Fractal

Η μεγάλη λογοτεχνία συνδέεται με τη ζωή και την αλλάζει

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Ρέιμοντ Κάρβερ «Ελέφαντας», Μετάφραση: Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 160

 

Θα μπορούσε να είναι ο ίδιος στο ντιβάνι του ψυχαναλυτή του ή μπροστά στον εξομολόγο του. Ή ένα βράδυ με ένα φίλο του εν πλήρη διαύγεια μεθυσμένος να διηγείται σκηνές απ’ τη γενέθλια γειτονιά του ή από τα παιδικά χρόνια του. Οι 7 ιστορίες που περιλαμβάνονται στον «Ελέφαντα» οι οποίες έτυχε να είναι και οι τελευταίες του, εξάλλου ο Ρέιμοντ Κάρβερ δεν έζησε και πολύ, γεννήθηκε στο Όρεγκον το 1938 και πέθανε από καρκίνο στον πνεύμονα τον Αύγουστο του 1988, δεν έζησε και καλά, έζησε όπως οι ήρωές του, μια ζωή δύσκολη κι αυτήν ακριβώς περιγράφει. Και μάλιστα αιχμαλωτίζοντας ακριβώς την στιγμή της ύψιστης δυσκολίας, πώς λέμε το σημείο… βρασμού ή το σημείο εξαέρωσης για το νερό; Όταν η στρωμένη ζωούλα μας ξαφνικά γίνεται κάτι άλλο! Και μη φανταστείτε κάτι το φαντασμαγορικό! Μιλάμε για σχέσεις απλές! Συντροφικές, συζυγικές, ερωτικές, μητέρας και γιου, πατέρας και γιου… την ώρα ακριβώς που χωρίζουν, αποτυγχάνουν, αποχωρίζονται, χάνουν τα πάντα, δεν θα ξαναδεί ο ένας τον άλλον… και όλα αυτά απαλά απαλά… με δάκρυα βουβά, με μια τραγικότητα βαθιά στην αποδοχή, χωρίς κανένα δράμα, εφόσον αυτή τελικά υπήρξε μια ζωή η δική τους η ζωή, χωρίς διδαχή, κριτική, οπτική, μονάχα συμπόνια από τον σχεδόν αόρατο αφηγητή…

 

Ρέιμοντ Κάρβερ

 

Διότι και ο Ρέιμοντ Κάρβερ βρίσκεται εκεί μαζί του, προσπαθώντας να καταλάβει: «Έχω πολλά ψάρια να πιάσω, πολλές ιστορίες και πολλά ποιήματα να γράψω» έλεγε στους New York Times δυο μήνες πριν από τον θάνατό του. Γράφοντας μέχρι την τελευταία στιγμή. Ιστορίες με την διαύγεια του Τσέχωφ και την αίσθηση του Κάφκα όπως λέει στο επίμετρό της η μεταφράστριά του, Τρισεύγενη Παπαϊωάννου, σπαρταριστά κομμάτια ζωής, ενσταντανέ που επικεντρώνουν στο φωτεινό σύμπαν των ταπεινών και καταφρονεμένων όπου ώρες ώρες η κόλαση και ο παράδεισος είναι επί της γης. Κατανοείς ότι τον άλλον δεν θα τον ξαναδείς, η μεταμέλεια και η άφεση έχουν λόγο και έχουν ισχύ, το πεπρωμένο ισχύει, η ρίζα ενός διηγήματος ξαφνικά γίνεται ορατή, υπάρχει νόημα, ή μπορεί και να υπάρχει νόημα ξαφνικά στη ζωή, όπως μπορεί να υπήρξε νόημα και στη δική του ζωή. Ας κλείσουμε λοιπόν με δυο λόγια για την δική του ζωή: Ο πατέρας του, εργάτης σε εργοστάσιο ξυλείας πέθανε αλκοολικός στα 53 του. Η μάνα του δούλευε σερβιτόρα και πωλήτρια για να συμβάλει στο οικογενειακό εισόδημα. Ο Ρέιμοντ στα 19 του παντρεύεται τη δεκαεξάχρονη Μαριάν έγκυο στο πρώτο τους παιδί. Στα είκοσί του είναι ήδη πατέρας δυο παιδιών. Στη συνέχεια έκανε διάφορες δουλειές του ποδαριού, σπούδασε, έγραψε διηγήματα και ποίηση διότι μόνο αυτά προλάβαινε, χρεοκόπησε δυο φορές, δίδαξε σε Πανεπιστήμια δημιουργική γραφή, χώρισε, ξαναπαντρεύτηκε, βραβεύτηκε, μεταφράστηκε, καταξιώθηκε, έγινε αλκοολικός, πέθανε από καρκίνο 50 χρονών και θεωρείται ένας από τους καλύτερους διηγηματογράφους.  Είχε δίκιο, τελικά, να πιστεύει ότι η μεγάλη λογοτεχνία συνδέεται με τη ζωή και αλλάζει τη ζωή.

 

 

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top