάλλον (μητέρα- πατέρας-αδελφός) αποζητά την αγάπη μέσα από τις καλές σχολικές επιδόσεις των βαθμών και αποτυγχάνει να περάσει στο πανεπιστήμιο. Ακόμα και όταν φτιάχνει προσωπική ζωή με τον αιφνίδιο γάμο και την φυγή στο εξωτερικό η μόρφωση που τόσο θέλει για να αισθανθεί «πετυχημένη» δεν την βοηθάει ουσιαστικά να αναγεννηθεί.

Κατά τον Ματθαίο Γιωσαφάτ (Ψυχαναλυτή-Ψυχοθεραπευτή) ένα άτομο όταν επιλέγει τον γάμο ή την συντροφικότητα έρχεται να καλύψει παιδικές «ανάγκες τρυφερότητας-αγάπης» που συχνά όμως δεν ικανοποιούνται και έχουμε την διάλυση της σχέσης.(Να παντρευτεί κανείς ή να μη παντρευτεί –εκδόσεις ΑΡΜΟΣ-2014)

Κι όμως έχουμε δει περιπτώσεις όπου «οι ελλείψεις» αποτελούν γερά στηρίγματα –θεμέλια για μια ζωή. Σε περιπτώσεις όπου ο άνθρωπος αναζητά την συγκρότηση του και την ταυτότητα του.

Το βιβλίο έρχεται να μας θυμίσει ανάλογες περιπτώσεις αλλά μας πάει ένα βήμα παρακάτω. Η θέαση ανάλογων καταστάσεων ανασύρει μηχανισμούς μας, μας βοηθάει να εντοπίσουμε «το παθογόνο», να κατανοήσουμε ανθρώπους και ψυχοφθόρες καταστάσεις. Μας μαθαίνει τί μπορείς να δέχεσαι και τί όχι. Να αναρωτηθείς για την συναισθηματική σου επίγνωση.

Πριν από κάθε κεφάλαιο υπάρχει ένα απόσπασμα είτε από εφημερίδες εποχής είτε αποσπάσματα από βιβλία που έχουν σχέση με το κείμενο της αφήγησης και πλουτίζουν το περιεχόμενό του.

 

 

 

Η Τρισεύγενη Γιαννακοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Βιολογία και Οικολογία στα Πανεπιστήμια Αθηνών και McGill του Καναδά. Υπηρέτησε ως καθηγήτρια στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θράκης. Είναι συγγραφέας πολλών επιστημονικών εργασιών και ενός βιβλίου, με τίτλο «Συστήματα, Οικοσυστήματα και Βιωσιμότητα» (εκδόσεις «Ζυγός»), όπου το ζήτημα της περιβαλλοντικής κρίσης προσεγγίζεται μέσα από τις σύγχρονες θεωρίες της Πολυπλοκότητας της Πληροφορίας και της Αυτοοργάνωσης.

Θεωρεί πως η μετάπλαση της ανθρώπινης περιπέτειας σε Λογοτεχνία, το να παρατηρείς και να γράφεις μέσα από το βλέμμα άλλου ή άλλων, που τελικά είναι ο εαυτός σου, αποτελεί μια νέα γοητευτική εμπειρία, η οποία βρίσκεται όχι σε αντίθεση, αλλά σε αντίστιξη με την επιστημονική γραφή. Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Πλανόδιον». Στον λογοτεχνικό διαγωνισμό «Μία φράση + 821 λέξεις» για την επέτειο του 1821, το διήγημά της με τίτλο «Έψιλον και Έψιλον Τονούμενο» απέσπασε το β βραβείο (συλλογικός τόμος, έκδοση Εθνικού και Ιστορικού Μουσείου, Αθήνα, 2019). Το μυθιστόρημα «Ένα καναρίνι ήταν» είναι το πρώτο της λογοτεχνικό βιβλίο.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top