Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Είμαστε και Φαινόμαστε
25/02/2020, 9:26 μμ

Είμαστε και Φαινόμαστε

Γράφει η Ελένη Γκίκα //

 

Πέτρος Τατσόπουλος «Είσαι και φαίνεσαι», εκδ. Μεταίχμιο, σελ. 520

 

Από τις πιο δυνατές αφηγηματικές λογοτεχνικές φωνές στον τόπο μας, ας μη ξεχνάμε ότι «Οι ανήλικοι» κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Υάκινθος  το 1980 όταν ο Πέτρος Τατσόπουλος ήταν μόλις 21 χρονών, κι υπήρξε μαζί με τον Σουρούνη, τον Σκούρτη και τον Μουρσελά, ο τέταρτος στο «Μυθιστόρημα των τεσσάρων», λόγω του αναγεννησιακού και πληθωρικού του χαρακτήρα έχει μπερδέψει τα όρια – και αρκετοί τον προσμετρούν στους σεναριογράφους ή τους πολιτικούς,- αλλ’ όμως η κάθε του δραστηριότητα είναι λες και γίνεται, τελικά, για να γίνει βιβλίο.

Η εμπειρία του από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου το μυθιστόρημα «Η πρώτη εμφάνιση», η θητεία του στο ΕΚΕΒΙ το «Τιμής Ένεκεν», η θητεία του στην πολιτική «Ήμουν κι εγώ εκεί», η γέννηση της κόρης του «Ο Σίσυφος στο μπαλκόνι», ακόμα και η ζωή του η ίδια «Η καλοσύνη των ξένων». Επαληθεύοντας τη ρήση του Μαλαρμαί (Ο κόσμος φτιάχτηκε για να μπει σε ένα βιβλίο).

Ακόμα και οι δημόσιες τοποθετήσεις του στον Τύπο κατά καιρούς, στην τηλεόραση ή στις εφημερίδες, υπήρξαν για να γεννηθούν το «Πιπέρι στη γλώσσα», «Το ραβδί και το καρότο», οι «Νεοέλληνες» και τώρα το «Είσαι και φαίνεσαι».

Στις 520 σελίδες του, όσα είναι και όσα έμαθε, όσα σκέφτεται κι όσα πιστεύει, μια εσωτερικής μορφής αυτοβιογραφία που αποτελεί, ταυτόχρονα, και το πορτρέτο της εποχής μας, τον περιβάλλοντα χώρο, αποπειράται «ν’ αναπροσδιορίσει τη θέση της Ελλάδας στον σύγχρονο κόσμο, μιας χώρας που όσο και αν παριστάνει κάτι διαφορετικό ή όσο και αν προσπαθεί να κρυφτεί, δεν κατορθώνει τελικά παρά να δείχνει αυτό που είναι. Να είναι και να φαίνεται.»

«Είναι μια συλλογή κειμένων μου της τελευταίας τριετίας, με σπαράγματα από προσωπικές αναμνήσεις, και όχι μόνο πολιτικές, αλλά και πολιτικές, με ακούσματα, ταινίες, διαβάσματα και την επίδραση που είχαν όλα αυτά. Και κυρίως, καταπώς λέει και ο υπότιτλος, ρίχνει μια αιχμηρή ματιά, ένα βλέμμα που δεν χαϊδεύει, αντιθέτως ενοχλεί, είναι αιχμηρό. Αυτό, βεβαίως μένει να αποδειχθεί από τη νεκροψία», όπως έχει πει ο ίδιος ο συγγραφέας.

Στα περιεχόμενα: Στα έγκατα του τρόμου, Σήμερα δεν είναι η Ημέρα της Γυναίκας, Εσύ σε ποια συνωμοσία πιστεύεις; Ταξίδι με την Κιβωτό, Η λίμπιντο και η ευθύνη, Πολίτες του κόσμου, Οι δολοφόνοι της μνήμης, Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος, Η ντρόγκα του ναζισμού, Θηρευτές και θηράματα, Θυμήσου να ξεχάσεις, Ο κόσμος που κληρονομήσαμε, Ο φόβος και η ελευθερία, Οι δεσμώτες του Περισσού, Πόση ευθύνη αντέχεις;, Μετά την Επανάσταση, Ο ανασφαλής νάρκισσος, Η εθνική μας χαρμολύπη, Το καθήκον και το μαρτύριο, Ο σκοπός και τα μέσα, Αι συνέπειαι της παλαιάς ιστορίας, Υπάρχουν καλές δικτατορίες; Η στόφα του ηγέτη, Η τραγωδία ως παρωδία, Η αλήθεια ως ταμπού, Η αυτοδικία στο διαδίκτυο, Ο μοναχικός λύκος, Ο πάτος του βαρελιού, Ο θάνατος της δημοκρατίας, Με τα μάτια των ξένων, Η εθνική μας εθελοτυφλία κ.α.

Με το γνωστό Τατσοπουλικό βιτριολικό χιούμορ και τον αυτοσαρκασμό, την λοξή ειρωνική ματιά και τους φίνους και απροσδόκητους συνειρμούς του, με την αυθάδεια ενός παιδιού να λέει «έξω από τα δόντια» εκείνο- που- βλέπει-κι-αντιλαμβάνεται, με την οξυδέρκεια, ευθύτητα και τον ρέοντα αφηγηματικό του ύφος που υπάρχει σε όλα του τα γραπτά κείμενα, δοκιμιακά ή μυθιστορηματικά.

 

Πέτρος Τατσόπουλος

 

Μικρό δείγμα: «”Κανείς δεν ξέρει τι θα του ξημερώσει… χτες”. Τα πρώτα ίχνη αυτής της ρωσικής παροιμίας εντοπίζονται στην καρδιά της σταλινικής περιόδου, στα Χρόνια του Μεγάλου Τρόμου. Ο Τζορτζ Όργουελ το διατυπώνει διαφορετικά αλλά εξίσου εύστοχα: «Αυτός που ελέγχει το παρελθόν ελέγχει το μέλλον». Η αστυνόμευση του παρελθόντος δεν είναι μονάχα η πιο φιλόδοξη επιδίωξη κάθε δικτατορικού/αυταρχικού καθεστώτος, αλλά γνωρίζει πιένες και στις δημοκρατικές ημέρες μας. Κάθε γενιά ιστορικών νιώθει την υποχρέωση να ανασκευάσει το παρελθόν εμπλουτίζοντας τη νέα κατασκευή με τα στοιχεία που έχει εν τω μεταξύ φέρει στο φως η ιστορική έρευνα, αλλά κι εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τις τρέχουσες πολιτικές σκοπιμότητες. Την ίδια ώρα κάθε λαός αγκιστρώνεται πεισματικά σ’ εκείνη την αφήγηση που τον κολακεύει περισσότερο και τον ανακουφίζει πιο αποτελεσματικά από τις εθνικές του ανασφάλειες. Εάν αυτή η αφήγηση δεν συνάδει με την αλήθεια, τόσο το χειρότερο για την αλήθεια.»

 

 

 

Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top